Της Βαρβάρας Ηλιοπούλου
Πολιτισμολόγος- Κοιν.Επιστήμονας
Είναι φανερό ότι ο χριστουγεννιάτικος στολισμός «πυροδοτεί» συναισθήματα ενθουσιασμού, ελπίδας , μαγείας και ξεγνοιασιάς, που απορρέουν από τα βιώματα της παιδικής ηλικίας. Κατά γενική ομολογία το χριστουγεννιάτικο κλίμα προκαλεί νοσταλγία για τα παιδικά μας χρόνια, για καταστάσεις που ζήσαμε στο παρελθόν με την οικογένεια ή με φίλους, για αγαπημένα πρόσωπα που δεν βρίσκονται πια κοντά μας και η νοσταλγία με τη σειρά της δημιουργεί αίσθηση αισιοδοξίας για το μέλλον. Οι ευχάριστες αναμνήσεις δημιουργούν αυτοπεποίθηση και μεγαλύτερη σύνδεση με το κοινωνικό σύνολο. Η νοσταλγία είναι αυτή που δημιουργεί την ανάγκη του χριστουγεννιάτικου στολισμού ακόμη και πριν καν μπει ο Δεκέμβριος. Ειδικότερα τη σημερινή χρονική περίοδο και μέσα στην πανδημία του κορωναιού, που επικρατεί το άγχος, η αβεβαιότητα και ο φόβος, οι άνθρωποι μπορούν να αναζητήσουν διέξοδο μέσα από πράγματα που τους κάνουν χαρούμενους, , όπως τα χριστουγεννιάτικα δέντρα και τα στολίδια, τα οποία προκαλούν θετικά συναισθήματα. Εκτός από το στολισμό, ακόμη και το άκουσμα μιας χριστουγεννιάτικης μελωδίας μπορεί να αλλάξει τη διάθεση και να μας ταξιδέψει σε γιορτινή και χαρούμενη ατμόσφαιρα. Επιπλέον η καταναλωτική διάθεση σε διάφορα καταστήματα με γιορτινή διακόσμηση και η αγορά δώρων είναι ένδειξη γενναιοδωρίας και εκτίμησης και δημιουργεί συναισθήματα χαράς και ευγνωμοσύνης. Οι στολισμοί αποτελούν μία άγκυρα ή ένα μονοπάτι προς όλα αυτά τα μαγικά συναισθήματα ενθουσιασμού των παιδικών μας χρόνων. Είναι προφανές ότι ακόμη και η συντήρηση της ιδέας του γλυκύτατου κυρίου με το κόκκινο κουστούμι και την άσπρη γενειάδα δημιουργείται, γιατί αρεσκόμαστε στο παραμύθι και στη μαγική ιστορία, παρότι γνωρίζουμε ότι η αλήθεια βρίσκεται σε μακρινή απόσταση. Δεν μας ενδιαφέρει που αρχίζει ο μύθος και που τελειώνει η αλήθεια. Το αίσθημα της αναγέννησης που επιφέρουν οι γιορτές των Χριστουγέννων σηματοδοτούν την αρχή μιας προσωπικής αναγέννησης. Η ελπίδα μας οδηγεί να αντιμετωπίσουμε και να διαχειριστούμε οτιδήποτε μας αναστατώνει, μας απογοητεύει και μας δημιουργεί άγχος ειδικότερα τη δεδομένη χρονική περίοδο με την έξαρση της υγειονομικής κρίσης και τις βλαβερές συνέπειες της πανδημίας. Γι αυτό η αισιόδοξη στάση ζωής βελτιώνει την απόδοση και ενισχύει την ψυχική μας υγεία η οποία είναι και απαραίτητη για την επίλυση των προβλημάτων της καθημερινότητας .
Παρόλα αυτά όμως υπάρχει και μια μερίδα ανθρώπων που δυσκολεύονται να ζήσουν το γιορτινό κλίμα και φορτίζονται με αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος , θλίψη και μελαγχολία. Η απάντηση είναι πολυδιάστατη και αναδεικνύεται μέσα από τις προσδοκίες που έχουμε από τον εαυτό μας και τους γύρω μας κυρίως σε σχέση με το κλίμα των εορτών. Εντούτοις οι γιορτές συνοδεύονται από αρκετές τελετουργικές εκδηλώσεις και συνήθειες αλλά και εσωτερικευμένες επιταγές όπως οι προσδοκίες που έχουμε από τότε που ήμασταν μικρά παιδιά και ορίζουν τι χρειάζεται να γίνει μέσα στις γιορτές για να πάνε τα πράγματα «όπως πρέπει», αλλά όχι κατ’ ανάγκη όπως χρειάζεται για να είμαστε χαρούμενοι.
Έτσι δημιουργείται ένα φάσμα από πρέπει ακόμη και στη διάρκεια των γιορτών για να συντηρηθεί μια άψογη εικόνα ακόμη και μέσα από το παιχνίδι του υπερκαταναλωτισμού που θα ευχαριστήσει πρώτα τους άλλους και μετά εμάς. Πολλές φορές αυτό εμφανίζεται ως ένας καταναγκαστικός μηχανισμός που δημιουργεί άγχος και που ευχόμαστε να περάσει γρήγορα για να απαλλαγούμε από το βαρύ ψυχολογικό φορτίο.
Τις φετινές γιορτές λοιπόν λόγω της ιδιαίτερης υγειονομικής κατάστασης θα είναι προτιμότερο να τις ζήσουμε με συναισθήματα αγάπης, ελπίδας και αισιοδοξίας, κι όσα δώρα, λαμπόνια και στολίδια μας δημιουργούν ευδιαθεσία. Όταν εμείς είμαστε χαρούμενοι και υγιείς, τότε μόνο θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε το συναίσθημα αγάπης και τη χαρούμενη και αισιόδοξη διάθεση σε όλους όσους ερχόμαστε σε επαφή μαζί τους.
