Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Πηγή: kathimerini.gr
Χρειάζεται μεγάλη προσοχή από εδώ και πέρα στον σχεδιασμό της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Η Ουάσιγκτον μοιάζει με κινούμενη άμμο, όπως απέδειξαν οι εξελίξεις γύρω από τη Συρία. Ο πρόεδρος Τραμπ «άδειασε» όλο το κατεστημένο με ένα απλό τηλεφώνημα στον Ταγίπ Ερντογάν. Αιφνιδίασε τους πάντες. Aκόμη και ο στενός σύμμαχός του και πρωθυπουργός του Ισραήλ έμαθε την απόφαση για την απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων από το CNN.
Η Ελλάδα και η Κύπρος βασίζονταν μέχρι τώρα σε συζητήσεις και συνεννοήσεις με κορυφαία στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου. Υπήρχε η κατανόηση πως οι ΗΠΑ θα παρείχαν ομπρέλα προστασίας έναντι της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Και πως το αμερικανικό κατεστημένο προετοίμαζε Σχέδιο Β επειδή φοβόταν την «πακιστανοποίηση» της Αγκυρας. Τώρα βλέπουμε ότι οι δεσμεύσεις σημαντικών στελεχών της αμερικανικής διοίκησης μπορούν εύκολα να καταρρεύσουν. Αλλωστε άνθρωποι σε θέσεις-κλειδιά, όπως ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας και ο Α/ΓΕΕΘΑ, αποχωρούν από τις θέσεις τους.
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει δείξει ότι εκτιμά τον Ερντογάν και θεωρεί πως «μπορεί να κάνει μπίζνες μαζί του». Αυτή ήταν εξάλλου η χαρακτηριστική φράση με την οποία απάντησε σε ανώτατο Ελληνα συνομιλητή του, όταν εκείνος του εξηγούσε το ζήτημα της τουρκικής επιθετικότητας. Ισως ο Ερντογάν να ανήκει στην κατηγορία ηγετών που ο Τραμπ προτιμάει να διαπραγματεύεται μαζί τους, ίσως να κρύβεται κάτι άλλο πίσω από τη σχέση αυτή.
Γεγονός είναι ότι ενώ η Αθήνα έχει αποκτήσει «άκρες» σε διάφορα κέντρα αποφάσεων, δεν διαθέτει απευθείας πρόσβαση στον ίδιο τον Τραμπ. Δεν υπάρχει κάποιος σημαίνων Ελληνοαμερικανός που να τον γνωρίζει και να είναι διατεθειμένος να σηκώσει το τηλέφωνο και να του ζητήσει κάτι υπέρ των ελληνικών συμφερόντων. Ούτε ο ίδιος έχει κάποια τριβή η επαφή με την Ελλάδα. Καλώς ή κακώς, αυτό πάντα έπαιζε ρόλο, αλλά τώρα πολύ περισσότερο. Είναι πιθανόν, ασφαλώς, να κινητοποιηθεί το Κογκρέσο, πολλά μέλη του οποίου διάκεινται πολύ εχθρικά απέναντι στον Ερντογάν. Εκείνο όμως που προβληματίζει είναι οι αποφάσεις που θα κληθεί να λάβει ο Τραμπ σε… πραγματικό χρόνο.
Μπορεί να φθάσουμε σε ένα σημείο που θα υπάρχουν διαβεβαιώσεις για την παρουσία αμερικανικών πολεμικών σε συγκεκριμένη περιοχή. Μετά την εμφάνισή τους, ενδέχεται ο Ερντογάν να καλέσει τον Τραμπ και να του πει: «Μα τι δουλειά έχουν τα πολεμικά σας εκεί; Εγώ θα σας κάνω καλύτερο deal για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που θα βρεθούν εκεί». Το τι απάντηση θα πάρει είναι άγνωστο. Γι’ αυτό και πολύ επικίνδυνο.
