Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Το φθινόπωρο θα αρχίσουν τα δύσκολα. Οι αντοχές της πραγματικής οικονομίας θα δοκιμαστούν σοβαρά. Τα χρήματα του ευρωπαϊκού πακέτου θα αργήσουν να πέσουν στην αγορά, ενώ οι τράπεζες κινούνται με απελπιστικά αργούς ρυθμούς. Ο τουρισμός θα μείνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Είναι καιρός να προσγειωθούμε –όλοι– σε αυτή την πραγματικότητα.
Στο δωμάτιο έχουμε πάντοτε και τον μεγάλο «ελέφαντα» που λέγεται ελληνοτουρκικές σχέσεις. Το έχουν αντιληφθεί, επιτέλους, και οι εταίροι μας οι οποίοι προσπαθούν να προλάβουν το ατύχημα. Ο πρωθυπουργός είναι πολύ ξεκάθαρος στα μηνύματα που στέλνει και τις κόκκινες γραμμές που βάζει η Ελλάδα. Το ίδιο όμως ξεκάθαρος είναι και ο Τούρκος ηγέτης όταν συνομιλεί με σημαντικούς διεθνείς παράγοντες. Το στυλ του, σε αυτές τις συνομιλίες, είναι σχεδόν αυτοκρατορικό. Γεγονός που έχει ενισχυθεί από την ειδική σχέση που μπόρεσε να αναπτύξει με τον πρόεδρο Τραμπ.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό ο πρωθυπουργός θα πρέπει κάποια στιγμή να αποφασίσει τις επόμενες κινήσεις του. Αν και τι ανασχηματισμό θα κάνει, και πότε. Αν θα αφήσει πίσω του εντελώς το σενάριο της πρόωρης εκλογικής αναμέτρησης.
Οπως κάθε πρωθυπουργός, ο κ. Μητσοτάκης δεν θέλει να σύρεται από τα μέσα ενημέρωσης ούτε ως προς την ουσία ούτε ως προς το τάιμινγκ των αποφάσεών του. Οι σύμβουλοι που είναι οπαδοί του στάτους κβο προτείνουν μικρό ανασχηματισμό και όχι εκλογές. Αλλοι, πιο έμπειροι, θεωρούν ότι οι εκλογές το φθινόπωρο είναι μονόδρομος και ο μόνος τρόπος να αποφευχθούν πολιτικές «αυτοκτονίες» του παρελθόντος.
Ούτε ο ανασχηματισμός ούτε και οι πρόωρες εκλογές έχουν νόημα, όμως, αν δεν ακολουθήσει το «σπάσιμο των αυγών». Ο κ. Μητσοτάκης έχει αυτή την ώρα την κυριαρχία των κινήσεων και πρωταγωνιστεί στο πολιτικό σκηνικό. Εχει χτίσει πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο. Μπορεί να αποφασίσει περίπου ό,τι θέλει χωρίς να φοβάται εσωκομματικούς κραδασμούς. Εχει κυβερνήσει ένα χρόνο με επιτυχία, και σε ειδικές συνθήκες, και έχει ζυγίσει πρόσωπα και πράγματα.
Ο ανασχηματισμός έχει νόημα αν μπουν στις νευραλγικές θέσεις αυτοί που αξίζουν, όχι αυτοί που επιτάσσει κάποια κομματική επετηρίδα. Δεν υπάρχει δικαιολογία για εκπτώσεις γιατί οι προκλήσεις είναι μεγάλες. Το σύστημα της καγκελαρίας δουλεύει σε περιόδους κρίσης αλλά δοκιμάζεται σε περιόδους ρουτίνας, γιατί εκεί ο κάθε υπουργός νιώθει ότι διοικεί το βιλαέτι του και το παραδοσιακό ελληνικό κράτος μπορεί και αντιστέκεται σε κάθε τομή ή μεταρρύθμιση. Μαξίμου και υπουργοί πρέπει να νιώθουν ότι είναι «καμικάζι» που τους δένει μία κοινή αποστολή. Αλλιώς τίποτα δεν θα προχωρήσει.
Οι εκλογές έχουν νόημα πάλι, αν συνοδευτούν με μια ανανέωση του πολιτικού συστήματος. Οι πολίτες έχουν γίνει δύσκολοι πελάτες και δεν θα τους αρέσουν εκλογές τακτικισμού. Απαιτούν κάτι παραπάνω.
Οι αποφάσεις ανήκουν στον κ. Μητσοτάκη. Το «πάμε καλά στις δημοσκοπήσεις, γιατί λοιπόν να πάρουμε ρίσκα;» είναι πάντως μοιραίο και αγαπημένο επιχείρημα όσων φοβούνται κάθε αλλαγή, γιατί νιώθουν ότι τους απειλεί. Και ο πρωθυπουργός έχτισε το πολιτικό του brand με ρίσκα.
