Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Χάσαμε μία δεκαετία. Ηταν δέκα πολύ έντονα χρόνια που άφησαν τη χώρα φτωχότερη και αποδυναμωμένη σε σχέση με το παρελθόν. Και με τα καλύτερά της μυαλά να φεύγουν στο εξωτερικό.
Μάθαμε κάτι από αυτά τα δέκα χρόνια; Σίγουρα ωριμάσαμε ως λαός γιατί καταλάβαμε ότι τα φύκια είναι εντέλει φύκια. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν για τα προβλήματά μας, ούτε με ομόλογα της Ανατολής ούτε με παράλογους εκβιασμούς στους εταίρους μας. Δεν είναι, όμως, καθόλου σίγουρο ότι έχουμε καταλάβει γιατί μπήκαμε στην κρίση και αν φταίει γι’ αυτό το μνημόνιο. Ταυτόχρονα, δεχόμαστε επιτέλους ότι η πρόοδος περνάει μέσα από τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα. Συνεχίζουμε να στέλνουμε στη Βουλή ακρίτως ανθρώπους που δεν έχουν δουλέψει, δεν έχουν νιώσει το ρίσκο της απόλυσης και τη χαρά ενός παραπάνω ενσήμου. Το κάνουμε ακρίτως γιατί μας θαμπώνουν επικοινωνιακά ή υπόσχονται να μας βολέψουν με τον παλιό καλό τρόπο. Από την άλλη, γίναμε και ένα ευρωπαϊκό παράδοξο. Σε μια εποχή αμφισβήτησης και αντισυστημικότητας, εκλέξαμε έναν εξαιρετικά συστημικό, μεταρρυθμιστή πρωθυπουργό. Οπότε, στο τέλος της δεκαετίας μπορούμε να πούμε ότι ωριμάσαμε αρκετά, αλλά έχουμε ακόμη δρόμο.
Αλλαξε κάτι τα τελευταία δέκα χρόνια; Μερικά από τα δομικά προβλήματα της χώρας παραμένουν άλυτα: η ισχύς των μεγάλων συμφερόντων, η δυσλειτουργική Δικαιοσύνη, η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Θετικές αλλαγές έγιναν στους κανόνες λειτουργίας των τραπεζών, στις φορολογικές υπηρεσίες και στο κομμάτι του ιδιωτικού τομέα που δεν ζει από το κράτος. Βασικό μάθημα, ότι καμία χώρα δεν μεταρρυθμίζεται επειδή το θέλουν κάποιοι ξένοι και δανειστές.
Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Καλούμαστε να καλύψουμε τη χαμένη απόσταση σε έναν κόσμο που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Οι απειλές και οι προκλήσεις είναι πολλές. Θα τις ξεπεράσουμε. Θα χρειαστεί όμως ώριμη και αποφασιστική ηγεσία, υψηλός βαθμός εθνικής συνεννόησης, ένας ιδιωτικός τομέας που νοιάζεται για την πατρίδα πέρα από την τσέπη του και ένας καλά ενημερωμένος λαός. Για να πάμε κάποια ώρα, όπως θα έγραφε ο Στάθης Καλύβας, από την καταστροφή στον θρίαμβο.
