Γράφει η Ρένα Δούρου
“Η κλιματική κρίση είναι κάτι παραπάνω από μια συζήτηση για ένα και μισό βαθμό Κελσίου. Είναι τα κλεμμένα και φυλακισμένα παιδιά στα σύνορα με το Μεξικό, είναι οι αγνοούμενες και δολοφονημένες ιθαγενείς γυναίκες. Η κλιματική κρίση είναι μια πνευματική κρίση για όλο τον κόσμο”.
Τα λόγια ανήκουν στη Ρόουζ Γουίπλ, Ινδιάνα ιθαγενή από το Σάντε Ντακότα του Γουϊσκόνσιν, στις ΗΠΑ, μέλος του κινήματος των νέων ακτιβιστών “Παρασκευές για το μέλλον”, που έχει εξαπλωθεί στις πόλεις του πλανήτη με επικεφαλής την Γκρέτα Τούνμπεργκ.
Τα λόγια της νεαρής ακτιβίστριας είναι αποκαλυπτικά του τρόπου με τον οποίο η κλιματική κρίση και η περιβαλλοντική δικαιοσύνη διαπερνούν και ορίζουν το νέο κινηματικό πεδίο, στη βάση του αξιακού διπόλου Αριστεράς – Δεξιάς. Αποκαλύπτουν ότι η μετάβαση σε μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα ή θα σηματοδοτήσει την ολιστική κοινωνική χειραφέτηση ή θα παραμείνει στραμμένη στα πρότυπα του χθες. Ή θα ταυτιστεί με την κοινωνική, περιβαλλοντική και ενεργειακή δικαιοσύνη ή θα επαναλάβει τις ίδιες αποτυχημένες συνταγές απέναντι σε ένα καπιταλιστικό σύστημα που έχει αποδείξει τις δυνατότητες προσαρμογής του.
Στο πλαίσιο αυτού του αγώνα, η υπόθεση της γυναικείας χειραφέτησης δεν λειτουργεί in vitro αλλά αναδεικνύει την έμφυλη δομή της κλιματικής κρίσης. Και αυτό γιατί, όπως έχουν δείξει, με τις αναλύσεις και τις εμπειρίες τους, ακτιβίστριες του οικοφεμινιστικού κινήματος, η λογική του μοντέλου της διαρκώς διογκούμενης παραγωγής και κατανάλωσης συνδέεται άρρηκτα με το πατριαρχικό μοντέλο. Συνδέεται με το γεγονός ότι στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη οι γυναίκες είναι ίσως εκείνες που επηρεάζονται άμεσα και βιαιότερα από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Και είναι εκείνες από τις οποίες μπορεί να ξεκινήσουν οι νέες πολιτικές κόντρα στο κυρίαρχο κοινωνικό, οικονομικό, καταναλωτικό μοντέλο.
Έτσι, σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, το οικοφεμινιστικό κίνημα μαζί με όλα εκείνα τα κινήματα που αμφισβητούν τις ταξικές και φυλετικές ιεραρχίες του κυρίαρχου, νεοφιλελεύθερου, πατριαρχικού δόγματος συμβάλλουν σε μια δυναμική διαδικασία διαμόρφωσης ενός νέου υποδείγματος με προοδευτικό, πράσινο πρόσημο. Το υπόδειγμα που απαιτείται για μια κοινωνικά και περιβαλλοντικά δίκαια μετάβαση, στη βάση και της έμφυλης διάστασης.
Μια προσέγγιση που είχε σκιαγραφήσει, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων στην έκθεσή της, το 2016, για την “ανάγκη ένταξης της διάστασης του φύλου στις πολιτικές για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής”. Φυσικά, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός ότι η νεοδεξιά κυβέρνηση Μητσοτάκη υποβάθμισε τη Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων. Μια απόφαση που λέει πολλά για το πώς αντιμετωπίζει η σημερινή κυβέρνηση και τη γυναικεία χειραφέτηση και την κλιματική κρίση: με αδιαφορία, όταν δεν τα χρησιμοποιεί για μικροκομματικά οφέλη…
