Σημεία από την εισήγηση για τη συνταγματική αναθεώρηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ
Ιστορική ευκαιρία για τις προοδευτικές δυνάμεις η αναθεώρηση του Συντάγματος. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αγνοεί την ανάγκη για ευρύτερες συναινέσεις, αλλά ούτε και να απεμπολεί το αίτημα της εποχής μας για μια προοδευτική μεταρρύθμιση που θα διευρύνει τη λαϊκή κυριαρχία. Το αίτημα, δηλαδή, για εμβάθυνση της δημοκρατίας, διεύρυνση της λαϊκής συμμετοχής, προστασία των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων από την επίθεση του νεοφιλελευθερισμού και αποκατάσταση της αξιοπιστίας της πολιτικής.
Θέλουμε λοιπόν μια δημοκρατική, προοδευτική αναθεώρηση.
Θέλουμε να ενισχύσουμε τη λαϊκή κυριαρχία ως θεμέλιο του πολιτεύματος. Και να ενδυναμώσουμε τους θεσμούς του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος απέναντι σε εξωθεσμικά και παραθεσμικά κέντρα εξουσίας. Θέλουμε η πρότασή μας να βάζει φρένο στην ελιτίστικη, νεοφιλελεύθερη ή τεχνοκρατική απαξίωση της πολιτικής.
Η πρόταση μας θα στηριχτεί στους πέντε άξονες της πρότασης που παρουσιάστηκε στα Προπύλαια της Βουλής τον Ιούλιο του 2016, λαμβάνοντας υπόψη τη διαβούλευση με την κοινωνία και τους φορείς που μεσολάβησε υπό το συντονισμό της Επιτροπής Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση.
Ο πρώτος άξονας της πρότασης στοχεύει στη διεύρυνση της δημοκρατίας και την ενίσχυση του κοινοβουλευτισμού με μια δέσμη αλληλοσυνδεόμενων μεταρρυθμίσεων στην αρχιτεκτονική του πολιτεύματος. (αναλογικό εκλογικό σύστημα, εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας, αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, καθιέρωση ορίου θητειών για τους βουλευτές, υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα για τον πρωθυπουργό).
Δεύτερος άξονας είναι η καθιέρωση θεσμών άμεσης δημοκρατίας, με στόχο την εμβάθυνση της δημοκρατίας και την ενθάρρυνση της λαϊκής συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας. (δημοψηφίσματα, λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία)
Ο τρίτος άξονας αποβλέπει στην ενίσχυση του κράτους δικαίου (μεταρρύθμιση βουλευτικής ασυλίας, κατάργηση νόμου περί ευθύνης υπουργών, αλλαγή τρόπου εκλογής ανεξάρτητων αρχών)
Ο τέταρτος άξονας αφορά τις σχέσεις Κράτους – Εκκλησίας, ώστε με ευρεία συναίνεση να καθιερωθούν διακριτοί ρόλοι.
Τέλος, ο πέμπτος άξονας αφορά την προστασία των κοινωνικών και συλλογικών δικαιωμάτων και των κοινών αγαθών (νερό, ηλεκτρική ενέργεια, συλλογικές διαπραγματεύσεις)
