Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Δημοκρατία”
Οποια άποψη και αν έχει κανείς για τον Νίκο Κοτζιά -η Ν.Δ. που τον σφυροκοπούσε εξέφρασε την απορία της για την αποχώρησή του-, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι άφησε αποτύπωμα από το πέρασμά του στο υπουργείο Εξωτερικών. Θετικό ή αρνητικό, θα το κρίνει η Ιστορία.
Ενα από τα θέματα που ανακίνησε ο Κοτζιάς ήταν η επέκταση των 12 μιλίων στο Αιγαίο και στην Κρήτη με τελικό στόχο τη διαπραγμάτευση με την Τουρκία. Επρόκειτο για μία -θεωρητικά- κυκλωτική κίνηση εξωτερικής πολιτικής, η οποία είχε στόχο τη δημιουργία τετελεσμένων υπέρ ημών.
Ο γράφων είχε το προνόμιο της ενημέρωσης για την πολιτική αυτή του κ. Κοτζιά – τον είχα ρωτήσει σε μια τηλεοπτική συνέντευξη τον Ιανουάριο του 2018 και απάντησε ξεκάθαρα. Με άλλη ευκαιρία έμαθα περισσότερα, off the record. Χωρίς να γνωρίζω σε βάθος τα τεχνικά θέματα με την αφορμή της αναφοράς του κ. Κοτζιά στην τελετή παράδοσης – παραλαβής του ΥΠΕΞ, έχω να επισημάνω τα εξής:
Η επέκταση των 12 μιλίων σε Ιόνιο – Κρήτη είναι σωστή, αρκεί να μην υποκρύπτεται όπισθεν αυτής η σκέψη να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για συμβιβασμό στο Αιγαίο. Και, βεβαίως, οφείλουμε να την αντιπαραβάλουμε (προς εξαγωγή συμπερασμάτων) με την άγνωστη έως σήμερα νέα συμφωνία με την Αλβανία για την ΑΟΖ του Ιονίου. Γι’ αυτήν ο κ. Κοτζιάς δεν έδωσε πληροφορίες.
Η τακτική της κυκλωτικής επέκτασης των 12 μιλίων όπου μπορούμε -από το Ιόνιο έως την Κρήτη και από την Κρήτη έως το Αιγαίο ει δυνατόν- είναι εθνική πολιτική αλλά έν τινι μέτρω είναι και συμμαχική πολιτική. Είναι επίσης και «γεωργοπαπανδρεϊκή πολιτική»: Ο Δημήτρης Δρούτσας ως υπουργός Εξωτερικών επέκρινε τη «μόδα της ΑΟΖ» και επέμενε στην έννοια της υφαλοκρηπίδας. Αληθινά εθνική πολιτική χωρίς συμμάχους είναι αυτό που προσπάθησαν υπό αντίξοες πολιτικές συνθήκες ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής και ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης: Η κυκλωτική επέκταση της ΑΟΖ (όχι της υφαλοκρηπίδας μόνο) πρώτα με συμφωνία με την Αλβανία το 2009 και έπειτα με συμφωνίες με τη Λιβύη και την Αίγυπτο (ώστε να έχει επήρεια το Καστελόριζο στην ένωση των ΑΟΖ Ελλάδος – Κύπρου).
Δ υστυχώς η πατρίδα μας είναι δεσμευμένη στη βάση απόρρητων τηλεγραφημάτων και ηχογραφημένων συνομιλιών τη βραδιά των Ιμίων να μην επεκτείνει ποτέ τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Αναφέρομαι σε επίσημα δημοσιευμένα αμερικανικά έγγραφα της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα -τα αποκάλυψε ο Μιχάλης Ιγνατίου-, σύμφωνα με τα οποία οι κ. Σημίτης και Πάγκαλος ανέλαβαν προφορικώς τότε τη δέσμευση να μην επεκτείνει ποτέ η Ελλάς τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Και την ανέλαβαν έναντι των ΗΠΑ και όχι έναντι των Τούρκων καθόλου τυχαία. Η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια ενοχλεί κυρίως τις ΗΠΑ, διότι η Ελλάς καθίσταται το απόλυτο αφεντικό του Αιγαίου και κατ’ επέκτασιν της Μεσογείου. Αν τυχόν επεκτείναμε τα ύδατά μας στα 12 μίλια, οι Τούρκοι θα αύξαναν κι εκείνοι το ποσοστό των χωρικών τους υδάτων στο Αιγαίο. Θα μειώνονταν όμως -ιδού το μυστικό- τα διεθνή ύδατα που ενδιαφέρουν τις ΗΠΑ.
Να το κάνω ακόμα πιο σαφές; Οπως το Σκοπιανό είναι κατ’ ουσίαν περιφερειακό πρόβλημα ασφαλείας και λιγότερο διμερής διαφορά, έτσι και το Αιγαίο – 12 μίλια είναι στρατηγικό θέμα Βαλκανίων – Μέσης Ανατολής. Αν, λοιπόν, επεκτείνουμε τα 12 μίλια για να ανατρέψουμε τις δεσμεύσεις Σημίτη – Πάγκαλου, έχει καλώς. Αν όμως τα επεκτείνουμε για να γίνουν ο φερετζές του συμβιβασμού, λυπούμαστε αλλά όχι. Διαφωνούμε.
