Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Δημοκρατία”
Τ ο επισημαίνει ο Ευάγγελος Βενιζέλος στον πρόλογο που έγραψε για το εξαιρετικό βιβλίο του πρέσβη Αλέξανδρου Μαλλιά «Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία – H Αυτοψία της Δύσκολης Συμφωνίας των Πρεσπών»: «Το υβριδικό αυτό σχήμα συνοδεύεται από τη ρητή πρόβλεψη της συμφωνίας (άρθρο 1 παρ 4 περ ζ) ότι εφόσον ολοκληρωθούν οι διαδικασίες αναθεώρησης στο δεύτερο συμβαλλόμενο μέρος (ΠΓΔΜ), το πρώτο συμβαλλόμενο μέρος “θα κυρώσει άμεσα” τη συμφωνία (“shall promptly ratify this agreement”).
Αυτή η πρόβλεψη θα θεωρηθεί από το δεύτερο συμβαλλόμενο μέρος αλλά και από πολλούς ισχυρούς διεθνείς παράγοντες και ίσως από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ο εκπρόσωπος του οποίου υπέγραψε ως μάρτυρας τη συμφωνία, (…) ότι συνιστά διεθνή υποχρέωση της χώρας μας εφόσον η αναθεώρηση του Συντάγματος περιλαμβάνει όλα τα κρίσιμα σημεία».
Πώς μεταφράζεται πολιτικά και νομικά αυτή η ενδιαφέρουσα επισήμανση του κ. Βενιζέλου; Κατά τη γνώμη μου, με δύο τρόπους: Πρώτον, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είναι υποχρεωμένος να περιμένει τον Ζάεφ να ολοκληρώσει την αναθεώρηση του Συντάγματος. Δεν μπορεί να προκηρύξει εθνικές εκλογές στην Ελλάδα πριν εφαρμοστούν τα συμπεφωνηθέντα. Είναι η σειρά του να δείξει την αξιοπιστία του προς τον διεθνή παράγοντα, έναντι του οποίου ανέλαβε υποχρεώσεις.
Δεδομένης της παραίτησης του αρχιτέκτονα της συμφωνίας Νίκου Κοτζιά, ο οποίος υπέγραψε τη συμφωνία, αλλά «τσίμπησε» στην πρόκληση Καμμένου, παραιτήθηκε και δεν πρόλαβε να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά για τον εαυτό του τη συμφωνία, ο κ. Τσίπρας έχει την άνεση πλέον να κερδίσει τα ανταλλάγματα που επιθυμεί έως τον Μάιο. Μόνος, άνευ Κοτζιά. Στην ιστιοπλοϊκή ορολογία υπάρχει η κίνηση «τακ» (σ.σ.: αλλαγή πλεύσης στα όρτσα) για να εξουδετερώσεις τον αντίπαλο. Την είχε εφαρμόσει κάποτε και ο Μιλτιάδης Εβερτ για να επιταχύνει την έξοδο Σαμαρά από τη Νέα Δημοκρατία. Αυτό έκανε τώρα και ο Τσίπρας στον Κοτζιά μέσω Καμμένου: τακ! Αυτό προϋποθέτει, βεβαίως, ότι προβλέπεις αντιδράσεις σε μία πρόκληση: και ο οξύθυμος Κοτζιάς ήταν «ανοιχτό βιβλίο».
Δεύτερον, η επισήμανση Βενιζέλου μάς οδηγεί σε ένα εξίσου ενδιαφέρον συμπέρασμα: Εάν η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος στα Σκόπια σημαίνει πως η κύρωσή της από την ελληνική Βουλή, και μάλιστα άμεση, συνιστά διεθνή υποχρέωση της χώρας, τότε η ψήφισή της από μια κυβέρνηση της Ν.Δ. καθίσταται υποχρεωτική. Εάν, λοιπόν, η αντιπολίτευση δεν επιθυμεί να βρεθεί σε δυσκολότερη στρατηγική θέση από αυτή όπου βρίσκεται σήμερα -θα εξηγήσω-, τότε θα πρέπει να περιμένει τον Τσίπρα να τελειώσει τη δουλειά και να μην πιέζει για εκλογές νωρίτερα! Διότι, αν αυτές προηγηθούν, τότε θα αναγκαστεί να κυρώσει τη συμφωνία ως διεθνή υποχρέωση της χώρας! Περιθώρια για πολιτικό τσάμικο δεν θα υπάρχουν!
Ηδη η Ν.Δ. είναι σε δύσκολη θέση υπό την εξής έννοια: με τη θέση της εναρμονίζεται πλήρως με το λαϊκό αίσθημα, αλλά τυχόν καταψήφιση των Πρεσπών την εκθέτει αντικειμενικά στα μάτια του διεθνούς παράγοντα ως ταυτισμένη με τα ρωσικά συμφέροντα. Κάτι που, βεβαίως, δεν ισχύει. Δεδομένου αυτού, όμως, και δεδομένου πως η κυβέρνηση με παρότρυνση του Προέδρου της Δημοκρατίας θα ζητήσει από ΝΑΤΟ – ΟΗΕ την αποσαφήνιση των όρων μακεδονική γλώσσα – ιθαγένεια (με καλές πιθανότητες επιτυχίας), η αξιωματική αντιπολίτευση θα υποχρεωθεί να το ξανασκεφτεί. Θα καταψηφίσει ή θα αποχωρήσει;
Μερικές σκέψεις για το μέλλον της συνεργασίας Τσίπρα – Καμμένου. Προφανώς και θα υπάρξουν αναταράξεις προσεχώς. Και διαφωνίες! Θα υπάρξουν, όμως, και μεγάλες ταυτίσεις. Η ένταση της αντιπαράθεσης Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ θα προσδιοριστεί κυρίως από τη Novartis και τη διχαστική αναθεώρηση του Συντάγματος που ετοιμάζει η Αριστερά, παρά από το Σκοπιανό.
Ο Τσίπρας, όπως ήρθαν τα πράγματα μάλιστα, μπορεί να ανταλλάξει την κύρωση των Πρεσπών με στοιχεία για τη Novartis -αν δεν το έχει κάνει ήδη-, με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει για τη μεγάλη σκακιέρα και τους πολιτικούς συσχετισμούς. Με τις συντάξεις, άλλωστε, μετά τις δηλώσεις Λαγκάρντ σε ημερήσια εφημερίδα φαίνεται ότι ξεμπέρδεψε…
