Του Μάνου Οικονομίδη
Twitter@EmOikonomidis
Facebook: Manos Oikonomidis
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξια”, το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2019
Πώς το καταγράφει η «λαϊκή σοφία»;… Α, ναι. Κάθε 100 χρόνια.
Αυτή δεν είναι σχηματικά η χρονική περίοδος που χρησιμοποιείται ως παράδειγμα για τη συχνότητα επανάληψης μιας πολύ σημαντικής στιγμής;
Στην περίπτωση του Ανδρέα Παπανδρέου, που πριν από μερικές μέρες συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννησή του, ο αστικός μύθος ισχύει στο ακέραιο.
Πράγματι, όπως συνήθιζε να ξεκινάει και ο ίδιος πολλές δημόσιες τοποθετήσεις του, κάθε 100 χρόνια γεννιέται «ένας Ανδρέας».
Και αυτή η διαπίστωση τείνει να εξελιχθεί σε διαρκές πρόβλημα για την κοινωνία μας. Μια κοινωνία η οποία, στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, δηλαδή της αδιαπραγμάτευτης Δημοκρατίας και λειτουργίας των Θεσμών, βρίσκεται σε διαρκή αναζήτηση «ενός Ανδρέα». Του «επόμενου Ανδρέα».
Κάθε άλλο παρά τυχαία. Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ υπήρξε αυταπόδεικτα χαρισματικός. Σε σχέση όμως με άλλους μεγάλους και σημαντικούς ηγέτες, εκείνος έκανε ένα βήμα πιο μακριά. «Διάβασε» σωστά, σε βάθος και πληρότητα τον ψυχισμό της κοινωνίας την οποία διεκδίκησε να εκφράσει. Γι’ αυτό και κατάφερε να την εκφράσει, μαζικά και με θυελλώδη υποστήριξη.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου «έφυγε» το καλοκαίρι του 1996. Το… πνεύμα του ωστόσο συνεχίζει να «στοιχειώνει» την ελληνική κοινωνία. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, της εθνικής τραγωδίας των Μνημονίων και της ακραίας διολίσθησης του επιπέδου του πολιτικού προσωπικού, ο Ανδρέας και η δική του γενιά πολιτικών προκαλούν αναμνήσεις μελαγχολίας.
Η διαπίστωση είναι αυτοπροσδιοριστική για την κοινωνία μας. Μάθαμε, συνηθίσαμε και εκπαιδευτήκαμε να αναζητούμε αντίστοιχα πρότυπα πολιτικών ηγετών. Και με τα αρνητικά τους. Ως έθνος άλλωστε, τον… μύθο μας θέλουμε να τον ζούμε. Και όποιος μας καλλιεργεί τα σχετικά ένστικτα, προσλαμβάνει διαστάσεις… λατρεμένου.
Αυτή είναι η Ελλάδα. Μια χώρα με τόσο παγιωμένες αντιλήψεις, δεν προλαβαίνει να αλλάξει έγκαιρα και ουσιαστικά, σε εποχή ραγδαίας κρίσης και παρακμής, σαν και αυτή που βιώνουμε την τελευταία δεκαετία.
Δεν είναι η εποχή των παρατηρήσεων. Δεν είμαστε δεκτικοί σε αυτές. Δεν χρειαζόμαστε… δάσκαλο, για να μας εξηγήσει τι κάνουμε λάθος. Οι περισσότεροι το ξέρουμε και το έχουμε καταλάβει.
Η Ελλάδα χρειάζεται κάποιον που θα φρενάρει τον εθνικό διχασμό. Θα αντισταθεί στον πειρασμό της υστερίας, της υπερβολής, της καλλιέργειας των παθών στα όρια του εθνικού μίσους.
Όταν τον βρούμε, προφανώς και… θα το καταλάβουμε. Ίσως τότε σταματήσουμε να αναζητούμε «έναν Ανδρέα».
