Αλ. Παπαχελάς: Τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ… στην αντιπολίτευση;

Η ​χώρα μοιάζει, εδώ και λίγα χρόνια, σαν να έχουμε όλοι μας πάρει μία μεγάλη δόση βάλιουμ. Τίποτα δεν μας κάνει εντύπωση και όλα τα χωνεύουμε στο τέλος. Πρώτη φορά το παρατηρήσαμε έντονα στα capital controls του 2015. Ξένοι και Eλληνες ειδικοί περιέγραφαν σκηνές τρόμου που θα ακολουθούσαν, αλλά εδώ δεν έγινε και τίποτα.
Ζημιά έγινε βέβαια και την πληρώνουμε ακόμη ακριβά. Αλλά η αντίδραση του κόσμου ήταν ήπια, αδιάφορη.

Το βάλιουμ δούλεψε και μετά, με τις περικοπές που ακολούθησαν και τις μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν από το νεότερο μνημόνιο. Απορούσαν και οι ξένοι πώς περνάνε τόσα πράγματα χωρίς να ανοίγει μύτη. Ακόμη και οι συνήθεις μπαχαλάκηδες έμοιαζαν να βρίσκονται έως πρόσφατα σε καταστολή. Πολλά από τα κλασικά μεταπολιτευτικά αντανακλαστικά έπεσαν σε λήθαργο. Η Αθήνα δεν καιγόταν κάθε εβδομάδα και οι παρεμβάσεις τους είχαν ένα σχεδόν προβλέψιμο, ημιθεσμικό χαρακτήρα.
Πολλοί αναρωτιούνται, εντός και εκτός Ελλάδος, αν η επήρεια του ηρεμιστικού θα περάσει μόλις φύγει αυτή η κυβέρνηση. Καλό ερώτημα. Ηδη πάντως πολλοί και ζωηροί νοσταλγοί του παρελθόντος ζεσταίνονται για να ξαναμπούν στο γήπεδο. Θεωρούν ότι η επόμενη κυβέρνηση θα τους δώσει αφορμές και κίνητρα για να υπάρξουν μαζικές κινητοποιήσεις, απεργίες, μπάχαλα και ό,τι άλλο νομίζουν ότι χρειάζεται.
Το τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση δεν θα παίξει πολύ μεγάλο ρόλο. Θα είναι προφανώς αστείο να αρχίσει να κατεβαίνει σε πορείες εναντίον της Cosco, των Αμερικανών ή των αεροδρομίων της Fraport. Αλλά και να το κάνει, δεν θα μπορέσει να κινητοποιήσει μάζες, ούτε να συγκινήσει θυμωμένους νέους. Η εμπειρία των τελευταίων ετών έχει οδηγήσει τους πολίτες, που πίστεψαν σε ένα αμιγώς αντισυστημικό όραμα ή ψέμα, σε άλλες, πιο ακραίες κατευθύνσεις. Μπορεί να πάνε πολύ δεξιά, μπορεί και πολύ αριστερά. Το διεθνές περιβάλλον πριμοδοτεί τις ακραίες συμπεριφορές, όχι τις μετριοπαθείς ρεαλιστικές προσεγγίσεις. Η επικρατούσα ρητορική στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ είναι ακραία, συγκρουσιακή, θυμίζει ΣΥΡΙΖΑ του 2008.
Καθώς λοιπόν το βάλιουμ φεύγει σιγά σιγά από τον οργανισμό μας, θα δούμε πώς θα αντιδράσει η ελληνική κοινωνία στην επόμενη φάση. Θα χρειασθεί ένας πολύ δύσκολος συνδυασμός πειθούς και πυγμής για να μην μπούμε σε μια περίοδο ανεξέλεγκτων εξελίξεων. Βέβαια, μιλώντας για βάλιουμ, το μόνο σίγουρο είναι ότι εκεί όπου χρειαζόταν πολύ ήταν στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, ίσως και στο επόμενο. Ποιος ξέρει…