Γράφει ο Σταύρος Χριστακόπουλος
Όλο και εντονότερη γίνεται στη Δύση η εγκατάλειψη των παραδοσιακών κομμάτων, τα οποία χάνουν έδαφος υπέρ διαφόρων ακραίων σχηματισμών – κυρίως της Δεξιάς, πολύ λιγότερο της Αριστεράς και ενίοτε απλώς ψεκασμένων. Τα καμπανάκια άρχισαν να χτυπούν εδώ και χρόνια, αλλά σε χώρες και οικονομίες που δεν σηματοδοτούσαν ισχυρούς συστημικούς κινδύνους. Όμως πλέον τα πράγματα δεν είναι έτσι.
● Η δεύτερη εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ – παρά τους εξτρεμισμούς της πρώτης θητείας – είναι πλέον συνειδητή και όχι τυχαία ή παρεμπίπτουσα. Άλλωστε η ήττα των παραδοσιακών Ρεπουμπλικανών και η βαθιά παρακμή των Δημοκρατικών δεν είναι στιγμιαία, αλλά διαρκή και επιδεινούμενα φαινόμενα.
● Η Λεπέν έχει εγκατασταθεί στο πολιτικό σύστημα και, παρά τις συνεχείς αποτυχίες της, βλέπει το πουλέν της Ζορντάν Μπαρντελά να προελαύνει ξεπερνώντας ακόμη και την ίδια, την οποία απειλεί με πολιτική… μητροκτονία.
● Στην Ιταλία ήδη κυβερνά η Μελόνι, στη Γερμανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο η AfD και το Reform UK αντίστοιχα θα διεκδικήσουν την εξουσία και στη χειρότερη περίπτωση θα έχουν ρόλο ρυθμιστή του πολιτικού συστήματος.
Με απλά λόγια, η Κεντροδεξιά «ανανεώνεται» εκ δεξιών της και συχνά υποκαθίσταται από μια ριζοσπαστική Δεξιά που γοητεύεται περισσότερο από την απολυταρχική Ανατολή παρά από τη φιλελεύθερη Δύση, η Κεντροαριστερά και η Αριστερά περνούν υπαρξιακή κρίση και οι μεγαλύτερες χώρες (και οικονομίες) της Ευρώπης – πλην Ισπανίας, προς το παρόν – βλέπουν τις κοινωνίες τους να αναζητούν πολιτικές λύσεις μακριά από το παραδοσιακό σύστημα.
Τα κοινά στοιχεία σε αυτήν τη στροφή είναι
● οι επιδεινούμενες και συχνά χαώδεις κοινωνικές ανισότητες,
● οι σιδερένιοι νόμοι της δημοσιονομικής πειθαρχίας,
● το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας έναντι του κινεζικού γίγαντα και των άλλων αναδυόμενων οικονομιών που πιέζει τα εισοδήματα,
● το δημογραφικό που πιέζει τις συντάξεις και τα όρια ηλικίας,
● η χρεοκοπία του «πολυπολιτισμού» και το μεταναστευτικό που βάζουν νέα ζητήματα ασφάλειας και άλλα πολλά.
Κυρίως όμως πιέζει τα παραδοσιακά κόμματα η πολιτική τους ομογενοποίηση, που προκύπτει από τις σχεδόν πανομοιότυπες «προτάσεις» τους, οι οποίες στο σύνολό τους υπηρετούν τους ίδιους στόχους και τις ίδιες αντιλήψεις με τους – σχεδόν – ίδιους τρόπους.
Το έδαφος για να εκδηλωθούν τα φαινόμενα παρακμής των παραδοσιακών δυνάμεων συνθέτουν κυρίως – αλλά όχι μόνο –
● η έλλειψη θελκτικών πολιτικών και ιδεολογικών προταγμάτων και πρακτικών απαντήσεων στα μεγάλα προβλήματα,
● η αίσθηση της οικονομικής ήττας και της πολιτισμικής αλλοίωσης,
● η παγίδευση των λαϊκών στρωμάτων στη μιζέρια της καθημερινής διαχείρισης χωρίς προοπτική ανέλιξης,
● η κρίση των θεσμών,
● η μαζική διάδοση θεωριών συνωμοσίας,
● ο εξαιρετικά απλουστευτικός και διεισδυτικός «αντισυστημικός» λόγος της Άκρας Δεξιάς
● και η χρεοκοπία της Αριστεράς.
Η αποϊδεολογικοποίηση της πολιτικής και η αντικατάσταση των ιδεολογιών από την επιλογή για ένα αντισυστημικό σοκ οδηγούν σε διάφορους τραγέλαφους, όπως είναι
● η ψήφος στον δισεκατομμυριούχο Τραμπ από θύματα της ασύλληπτης οικονομικής ανισότητας,
● η ψήφος σε υποτακτικούς της Ρωσίας, συμμάχου του Ισλάμ, από αντιτιθέμενους στην ισλαμοποίηση της Ευρώπης,
● η στροφή των Γερμανών ΛΟΑΤΚΙ στην Άκρα Δεξιά,
● η αποδοχή της μουσουλμανικής μαντίλας και του τσαντόρ από φεμινίστριες και άλλα πολλά φαινόμενα που αποκαλύπτουν την παρακμή του δυτικού κοινωνικού, πολιτικού και πολιτισμικού υποδείγματος.
Και στην Ελλάδα έχουμε διάφορες εκδηλώσεις «παράδοξων» πολιτικών φαινομένων, με τις οποίες θα ασχοληθούμε προσεχώς…
