Προσωπογραφίες
Πολιτική
Γράφει ο… Kingmaker
Αντώνης Λιβάνης
Ο «αδελφός» που απέκτησε ο Ανδρέας και διαφύλαξε την κληρονομιά του
Με το ΠΑΣΟΚ να… καρδιοχτυπά στις αίθουσες της ψηφοφορίας για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας του, σε μια συγκυρία ιστορικής πρόκλησης και ολοκλήρωσης του κύκλου αμετροέπειας που άνοιξε πριν από μια δεκαετία με την εθνική τραγωδία των Μνημονίων, και τη μετακίνηση της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνικής βάσης του στον τοξικό και ακραίο ΣΥΡΙΖΑ, η μνήμη ταξιδεύει σε άλλες, περισσότερο φωτεινές εποχές.
Πόσο λείπει από τη σημερινή Κεντροαριστερά, από τον σημερινό δημόσιο βίο του τόπου συνολικά, ένας Αντώνης Λιβάνης. Ο στενότερος συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, ο άνθρωπος που εξελίχτηκε σε «alter ego» του πιο χαρισματικού πολιτικού της Μεταπολίτευσης, και διευκόλυνε τη στρατηγική επέλαση του ΠΑΣΟΚ στις… καρδιές της κοινωνίας.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε άριστος και αυστηρός κριτής χαρακτήρων. Οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί του για τον Κώστα Σημίτη, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και πολλούς ακόμη, έμειναν… θρυλικοί. Και η μετέπειτα ζωή, η Ιστορία, δικαίωσαν τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ.
Στο πρόσωπο του Αντώνη Λιβάνη, ο Ανδρέας Παπανδρέου βρήκε κάτι σπάνιο. Έναν ικανότατο συνεργάτη, με τον οποίο μπορούσε να έχει το κεφάλι του ήσυχο ότι… θα έκανε τη δουλειά. Χωρίς μάλιστα ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ να χρειάζεται να… φυλάει την πλάτη του. Τον «αδελφό» που θα ήθελε να έχει.
Ο Αντώνης Λιβάνης ήταν ο εγγυητής του φιλόδοξου εγχειρήματος της Αλλαγής. Σε επίπεδο κοινωνίας, στελεχιακού δυναμικού αλλά και του υπόλοιπου πολιτικού συστήματος. Του «συστήματος», γενικώς.
Η τρέχουσα συρρίκνωση του ΠΑΣΟΚ θα τον έθλιβε βαθιά. Και θα τον οδηγούσε σε… εξέγερση συνείδησης για μια «Νέα Αλλαγή». Με αλλαγή ηγεσίας, φυσικά.
Το μεγάλο «όχι» αξιοπρέπειας στον Σημίτη
Το 1996, όταν ο Κώστας Σημίτης κέρδιζε μετά από… σκοτεινό παρασκήνιο τη μάχη για τη διαδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου, αρχικά στην πρωθυπουργία, μέσω της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, και στη συνέχεια στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ, μέσω του Συνεδρίου του Κινήματος, ο Αντώνης Λιβάνης παρέδωσε και πάλι μαθήματα αξιοπρέπειας.
Είπε ένα μεγάλο «όχι» στην πρόταση που του έγινε από τον, κατά τον Κώστα Καραμανλή «αρχιερέα της διαφθοράς», για να συμμετάσχει στην κυβέρνησή του. Όσοι γνώριζαν το ήθος του Αντώνη Λιβάνη, ήξεραν ότι δεν υπήρχε περίπτωση να δεχτεί να συμμετάσχει στην κυβέρνηση του ανθρώπου που υπονόμευε και πολέμησε όσο κανείς τον Ανδρέα Παπανδρέου. Του ανθρώπου που δεν ήθελε να δει ο Ανδρέας Παπανδρέου διάδοχό του, αποκαλώντας τον περιφρονητικά… «δεξιούλη».
Το γεγονός ότι ο Κώστας Σημίτης το γνώριζε αυτό, και παρόλαυτά έκανε τη σχετική πρόταση στον Αντώνη Λιβάνη, για να τον στριμώξει και να τον φέρει σε δύσκολη θέση, μαρτυρά και εξηγεί τα πάντα. Και για τον Αντώνη Λιβάνη, αλλά και για τον Κώστα Σημίτη. Για το φως, με το οποίο συνδέθηκε ο «αντ’ αυτού» του Ανδρέα Παπανδρέου. Και για το… σκοτάδι με το οποίο συνδέθηκε ο «δεξιούλης» διάδοχός του.
Η αναγνώριση και ο σεβασμός από όλους
Στο σύνολο της πολυδεκαετούς διαδρομής και παρουσίας του στον δημόσιο βίο, ο Αντώνης Λιβάνης κατάφερε ένα επίτευγμα σπάνιο για την πολιτική ζωή και τη συνήθη… ανθρωποφαγία της.
Τον στενότερο συνεργάτη του Ανδρέα Παπανδρέου τον αναγνώριζαν και τον σέβονταν όλοι. Φίλοι, συναγωνιστές, αντίπαλοι, αλλά και όσοι είχαν την τύχη-προνόμιο να τον γνωρίσουν. Με λίγες προσωπικότητες στα χρόνια της Μεταπολίτευσης συνέβη κάτι τέτοιο. Και με ακόμη λιγότερες στα νεώτερα χρόνια, σε μια εποχή απαξίωσης της πολιτικής και αποστασιοποίησης της κοινωνίας από τον δημόσιο βίο και το εθνικό γίγνεσθαι.
Με όρους θεωρίας της επιστήμης της επικοινωνίας, ο Αντώνης Λιβάνης έγινε ένα άρτιο και γοητευτικό «μέσο-μήνυμα». Όσα έλεγε και έκανε ακούγονταν και παρατηρούνταν με προσοχή.
Η απουσία εμβληματικών αποτυπωμάτων σαν και εκείνο του Αντώνη Λιβάνη από τη σημερινή Ελλάδα, εξηγεί και την εθνική κακοδαιμονία μας. Δεν υπάρχουν τα… φρένα που θα ανέκοπταν την πορεία προς τον κατήφορο.
Η υπεραξία του βιβλίου
Δια χειρός Αντώνη Λιβάνη, ο χώρος των Γραμμάτων στην Ελλάδα απέκτησε έναν σημαντικό σύμμαχο. Ο Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη, την υστεροφημία του οποίου προασπίζεται σήμερα ο γιος του, Ηλίας, υπήρξε καινοτόμος και προοδευτικός για την εποχή του. Θα προσέθετε κανείς, για κάθε εποχή, αν σκεφτούμε ότι ο χώρος του βιβλίου στη χώρα μας αντιμετώπισε παραδοσιακά προβλήματα και παθογένειες.
Ο Αντώνης Λιβάνης διαμόρφωσε και φιλοτέχνησε τη χαρισματική προσωπικότητά του, με αφετηρία την καλλιέργεια των γνώσεων που προσφέρουν τα βιβλία. Την υπεραξία που συνοδεύει ένα σύγγραμμα, το οποίο φιλοξενεί, αναδεικνύει και διακινεί ιδέες.
Ο Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη άνοιξε δρόμους, για όσους είχαν το όραμα και τη διάθεση να τους ακολουθήσουν. Και επέτρεψε στον χώρο των Γραμμάτων στην Ελλάδα να ανοίξει ένα φωτεινό παράθυρο σε έναν μεγαλύτερο κόσμο.
Ο Αντώνης Λιβάνης γνώριζε ότι… τα γραπτά μένουν. Όπως και οι ιδέες που τα συνοδεύουν.
Η ανάμνηση μιας μεγαλύτερης Ελλάδας
Η χαρισματική προσωπικότητα και η διάφανη διαδρομή του Αντώνη Λιβάνη, παραπέμπουν σε μια Ελλάδα… ξεχασμένη. Μια Ελλάδα που έρχεται από ένα καλύτερο παρελθόν. Μια Ελλάδα «μεγαλύτερη» σε όλα τα επίπεδα.
Μεγαλύτερη στο επίπεδο των πολιτικών που ήταν ηγέτες. Που μπορούσαν να συναρπάσουν τα πλήθη και να παρακινήσουν την κοινωνία να τους ακολουθήσει, σε ένα περισσότερο δημιουργικό και φωτεινό μέλλον.
Η Ελλάδα του Αντώνη Λιβάνη, στα προλογικά στάδια και επεισόδια της Μεταπολίτευσης, διασφάλισε το εθνικό μέλλον. Απέτρεψε εθνικές τραγωδίες. Και διευκόλυνε την εμπέδωση μιας αδιατάρακτης, ακλόνητης και αδιασάλευτης Δημοκρατίας.
Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου είχε κεντρικό, θεμελιώδη και πρωταγωνιστικό ρόλο στο εγχείρημα της νέας Ελληνικής Δημοκρατίας. Και ο Αντώνης Λιβάνης είχε ρυθμιστικό ρόλο και αποτύπωμα στην απόλυτη ηγεμονία του Ανδρέα Παπανδρέου, στην επικαιροποίηση και διαφύλαξη της υστεροφημίας του.
Όπως και τότε μάλιστα, το σημερινό διακύβευμα είναι κοινό: Να πέσει η Δεξιά…
