Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Είχαμε μία αρκετά πυκνή συζήτηση για μια σειρά από θέματα τα οποία βρέθηκαν στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου. Επιτρέψτε μου γρήγορα να διατρέξω τις τέσσερις πιο σημαντικές θεματικές ενότητες και στη συνέχεια θα απαντήσω στις ερωτήσεις σας.
Χθες έγινε μία αρκετά εκτενή συζήτηση για τις μεγάλες προκλήσεις που όλες οι ευρωπαϊκές οικονομίες αντιμετωπίζουν από τις σημαντικές αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου.
Το πρόβλημα, είναι ένα πρόβλημα πανευρωπαϊκό. Αφορά όλες τις χώρες. Είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων. Είναι βέβαιο, όμως, ότι ως πανευρωπαϊκό πρόβλημα χρειάζεται και μία πανευρωπαϊκή απάντηση.
Όπως γνωρίζετε η πατρίδα μας, η Ελλάδα, έχει ήδη δρομολογήσει μια σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις έτσι ώστε να στηριχθούν τα εισοδήματα, κυρίως των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, και να περιοριστούν σε πρώτη φάση, στην πρώτη κλίμακα των καταναλώσεων, οι αυξήσεις των τιμών στην ηλεκτρική ενέργεια.
Και βέβαια το ίδιο ισχύει και για τις παρεμβάσεις που έχουμε κάνει σχετικά με το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θέρμανσης. Είναι γνωστές σε όλους σας οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που έχουν δρομολογηθεί από την κυβέρνηση.
Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι απολύτως εναρμονισμένες με το λεγόμενο toolbox, δηλαδή το πλαίσιο των επιλογών το οποίο έχει καθορίσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση ότι είναι αποδεκτό να χρησιμοποιούν τα κράτη-μέλη για να αντιμετωπίσουν αυτήν την έκτακτη συγκυρία.
Όμως, στο βαθμό που συμφωνούμε ότι το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό, όπως σας είπα, χρειάζονται και πανευρωπαϊκές απαντήσεις. Κατά συνέπεια, θεωρώ πολύ θετικό το γεγονός ότι ζητήσαμε, ως Συμβούλιο, από την Επιτροπή πολύ σύντομα να κάνει μία αξιολόγηση του συνολικού τρόπου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, να εντοπίσει ενδεχόμενες στρεβλώσεις και να καταλήξει και σε προτάσεις για το πώς μπορούμε να διορθώσουμε τέτοιες απότομες αυξήσεις στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, όπως αυτές που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες.
Η Ελληνική Κυβέρνηση κατέθεσε μια σειρά από προτάσεις. Έχουμε αναφερθεί και πάλι σε αυτές. Τη δυνατότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση να ενισχύσει την αποθήκευση φυσικού αερίου, έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο απόθεμα και να χρειάζεται να αγοράζουμε λιγότερη ποσότητα φυσικού αερίου στις αγορές spot, οι οποίες είναι και οι πιο ευμετάβλητες σε απότομες διακυμάνσεις τιμών. Και βέβαια τη δυνατότητα ενδεχομένως κάποια στιγμή στο μέλλον να μπορούμε να αγοράζουμε φυσικό αέριο ως Ευρωπαϊκή Ένωση – όσα κράτη τουλάχιστον το επιθυμούν -όπως ακριβώς κάναμε και με τις αγορές των εμβολίων, ώστε να έχουμε μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη απέναντι στους μεγάλους προμηθευτές του φυσικού αερίου.
Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω και τους ομολόγους μου για την ιδιαίτερη σημασία που αποκτά η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου ως εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας ενέργειας για την Ευρώπη.
Κάναμε μία μεγάλη συζήτηση για το φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο. Και είχα την ευκαιρία, όπως σας είπα, να ενημερώσω και για τις πρόσφατες πρωτοβουλίες στην τριμερή συνάντηση με την Αίγυπτο και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου να φτάνει στην Ελλάδα και στις ευρωπαϊκές αγορές.
Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω αγωγού είτε μέσω υγροποίησης φυσικού αερίου στα δύο μεγάλα τερματικά της Αιγύπτου, μεταφοράς του στην Ελλάδα -πολύ μικρή σχετικά απόσταση- επαναεριοποίησής του είτε στη Ρεβυθούσα είτε στην Αλεξανδρούπολη, και από εκεί το αέριο αυτό να καλύψει εθνικές ανάγκες αλλά και ευρωπαϊκές.
Ταυτόχρονα, η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου αποκτά και μία ξεχωριστή σημασία διότι από εκεί μπορούν να περάσουν και ηλεκτρικές συνδέσεις με την Βόρεια Αφρική, οι οποίες θα μπορέσουν να δώσουν στο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας φθηνή ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη από τον ήλιο.
Οπότε, νομίζω ότι η συζήτηση αυτή ήταν χρήσιμη -τουλάχιστον για τους ομολόγους μου- για να αναδείξουμε ότι αυτά τα οποία συμβαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο δεν αφορούν μόνο την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών-μελών της Ένωσης, της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά έχουν και μία ιδιαίτερη γεωπολιτική και ενεργειακή σημασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά.
Τέλος, ήταν κοινός τόπος στο Συμβούλιο ότι η πράσινη μετάβαση την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και η χώρα μας, δρομολογεί με μεγάλη ταχύτητα δεν είναι υπεύθυνη -και αυτό θέλω να το τονίσω- για τις σημαντικές αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου και κατά συνέπεια και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα αιολικά, τα φωτοβολταϊκά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εν γένει, είναι σήμερα πολύ πιο φθηνές από ότι η ενέργεια η οποία παράγεται είτε από το λιγνίτη, είτε από το φυσικό αέριο. Κατά συνέπεια, όσο πιο γρήγορα μπορέσουμε να ενισχύσουμε την παραγωγική μας βάση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τόσο μεγαλύτερη δυνατότητα θα έχουμε να έχουμε πιο φθηνή ενέργεια από τον ήλιο, τον άνεμο, το νερό, μορφές ενέργειας δηλαδή που είναι και φθηνές αλλά ταυτόχρονα δεν παράγουν καθόλου διοξείδιο του άνθρακα και αέρια του θερμοκηπίου.
Το λέω αυτό διότι υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις, στρεβλώσεις ενδεχομένως, σχετικά με την προσπάθεια απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την ενδεχόμενη συμμετοχή αυτής της προσπάθειας στην αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου. Δεν συνδέονται με αυτόν τον τρόπο τα δύο αυτά φαινόμενα.
Δεύτερο θέμα το οποίο μας απασχόλησε, και αφιερώσαμε πολύ χρόνο σήμερα το πρωί, είναι τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη μετανάστευση. Και θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου διότι μετά και από παρεμβάσεις δικές μου το τελικό κείμενο των Συμπερασμάτων -όπως θα σας διανεμηθεί, φαντάζομαι πολύ σύντομα- είναι σημαντικά βελτιωμένο σε σχέση με την αρχική εκδοχή.
Σταχυολογώ το γεγονός ότι υπάρχει ρητή αναφορά, επίκληση, στην Τουρκία να τηρήσει τη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας του 2016 κάτι το οποίο δεν συμπεριλαμβανόταν στο αρχικό κείμενο. Υπάρχει ρητή αναφορά για μη αποδοχή της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού για άλλους σκοπούς, κάτι το οποίο προφανώς αφορά και την Τουρκία, αλλά αφορά και την περίπτωση της Λευκορωσίας, η οποία μέσα από απαράδεκτες πρακτικές εργαλειοποίησης απελπισμένων ανθρώπων ασκεί πολύ μεγάλη πίεση και στις βαλτικές χώρες και στην Πολωνία.
Εκφράζεται με απόλυτη σαφήνεια στο κείμενο η αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων. Και ίσως το πιο σημαντικό στη νέα παράγραφο 20: καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει τις όποιες αναγκαίες αλλαγές στο νομικό οικοδόμημα της Ένωσης, αλλά και συγκεκριμένα μέτρα και χρηματοδότηση έτσι ώστε να μπορέσουμε να προστατεύσουμε πιο αποτελεσματικά τα εξωτερικά σύνορα της χώρας.
Ξέρετε ότι υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ως προς την έκταση των χρηματοδοτικών παρεμβάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για να το πω πολύ απλά μπορεί ή δεν μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρηματοδοτήσει έναν φράχτη, μια σταθερή δομή, στα σύνορα μιας χώρας που ταυτόχρονα είναι και εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η Ελλάδα όπως γνωρίζετε έχει προχωρήσει σε μια τέτοια επιλογή. Προς το παρόν χρηματοδοτεί τον φράχτη στον Έβρο με εθνικούς πόρους. Θεωρώ όμως -και δεν είμαι ο μόνος ο οποίος εκφράζει αυτή την άποψη- ότι αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί, ουσιαστικοί και αποτελεσματικοί στη φύλαξη των συνόρων δεν υπάρχει κανείς λόγος γιατί και τέτοιου είδους παρεμβάσεις, να μην μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Προφανώς αυτή είναι μια συζήτηση η οποία ξεκινάει. Μπορεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή η Επιτροπή να έχει άλλη άποψη όμως νομίζω ότι μέσα στο Συμβούλιο υπήρξε μια ξεκάθαρη στήριξη των κρατών-μελών που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης στην προσπάθειά τους να τα φυλάξουν με τρόπο όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικό.
Τρίτο θέμα που μας απασχόλησε, όχι πολύ για να είμαι ειλικρινής, είναι η πανδημία. Νομίζω ότι όλοι έχουμε διαπιστώσει ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει αλλά και ότι υπάρχει επιφυλακτικότητα στους εμβολιασμούς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Κάποιες χώρες τα έχουν καταφέρει καλύτερα. Η Ελλάδα, όπως έχουμε συζητήσει πολλές φορές, είναι λίγο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Και εμείς πρέπει να βελτιώσουμε την απόδοση μας στον τομέα αυτό. Αλλά είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα νέα φάρμακα τα οποία αναμένουν έγκριση και τα οποία μπορούν να προσθέσουν ένα ακόμα όπλο στην προσπάθεια μας να θέσουμε ένα οριστικό τέλος στην πανδημία του Covid.
Και, τέλος, έγινε χθες το βράδυ μια εκτενής συζήτηση για την Πολωνία, για τα ζητήματα του κράτους δικαίου. Η Ελλάδα όπως και όλες οι χώρες, πλην ενδεχομένως της Πολωνίας και μιας ακόμα που μπορείτε να υποθέσετε ποια είναι, τάχθηκε αναφανδόν υπέρ του απόλυτου σεβασμού των ευρωπαϊκών συνθηκών και του ρόλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως θεματοφύλακα της ευρωπαϊκής νομιμότητας, ενθαρρύνοντας την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τα μέσα τα οποία έχει στη διάθεσή της προκειμένου να επιλύσει μια εξαιρετικά δύσκολη και δυσάρεστη κατάσταση η οποία έχει διαμορφωθεί με την Πολωνία.
Ταυτόχρονα, όμως, συμφωνήσαμε ότι αυτή η συζήτηση με την Πολωνία θα πρέπει να γίνει σε ένα καλό κλίμα, χωρίς αμοιβαίες κατηγορίες, χωρίς σε καμία περίπτωση, βέβαια, η Ευρωπαϊκή Ένωση, δια της Επιτροπής, να απεμπολήσει τα νομικά εργαλεία τα οποία έχει στην διάθεση της προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα. Το ότι θέτει σε αμφισβήτηση η στάση της Πολωνίας βασικά συστατικά στοιχεία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και των ευρωπαϊκών συνθηκών. Αυτά είναι τα θέματα τα οποία μας απασχόλησαν πρωτίστως αυτές τις δύο μέρες και είμαι στην διάθεση σας για να απαντήσω στις ερωτήσεις σας.
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Καλησπέρα, κύριε Πρωθυπουργέ. Θα ήθελα να ρωτήσω για το θέμα της Τουρκίας, αν στη συζήτηση για το μεταναστευτικό βάλατε και το θέμα της προκλητικότητας, της παραβατικότητας της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Και με δεδομένο ότι έχει περάσει ένας χρόνος όταν ήμασταν πάλι εδώ στις Βρυξέλλες και μετά το δύσκολο καλοκαίρι του ’20 είχε ξεκινήσει μια συζήτηση για κυρώσεις στην Τουρκία και είχε μπει πολύ δυνατά αυτό το θέμα. Βλέπουμε ότι μετά το ήσυχο καλοκαίρι του ’21 η Τουρκία έχει επανέλθει σε αυτόν τον δρόμο. Είναι χαρακτηριστική η χθεσινή ανακοίνωση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών που κατηγορεί Ελλάδας και Κύπρο. Ένα σχόλιο για αυτό και για τις παρεμβάσεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και Ελλάδα και Κύπρος, και εγώ και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, είχαμε την ευκαιρία να ενημερώσουμε το Συμβούλιο για το τι συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο. Όπως είχα την ευκαιρία να σας πω και πριν, το τι γίνεται στη δική μας γειτονιά αποκτά πια και μία σημαντική ενεργειακή διάσταση για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορεί πριν από ένα δύο χρόνια να μην υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για τον αγωγό EastMed ή για τη δυνατότητα μεταφοράς υγροποιημένου αερίου από την Αίγυπτο στην Ελλάδα και από εκεί στην Ευρώπη, αλλά τώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια μεγάλη ενεργειακή κρίση καταλαβαίνετε ότι αυτή η συζήτηση πια γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρη.
Από εκεί και πέρα δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο. Τα Συμπεράσματα των προηγούμενων Συμβουλίων ως προς την Τουρκία ισχύουν στο ακέραιο. Η Τουρκία έχει να διαλέξει μεταξύ δύο δρόμων: του δρόμου της ειλικρινούς συνεργασίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο ή της μονομερούς προκλητικότητας. Νομίζω ότι γνωρίζει πάρα πολύ καλά ποιες είναι οι συνέπειες των επιλογών της και θέλω να ελπίζω ότι αντιλαμβάνεται πια το πλαίσιο των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις σε περίπτωση που συνεχίσει την προκλητική της συμπεριφορά.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι είναι μια δύναμη νομιμότητας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν χρειάζεται να επαναλάβω όλους τους τρόπους με τους οποίους έχουμε κινηθεί με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Και αυτό θα εξακολουθούμε να επικαλούμαστε για να επιλύουμε την όποια διαφορά μας με όποιο γείτονά μας θεωρεί ότι έχει διαφορές μαζί μας.
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Θα ήθελα να σας πάω στο μέτωπο του κορονοϊού και να σας ρωτήσω, σε τι πλαίσιο κινήθηκε η συζήτηση που είχατε με τους ομολόγους σας τόσο όσον αφορά στην πανδημία, όσον αφορά και στα εμβόλια, καθώς βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα έξαρση στην Ευρώπη.
Η ερώτηση αφορά και στη χώρα μας. Βλέπουμε τους δείκτες του ιού να ανεβαίνουν. Οι εμβολιασμοί δεν έχουν τη δυναμική που είχαν τους πρώτους μήνες και θα ήθελα να ρωτήσω αν υπάρχει το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων με την επισήμανση ότι έχετε δηλώσει -και το επαναλαμβάνετε συχνά- ότι η οικονομία και η κοινωνία δεν πρόκειται να ξανακλείσουν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και θα το επαναλάβω και σήμερα. Έχουμε στη διάθεσή μας το απόλυτο όπλο για να κερδίσουμε τη μάχη με τον κορονοϊό και είναι το εμβόλιο. Και δεν θα σταματήσει η κυβέρνηση αυτή να προσπαθεί να πείσει τους πολίτες, και ιδίως αυτούς οι οποίοι ενδεχομένως ακόμα να έχουν εύλογα ερωτηματικά για το αν πρέπει να εμβολιαστούν, ότι οφείλουν να κάνουν αυτή την επιλογή.
Δεν εγκαταλείπουμε την προσπάθεια πειθούς της ελληνικής κοινωνίας. Αντίθετα, θα πρέπει να την εντείνουμε και άλλο και να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα τα οποία έχουμε στη δυνατότητά μας για να πούμε αυτό το οποίο λέμε συνέχεια.
Κι αν χρειάζεται να το πούμε χίλιες φορές, θα το πούμε χίλιες φορές: ότι αυτή τη στιγμή 9 στους 10 συμπολίτες μας που βρίσκονται σε Εντατικές είναι ανεμβολίαστοι. Είναι μία πάρα πολύ σκληρή πραγματικότητα. Αρκεί να δείτε τα δεδομένα από όλα τα νοσοκομεία. Και δεν είναι μόνο ελληνική πραγματικότητα. Συνομιλώντας με τους ομολόγους μας παντού βλέπουμε τα ίδια δεδομένα. Σήμερα έχουμε μία πανδημία των ανεμβολίαστων. Οι άνθρωποι αυτοί, ειδικά οι πιο ηλικιωμένοι, κινδυνεύουν σοβαρά. Όπως μας έχουν πει και οι επιδημιολόγοι τελικά ή όλοι θα κάνουμε το εμβόλιο ή θα αρρωστήσουμε. Δεν φαίνεται να υπάρχει άλλη επιλογή ειδικά με τη μετάλλαξη Δέλτα η οποία έχει αυτή την υψηλή μεταδοτικότητα.
Όμως η κοινωνία και η οικονομία δεν θα ξανακλείσουν. Τα μέτρα τα οποία έχουμε επιβάλει είναι πάρα πολύ σαφή. Είναι μέτρα προστασίας των ανεμβολίαστων. Έχουμε ένα πολύ ξεκάθαρο πλαίσιο για το τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν. Έχουμε από τις πιο καλές επιδημιολογικές παρακολουθήσεις στην Ευρώπη, με πάρα πολλά τεστ τα οποία γίνονται, πολύ περισσότερα από ό,τι σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχουμε ένα τρόπο παρακολούθησης της πανδημίας στα σχολεία μας που θεωρώ ότι είναι υποδειγματικός και μας δίνει τη δυνατότητα να συνεχίσουμε την εκπαίδευση εντοπίζοντας πολύ γρήγορα κρούσματα κορονοϊού.
Και από εκεί και πέρα θα εξακολουθούμε να προσπαθούμε. Κάθε εμβολιασμός ο οποίος γίνεται είναι κέρδος. Και σίγουρα μπορούμε να βελτιώσουμε τις επιδόσεις μας κι άλλο στον τομέα αυτό.
Τέλος, να κάνω μία έκκληση και στους πολίτες οι οποίοι δικαιούνται με βάση τις υποδείξεις των ειδικών να κάνουν την τρίτη δόση: να σπεύσουν να την κάνουν. Τα δεδομένα τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας, μίλησε για αυτά και ο καθηγητής κ. Τσιόδρας, είναι καταλυτικά ως προς την αύξηση της προστασίας που παρέχει η αναμνηστική δόση, η τρίτη δόση του εμβολίου. Και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι κάποιος συμπολίτης μας ο οποίος ήδη έχει κάνει δύο εμβόλια -άρα δεν έχει κάποια επιφύλαξη, διαπίστωσε ότι δεν έχει καμία απολύτως παρενέργεια- θα σπεύσει να κάνει και το τρίτο και πρέπει να κάνει και το τρίτο. Κάνω μία έκκληση στους συμπολίτες μας να μην το αμελήσουν αυτό.
Όπως να μην αμελήσουν ταυτόχρονα και την ανάγκη, για αυτούς που θα τους το υποδείξουν οι γιατροί τους και είναι πολλοί αυτοί, να κάνουν και το αντιγριπικό εμβόλιο, καθώς δεν θέλουμε να βρεθούμε στη δύσκολη θέση να πρέπει να διαχειριστούμε τον χειμώνα ταυτόχρονα και μια πανδημία σε έξαρση αλλά και μια γρίπη σε έξαρση.
Κατά συνέπεια, ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε και θα επιμένουμε μέχρι να τελειώσει η πανδημία στην προσπάθειά μας να πείσουμε αυτούς οι οποίοι μας αφήνουν περιθώρια να πειστούν. Το τονίζω αυτό, γιατί υπάρχουν κάποιοι που δεν θα μπορέσουμε να τους πείσουμε ποτέ. Δεν πιστεύω όμως ότι είναι η πλειοψηφία των ανεμβολίαστων. Πιστεύω ακράδαντα ότι η πλειοψηφία των ανεμβολίαστων έχει ακόμα και σήμερα που μιλάμε εύλογα ερωτήματα. Και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας να τους εξηγήσουμε ότι η επιλογή του εμβολιασμού είναι η σωστή επιλογή για αυτούς, για τις οικογένειές τους αλλά και για το κοινωνικό σύνολο.
Στεφανία Μουρελάτου (ΑΝΤ1): Καλησπέρα κύριε Πρόεδρε. Τέτοια μέρα την επόμενη εβδομάδα θα υποδέχεστε την κυρία Angela Merkel, την απερχόμενη Καγκελάριο. Θα ήθελα να σας ρωτήσω με ποια μηνύματα και ποιες προσδοκίες θα την υποδεχθείτε στο Μέγαρο Μαξίμου. Και μιας και ζούμε πια το τέλος εποχής Merkel μπαίνω στον πειρασμό να ρωτήσω αν έχετε κάνει έναν απολογισμό για τα πεπραγμένα της απέναντι στη χώρα μας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πράγματι, σήμερα η Καγκελάριος Merkel συμμετείχε στο τελευταίο της Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ήταν το 107ο. Δεκαέξι χρόνια Καγκελάριος, έχει ουσιαστικά ταυτίσει τη δική της πολιτική διαδρομή με όλες τις σημαντικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία 16 χρόνια.
Πράγματι, είμαι πολύ ικανοποιημένος που η Καγκελάριος απεδέχθη την πρόσκλησή μου να έρθει στην Αθήνα πριν την λήξη της θητείας της. Πιστεύω ότι θα είναι μία ευκαιρία και για την ίδια, αλλά και για μένα, ενδεχομένως να κάνουμε και έναν απολογισμό των ελληνογερμανικών σχέσεων.
Έχω πολύ μεγάλο σεβασμό για την Καγκελάριο Merkel, για την σταθερότητα και για την ευθυκρισία με την οποία πάντα κινείται εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τουλάχιστον όσο την έζησα εγώ αυτά τα δύο χρόνια. Ξέρετε, το Συμβούλιο είναι ένα όργανο το οποίο για να πάρει απόφαση χρειάζεται ομοφωνία. Κατά συνέπεια η διαμόρφωση συναινέσεων αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό όσων θέλουν να παίξουν έναν ενεργό ρόλο μέσα στο Συμβούλιο.
Θα έχουμε την ευκαιρία, νομίζω, να μιλήσουμε και για την ιδιαίτερη σχέση της Καγκελαρίου με την Ελλάδα. Νομίζω θα είναι η πρώτη η οποία θα ομολογήσει, το έχει πει εξάλλου, ότι σε πολλές συγκυρίες ζήτησε πάρα πολλά από τους Έλληνες και ότι η λιτότητα πήγε πέρα και πάνω απ’ αυτό το οποίο άντεχε η ελληνική κοινωνία.
Ταυτόχρονα, ήταν και αυτή η οποία την κρίσιμη στιγμή πήγε κόντρα στις εισηγήσεις των Υπουργών της και αποφάσισε να κρατήσει την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά ας μην πούμε περισσότερα. Θα έχουμε την ευκαιρία, νομίζω, να τα πούμε αυτά και σε μια εβδομάδα από τώρα, την επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή που θα την υποδεχθούμε στην Αθήνα.
Νίκος Αρμένης (ΑΠΕ και MEGA): Κύριε πρόεδρε, χθες μιλήσατε για την ανάγκη προμήθειας φυσικού αερίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και για τη δυνατότητα αποθήκευσης, για να μην υπάρχουν στρεβλώσεις στην αγορά. Έχετε κάποια συγκεκριμένη πρόταση για τη δυνατότητα αποθήκευσης; Και, επίσης, θέλω να ρωτήσω αν ισχύει ότι ταχθήκατε υπέρ της χρήσης πυρηνικής ενέργειας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να ξεκινήσω από το δεύτερο. Η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσει πυρηνική ενέργεια. Να είμαι απολύτως σαφής σε αυτό. Νομίζω ότι απηχεί και τη συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας για πολλούς και διαφόρους λόγους, ένας εκ των οποίων είναι ότι βρισκόμαστε σε μια περιοχή εξαιρετικά σεισμογενή. Άρα, το ζήτημα δεν αφορά την Ελλάδα. Αφορά, όμως, την υπόλοιπη Ευρώπη διότι υπάρχουν πολλές χώρες, οι οποίες έχουν κάνει την επιλογή της πυρηνικής ενέργειας και είναι δικαίωμα τους αυτή και δεν μπορούμε εμείς να την εμποδίσουμε.
Η πυρηνική ενέργεια έχει τα προφανή μειονεκτήματα τα οποία όλοι γνωρίζουμε. Έχει όμως και ένα μεγάλο πλεονέκτημα, ότι δίνει σταθερή τροφοδοσία ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Άρα, κι εγώ συντάσσομαι με την μεγάλη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών που λένε ότι παρ’ ό,τι αυτό δεν αφορά εμάς, σε αυτό που λέμε στην ευρωπαϊκή ταξονομία, ναι, η πυρηνική ενέργεια έχει τη θέση της για το ευρωπαϊκό μείγμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά τονίζω με απόλυτη σαφήνεια ότι αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο δεν αφορά καθόλου την Ελλάδα.
Τώρα, ως προς το φυσικό αέριο, η χώρα μας δεν έχει σημαντικές δυνατότητες αποθήκευσης φυσικού αερίου. Έχουμε όμως έναν γεωλογικό σχηματισμό, και αναφέρομαι στην φυσική αποθήκη φυσικού αερίου της Καβάλας, όπου δρομολογείται ήδη η εκχώρηση αυτού του περιουσιακού στοιχείου έτσι ώστε να μετατραπεί σε αποθήκη φυσικού αερίου. Θα είναι κάτι πολύ χρήσιμο, πιστεύω, για τη χώρα μας και χρήσιμο στη συνολική προσπάθεια της Ευρώπης να αυξήσει τις δυνατότητες αποθήκευσης φυσικού αερίου.
Σοφία Φασουλάκη (OPEN): Καλησπέρα, κύριε Πρόεδρε. Ήθελα να ρωτήσω αν είχατε κάποιο feedback από τους ομολόγους σας, τους ενημερώσατε για την συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου για την ηλεκτρική διασύνδεση και για το πώς εκείνοι βλέπουν την πρόταση της Ελλάδας να γίνει η Ανατολική Μεσόγειος ένας εναλλακτικός κόμβος ενέργειας για την Ευρώπη. Μιλήσατε και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα χθες και ενημερώσατε τους ομολόγους σας γι’ αυτή την πρόταση, που πολλοί θεωρούν ότι μπορεί να δώσει μια εναλλακτική μορφή στην Ελλάδα, να γίνει αυτός ο κόμβος της ενέργειας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κυρία Φασουλάκη η ανταπόκριση ήταν αναμενόμενα θετική. Σε μία εποχή όπου η Ευρώπη κοιτάζει να διευρύνει την προμήθεια από φυσικό αέριο, θα ήταν αδιανόητο να αγνοήσουμε τη γειτονιά μας. Το να μεταφέρει κανείς φυσικό αέριο σε υγροποιημένη μορφή από την Αίγυπτο στην Ελλάδα είναι σίγουρα πιο φτηνό από το να το μεταφέρει από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Κατά συνέπεια, είναι λογικό ότι αυτό το οποίο κάνουμε δεν αφορά μόνο την ενεργειακή αυτονομία της πατρίδας μας αλλά προσθέτει μία ποσότητα, όση έχει τη δυνατότητα να παράγει η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να διοχετευθεί στο ευρωπαϊκό σύστημα φυσικού αερίου. Και το ίδιο ισχύει για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Θέλω να τονίσω ότι όσο πιο διασυνδεδεμένα είναι τα συστήματά μας τόσο πιο σταθερά είναι, και τόσο μπορούμε να εξασφαλίζουμε ότι αγοράζουμε ενέργεια στη χαμηλότερη, στη μικρότερη οριακή τιμή του συστήματος. Και γι’ αυτό και έχει τόσο μεγάλη σημασία το καλώδιο αυτό, διότι δίνει την δυνατότητα και στην Αίγυπτο να επενδύσει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε ηλιακή ενέργεια πρωτίστως, και να γνωρίζει ότι αυτή η ενέργεια δεν θα καλύψει μόνο τις εγχώριες ανάγκες της αλλά θα μπορεί υπό προϋποθέσεις να εξαχθεί και στην Ελλάδα και μέσα από την Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Γι’ αυτό νομίζω έχει τόσο μεγάλη σημασία αυτή η συζήτηση, η οποία αναδεικνύει κάτι το οποίο μπορεί εμείς μεν να το γνωρίζαμε αλλά οι ομόλογοί μας να μην το γνώριζαν τόσο πολύ ή να μην του απέδιδαν πολύ μεγάλη σημασία: την ξεχωριστή ενεργειακή σημασία της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου. Άρα, νομίζω ότι τώρα που αντιμετωπίζουμε αυτή τη μεγάλη ενεργειακή κρίση υπάρχει και μεγαλύτερο ενδιαφέρον, τουλάχιστον στον τομέα αυτό, για το τι γίνεται στην περιοχή μας.
Μαρία Ψαρά (STAR): Κύριε Πρόεδρε, και εγώ θα ήθελα να σας ρωτήσω για τη δύσκολη συζήτηση που είχατε για το κράτος δικαίου και την Πολωνία. Η Πρόεδρος της Κομισιόν πρότεινε τρεις διαφορετικές λύσεις για το θέμα αυτό: το άρθρο 7, τη διαδικασία επί παραβάσει αλλά και το νεοσύστατο μηχανισμό αιρεσιμότητας. Ποια λοιπόν είναι η θέση της Ελλάδας σε αυτό το δίλημμα της Κομισιόν; Είμαστε υπέρ, ως Ελλάδα, της περικοπής ευρωπαϊκών κονδυλίων για τις χώρες που δεν σέβονται το κράτος δικαίου;
Και μια δεύτερη ερώτηση αν μου επιτρέπετε: συζητούσατε πάνω από πέντε ώρες για το μεταναστευτικό σήμερα, θα ήθελα αν μπορείτε να μας περιγράψετε ποιες είναι οι βασικές διαφωνίες των χωρών σε σχέση με το μεταναστευτικό. Και κάτι είπατε για τη χρηματοδότηση. Είναι αυτό ένα βασικό σημείο διαφωνίας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, να ξεκινήσω με το δεύτερο. Όταν αντιμετωπίσαμε πέρυσι την κρίση στον Έβρο είχαμε τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολλοί θεώρησαν, ίσως, ότι τότε αυτό ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός, η συστηματική εργαλειοποίηση μεταναστών για την επίτευξη άλλων πολιτικών, γεωπολιτικών στόχων. Βλέπουμε τώρα, με αυτό που γίνεται στη Λευκορωσία, ότι αυτή μπορεί να γίνει μία πολύ επικίνδυνη συνήθεια χωρών που θέλουν με αυτόν τον τρόπο να ασκήσουν πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πιστεύω, ότι, υπάρχει μία πάρα πολύ σημαντική μετατόπιση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε σχέση με την ανάγκη να φυλάξουμε αποτελεσματικά τα εξωτερικά μας σύνορα. Διότι θέλω να επισημάνω ότι σε περίπτωση που αυτό για οποιοδήποτε λόγο δεν καταστεί εφικτό, τότε κινδυνεύει το ίδιο το οικοδόμημα του Σένγκεν. Κινδυνεύει από δευτερογενείς ροές. Υπάρχει μία αναφορά στο ζήτημα αυτό.
Και θα ήταν πραγματικά ευρωπαϊκή καταστροφή εάν φτάναμε στο σημείο χώρες να αναστέλλουν μονομερώς τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το Σένγκεν, να κλείνουν ουσιαστικά τα σύνορά τους, να βάζουν περιορισμούς στην ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών, επειδή ως Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορούμε να φυλάξουμε αποτελεσματικά τα ευρωπαϊκά μας σύνορα.
Γνωρίζετε ότι το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και για το Άσυλο αποτελεί ένα σταυρόλεξο, όχι απλά για δυνατούς λύτες, ένα σταυρόλεξο το οποίο δεν έχουμε καταφέρει να λύσουμε ακόμα ως Ευρωπαϊκή Ένωση, ως Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Και ίσως η πιο εύκολη πτυχή του αφορά την εξωτερική πτυχή της μετανάστευσης, τη φύλαξη των συνόρων. Και εκεί διακρίνω μία αλλαγή και μία εναρμόνιση -πιστεύω- και πολλών άλλων χωρών, χωρών που δεν βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα, με τις θέσεις της πατρίδας μας, η οποία θυμίζω ότι ήταν η πρώτη η οποία δέχτηκε αυτού του είδους την υβριδική απειλή.
Και βέβαια, μιας και με ρωτήσατε γιατί κάνουμε τόσες ώρες, όταν πια μπαίνουμε στη λογική το ίδιο το Συμβούλιο να καταθέτει προτάσεις για τα Συμπεράσματα, αυτή είναι, όπως γνωρίζετε, μία εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία.
Τώρα, για την Πολωνία, πράγματι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ένα μενού επιλογών. Νομίζω ότι είναι πάντα λογικό σε αυτές τις περιπτώσεις να ξεκινάει κανείς από την λιγότερο δραστική, την πιο ήπια παρέμβαση, και να κρατάει στο οπλοστάσιό του τη δυνατότητα να σκληρύνει τη στάση του. Όλοι μας, όλες οι χώρες, οι 25 από τις 27 για την ακρίβεια, εκφράσαμε την απόλυτη εμπιστοσύνη μας στην Επιτροπή να χειριστεί το θέμα αυτό με βάση τις ίδιες τις συνθήκες και τις αρμοδιότητες που απορρέουν για την επιτροπή από τις συνθήκες.
Ένα, νομίζω, κατέστη απολύτως σαφές: ότι το κράτος δικαίου, η ισχύς του ευρωπαϊκού, του κοινοτικού δικαίου έναντι του εθνικού, η μη δυνατότητα παρέμβασης στη Δικαιοσύνη, αυτές είναι βασικές αδιαπραγμάτευτες αρχές του ευρωπαϊκού μας οικοδομήματος τις οποίες πρέπει όλοι μας, με πρώτη την Κομισιόν, να υπερασπιστούμε χωρίς να κάνουμε καμία απολύτως έκπτωση.
