Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Από τον Κυριάκο, την Ντόρα και τον Γεραπετρίτη έως τον Τσίπρα και τον Μπλίνκεν – Διακοµµατική υποχώρηση για τα χωρικά ύδατα και αποδοχή της διεύρυνσης του casus belli νοτίως της Κρήτης
Ζούμε σε καιρούς νέους και κυνικούς. Θέματα που άλλοτε ήσαν ικανά να αποσταθεροποιούν, αν όχι και να ρίχνουν κυβερνήσεις, σήμερα σχολιάζονται με ραθυμία από μια νέα κοινή γνώμη που έχει περισσότερο τον νου της στις selfies και στα likes, παρά στις μυστικές διαπραγματεύσεις για το νέο στάτους του Αιγαίου.
Που έχει έννοια σε ποια αεροπορική εταιρία θα βρει φθηνά εισιτήρια χαμηλού κόστους, ώστε να επιλέξει ταξιδιωτικό προορισμό εξωτερικού για το επόμενο Σαββατοκύριακο, παρά για τη συνεκμετάλλευση του ενεργειακού μας πλούτου. Αυτά τα θέματα προσεγγίζονται ακροθιγώς και αν…
Τούτων δοθέντων, καθόλου δεν εξεπλάγην που η φράση της Ντόρας Μπακογιάννη «η συνεκμετάλλευση δεν είναι ταμπού» πέρασε απαρατήρητη. Ετυχε ευρείας αναπαραγωγής μεν αλλά όχι δριμείας κριτικής δε. Μου είναι γνωστός ο νέος κυνικός κόσμος. Δεν ονειροβατώ. Οι νέοι του 2023 δεν θα κάνουν διαδήλωση για το Αιγαίο, όπως οι νέοι της δεκαετίας του 1950 για το Κυπριακό.
Οταν ο πατέρας της πρώην υπουργού Εξωτερικών Κωνσταντίνος Μητσοτάκης τόλμησε να αφήσει έναν ανάλογο υπαινιγμό σε μια Διάσκεψη της Αττάλειας κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του, το 1991, έτριξαν και τα τσιμέντα της πρωτευούσης. Τόσος θόρυβος είχε σηκωθεί. Μόνο ο Μίκης τον στήριξε. Τώρα φαίνεται ρεαλιστικό σε ένα τμήμα της κοινής γνώμης το επιχείρημα ότι καλύτερα να τα μοιραστούμε, παρά να μένουν στον βυθό αναξιοποίητα.
Υπάρχουν ωστόσο δύο θέματα στις πρόσφατες τοποθετήσεις της κυρίας Μπακογιάννη, τα οποία, ό,τι και να λέει η ράθυμη νεολαία, δεν μπορούμε να τα προσπεράσουμε εύκολα. Διότι αυτά τα θέματα δεν έχουν σχέση με τη διανομή αλλά με την ισχύ. Την ισχύ των άλλων, πρώτον, να παρακάμπτουν το Διεθνές Δίκαιο και να επιβάλλουν άλλους τρόπους επίλυσης των διεθνών διαφορών. Την ισχύ των άλλων, δεύτερον, να μας επιβάλλουν με το άγριο την απειλή πολέμου (casus belli) και σε άλλες περιοχές της επικράτειάς μας, όχι μόνο στο Αιγαίο.
Ας γίνω πιο συγκεκριμένος: Δήλωσε η κυρία Μπακογιάννη ότι «η Μεσόγειος είναι μια μικρή θάλασσα με πολλά κράτη και κάποια στιγμή στο μέλλον θα διεξαχθεί Διεθνής Διάσκεψη για την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της». Προσπερνώντας το γεγονός ότι η σύγκληση Διεθνούς Διάσκεψης είναι θέση της τουρκικής κυβέρνησης εδώ και καιρό, ακριβέστερα του ιδίου του Ερντογάν, εγείρεται το εξής ερώτημα: Με βάση ποιο Διεθνές Δίκαιο θα αποφασίσει μια Διεθνής Διάσκεψη τη διανομή των ενεργειακών πόρων του Αιγαίου; Με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, που λέμε εμείς; Ή με βάση την αρχή της ευθυδικίας, που είναι η τουρκική θέση και υιοθετήθηκε με αμερικανική παρέμβαση στη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των εμπολέμων Ισραήλ – Λιβάνου;
Εάν δεν υπάρχει προκαταρκτική συμφωνία επ’ αυτού, τότε η Ελλάς θα πέσει στον λάκκο των λεόντων με αρνητικό συσχετισμό. Δεδομένου ότι η Αμερική, το Ισραήλ, η Τουρκία, ο Λίβανος, η Λιβύη και εν μέρει η Ιταλία δεν αποδέχονται το Δίκαιο της Θάλασσας στην παρούσα μορφή του. Για να μην προσθέσω στην ανάλυσή μας ότι κυκλοφορούν και νεωτερικές σκέψεις που υποστηρίζουν ότι ο ενεργειακός πλούτος της Μεσογείου είναι αγαθό κοινό τοις πάσι, με όρους Αστικού Κώδικος, και έτσι πρέπει να διαμοιραστεί!
Δεδομένο πρώτο, λοιπόν: Η απήχηση του Διεθνούς Δικαίου της Θαλάσσης μπορεί να εξαϋλωθεί σε μια Διεθνή Διάσκεψη της οποίας τα μισά μέλη είτε δεν το έχουν υπογράψει είτε το αμφισβητούν ως μοναδική πηγή δικαίου. Από τις δηλώσεις της κυρίας Μπακογιάννη (στην οποία πρέπει να πιστώσουμε πάντως ότι ποτέ δεν κρύφτηκε στη ζωή της και πάντοτε είχε το θάρρος να βγαίνει μπροστά) προκύπτει ακόμη ένα ζήτημα: Η κατηγορηματική άρνησή της να επεκτείνουμε τώρα τα 12 μίλια νοτίως της Κρήτης εντός της συμφωνίας οριοθέτησης με την Αίγυπτο για τις θαλάσσιες ζώνες (σε σημείο που έχουμε νόμιμη ισχυρή διεθνή συμφωνία στη διάθεσή μας) στην ουσία αποτελεί έμπρακτη νομιμοποίηση της τουρκικής πρωτοβουλίας για την επέκταση του casus belli και στο Λιβυκό Πέλαγος.
Πέραν του Αιγαίου Πελάγους. Διά της ελληνικής παθητικότητας η γείτων, λοιπόν, διευρύνει την ισχύ και τον ζωτικό χώρο της και στα νότια νησιωτικά σύνορά μας.
Προφανώς και δεν έχω την απαίτηση από τον νεανία της πλατείας ή τον εξοντωμένο από τα βάρβαρα εργασιακά ωράρια σαραντάρη να καταλαβαίνει τι σημαίνει να παίρνουν με τη δική μας υπογραφή οι Τούρκοι το πάνω χέρι σε ζωτικούς για εμάς χώρους αιώνων και τι ζητήματα εθνικής ασφαλείας ανοίγουν για το μέλλον. Από τους κορυφαίους μας πολιτικούς όμως την έχουμε αυτή την απαίτηση. Εάν όχι αυτοί, ποιοι;
Για την ιστορία: Δεν είναι άποψη της Ντόρας μόνον η άρνηση επέκτασης των χωρικών υδάτων μας στα 12 μίλια νοτίως της Κρήτης. Οταν ο Προκόπης Παυλόπουλος πρότεινε ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας στον επισκέπτη απεσταλμένο του πρωθυπουργού Γιώργο Γεραπετρίτη στην Ηρώδου Αττικού να το κάνουμε αυτόν τον Δεκέμβριο του 2019, η απάντηση που έλαβε ήταν «κύριε Πρόεδρε, φοβάμαι πως δεν είναι σε αυτό το mood ο πρωθυπουργός!» (εκείνη τη στιγμή περαιώθηκε και τυπικώς η προεδρική του θητεία).
Τις ίδιες θέσεις πάνω κάτω εξέφρασε και ο Αλέξης Τσίπρας στη συνομιλία του με τον Αντονι Μπλίνκεν, κατά την οποία εξαίρεσε από τις κόκκινες γραμμές μας τα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο. Επέμεινε μόνο στην προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας και στην παραμονή του Στρατού στα νησιά μας. Διακομματικώς σαλπίζουμε, λοιπόν, υποχώρηση από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Εν πάση περιπτώσει, αντιλαμβάνομαι την πρεμούρα μας να σεβαστούμε τις προτεραιότητες των συμμάχων μας που απαιτούν σταθερότητα και διάλογο στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ για να μείνουν απερίσπαστοι στον πόλεμο που θα διεξάγουν εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας. Ναι! Αλλά όχι όμως «σταθερότητα» με κάθε τίμημα. Αυτό ας καταστεί σαφές.
