Γράφει ο Λευτέρης Κουσούλης
Μια ποιοτική μεταβολή συντελείται στη χώρα. Εχει τον χαρακτήρα εναντίωσης, άρνησης και αναζήτησης. Είναι η απαιτητική αντανάκλαση της κρίσης εμπιστοσύνης που διαποτίζει το κοινωνικό και πολιτικό σώμα. Ως βήμα συνειδητοποίησης ψάχνει απεγνωσμένα μέσα του έναν δρόμο εξόδου και μια κατεύθυνση απαντήσεων και λύσεων. Οι μεγάλες συγκεντρώσεις της περασμένης Κυριακής, που τα Τέμπη προκαλούν, μιλάνε για όλα, πέρα από την ίδια την τραγωδία, μιλάνε για το παρόν μιας κοινωνίας που υποψιάζεται το αδιέξοδό της και κινητοποιείται απέναντι στη βιωμένη ασφυξία, που σαν όριο στενό και σαν ορίζοντας σκοτεινός μοιάζει να θέλει να επιβληθεί ως η μόνη εκδοχή των πραγμάτων.
Τα Τέμπη είναι μια γραμμή. Ηδη ένα «πριν» και ένα «μετά» τα Τέμπη έχει εγκατασταθεί. Αν και μεσολάβησε χρόνος, τα γεγονότα, τα ίδια τα γεγονότα, ήρθαν να επιταχύνουν τα υπόγεια ρεύματα, που αργά αλλά σταθερά διάβρωσαν την προσωρινή εικόνα και εξελίχθηκαν σε συντελεστές συνειδητοποίησης της ευρύτερης συνθήκης. Η κυβέρνηση από την πρώτη ώρα έκανε μια επιλογή κυριαρχίας. Υποβάθμισε το γεγονός και μπήκε στον πειρασμό της χειραγώγησής του, ως άμυνα στους πολιτικούς κινδύνους που κουβαλούσε. Αγνόησε το βάθος, το εύρος και το βάθος της ρωγμής. Της πληγής που είχε ανοίξει. Τα Τέμπη είναι μάθημα. Τα γεγονότα δεν χειραγωγούνται.
Η φαντασία χειραγώγησης των γεγονότων εμπεριέχει τον στόχο χειραγώγησης των ανθρώπων. Η επιφανειακή επικοινωνιακή δεξιότητα του κυβερνητικού μηχανισμού να κατασκευάζει εντυπώσεις και ευκαιριακές εικόνες την οδήγησε στην παγίδα ότι ένα γεγονός μπορεί να καταστεί «συμβάν», μέσα από την οργάνωση της πρόσληψής του. Τα γεγονότα δεν είναι ποτέ απλά συμβάντα, όπως μια αυτάρεσκη εξουσία θα προτιμούσε να τα βλέπει. Είναι πάντα πέρα από την περιγραφή τους και αν μάλιστα ανακινούν την προηγούμενη εμπειρία και την ανακεφαλαιώνουν, δεν υπάρχει δύναμη να σταματήσει την ορμή τους.
Αν υποτιμήσεις ένα γεγονός με σκοπό τη χειραγώγησή του, μπορεί εύκολα να προσπεράσεις ως εξουσία την υποχρέωση της ενημέρωσης και να αγνοήσεις το πολιτικό χρέος της επεξήγησης. Η παγίδα είναι πλήρης. Ετσι έγινε. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αναφορά στην υποχρέωση ενημέρωσης. Η συστηματική αποφυγή της έχει τη διάσταση της αποσιώπησης, της επιδίωξης μιας πιθανής λήθης, την απομάκρυνση από το δημόσιο μέτωπο. Κλασικά βήματα χειραγώγησης και κατασκευής ενός κλίματος και μιας ατμόσφαιρας. Στάθηκε εύκολο αυτό στην πρώτη φάση. Οι εκλογές θεωρήθηκαν επιβεβαίωση της μεθόδου. Οταν ένα γεγονός ανακεφαλαιώνει την εμπειρία και αναγορεύεται σε συμβολικό τόπο αναφοράς της συνείδησης, μια ποιοτική μεταβολή έχει επέλθει. Ολα πλέον θα διαβάζονται με νέο τρόπο. Ενα «μετά» έχει επισυμβεί. Κάθε χειραγώγηση θα αποδεικνύεται μάταιη, τόσο που οι ίδιοι οι εμπνευστές της θα αναδιπλώνονται, στο τέλος μπορεί και να σιωπούν.
Τα Τέμπη δεν προσφέρονται για πολιτική χρήση. Ξεπερνάνε τη στιγμή και μαζί τρέχουσες και συνήθεις, κρατικού τύπου, προσεγγίσεις. Τα Τέμπη είναι ένα «εξαίφνης», μια «τομή» στον χρόνο, που σαν μη αναμενόμενη αιφνίδια μεταβολή στη συμβατική πολιτική διαδρομή αφήνει σιγά-σιγά αλλά αποφασιστικά πίσω της έναν παλαιό κόσμο.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
