Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 10 Απριλίου 2021
Εκείνη η λεπτή, διακριτική αλλά και επίμονη γραμμή, που διαπερνάει ως συναισθηματικό νήμα τη διαδρομή μιας ιδέας. Από τη σύλληψη, στην υλοποίησή της. Από τις μεγάλες προσδοκίες που συνοδεύουν κάθε καινούρια αφετηρία, στον ρεαλισμό της πραγματοποίησής τους, με τις απώλειες αλλά και τις επιβεβαιώσεις που τις συνοδεύουν.
Μια αλεξίσφαιρη ιδέα, από εκείνες που μοιάζουν προορισμένες να κινήσουν με πλεόνασμα πάθους και αποφασιστικότητας τον τροχό της Ιστορίας. Η ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης. Της σύνθεσης της διαφορετικότητας κάθε κοινωνίας. Της συναπόφασης λαών με διαφορετικές παραστάσεις, να συνυπάρξουν και να διεκδικήσουν το κοινό μέλλον. Της ενσυνείδητης επικαιροποίησης των προσωπικών στοιχείων ταυτότητας, σε μια νέα, καινούρια πατρίδα. Την Ευρώπη.
Η Ευρώπη στην οποία η Ελλάδα χάρισε ακόμη και το όνομά της. Η Ευρώπη που σεργιανίζει στη διαδρομή του τρέχοντος παρόντος, ως η πολυπολιτισμική κληρονόμος της αρχαίας γραμματείας. Κάθε μεγάλης ιδέας που παρότρυνε την ανθρωπότητα να αγκαλιάσει την πρόοδο, με αφετηρία την κιβωτό σκέψης της Αρχαίας Ελλάδας. Η Ευρώπη που διαχειρίζεται τις γονιδιακές παθογένειές της, ξαναδιαβάζοντας τις πινελιές του φωτός που άφησε στην εξέλιξη της σκέψης το Κίνημα του Διαφωτισμού.
Η Ευρώπη των μεγάλων οραματιστών. Των κοινών αξιών. Η Ευρώπη των λαών. Μια Ευρώπη που… χάσαμε κάπου στο δρόμο. Η διαπίστωση είναι αφόρητα θλιβερή και αφήνει ένα πικρό αίσθημα αυτοαναίρεσης σε όσους παραμένουμε αμείωτα γοητευμένοι από την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Της πολιτικής ενοποίησης των λαών της ηπείρου που συνεχίζει να παράγει περισσότερη Ιστορία από όση αντέχουν να διαχειριστούν και να καταναλώσουν οι γενιές που ακολουθούν.
Από τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, στη διαχείριση της πανδημίας. Από τις οικονομικές ανισότητες, στο μεταναστευτικό. Η Ευρώπη της αυθόρμητης αλληλεγγύης μοιάζει να έχει… απαχθεί από τη βαρβαρότητα των άκρων.
Η Ευρώπη που ταπεινώνεται, όπως συμβαίνει με το πρόσφατο περιστατικό από την επίσκεψη του Σαρλ Μισέλ και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Τουρκία, και τη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Το σύννεφο της παρακμής επέστρεψε… θυμωμένο πάνω από την ήπειρό μας. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης άλλωστε, δεν μας άφησε ποτέ περιθώρια για αξιακές συνθηκολογήσεις…
«Κι αν δεν μπορείς να κάνεις τη ζωή σου, όπως τη θέλεις, τούτο προσπάθησε τουλάχιστον, όσο μπορείς. Μην την εξευτελίζεις». Αμετάφραστο, εννοείται.
Η Ευρώπη της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, της «παιδικής χαράς» των Βρυξελλών, όπως εύστοχα είχε διαπιστώσει προ δεκαετίας η «Monde» σεργιανίζει στη σημερινή ανθρωπότητα περίπου ως… υποκείμενο νόσημα.
Πόσο θλιβερό…