Ευρώπη… Το όνομα της ιστορικής συνείδησής μας. Ή τουλάχιστον αυτό θα έπρεπε να είναι… Το συλλογικό υποκείμενο λαών με ιστορικές αναμνήσεις από την κλασική σκέψη της Αρχαίας Ελλάδας μέχρι το κίνημα ιδεών του Διαφωτισμού και την Αναγέννηση, δυσκολεύεται να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο γεμάτο από θυελλώδεις αλλαγές, που παράγει διαρκή Ιστορία, σε ενεστώτα χρόνο. Περισσότερη Ιστορία από αυτή την οποία μπορούν να αντιληφθούν, να παρακολουθήσουν και να κατανοήσουν οι ηγέτες που κρατούν σήμερα στα χέρια τους τις τύχες των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Ο συνεκτικός ιστός που επέτρεψε στην Ευρώπη να είναι διαχρονικά περισσότερο ενδιαφέρουσα και γοητευτική από κάθε άλλη ήπειρο στον πλανήτη μας, έχει εγκλωβιστεί σε ένα αχρείαστο και ασυγχώρητο αδιέξοδο ασυνέχειας. Αλληλεγγύη. Κοινωνική αλληλεγγύη και συνοχή. Η θεμελιώδης έννοια που έδινε υπόσταση και περιεχόμενο στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, την εμπέδωση και διεύρυνσή του.
Στα χρόνια του μεγάλου θυμού, την περίοδο της εθνικής καταστροφής των Μνημονίων για την Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία, που συνέπεσε με τη συνολική φτωχοποίηση και κακοποίηση της αξιοπρέπειας των λαών του Ευρωπαϊκού Νότου, η αλληλεγγύη έχασε τον αυτονόητο χαρακτήρα της. Έκτοτε… αγνοείται. Και στη βαριά σκιά της ουκρανικής κρίσης, με την αψυχολόγητη διαχείρισή της από την πολιτική ηγεσία της ηπείρου μας, η παραπάνω βιωματική πραγματικότητα επιδεινώνεται.
Οι «φαντασιακοί εχθροί» και η κοινωνική πραγματικότητα
Με την επίκληση «φαντασιακών εχθρών», στην προκειμένη περίπτωση της απειλής να… εισβάλει η Ρωσία του ανελεύθερου καθεστώτος Πούτιν στην Ευρώπη, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών επέλεξε τον στρατιωτικό εξοπλισμό, αντί για τη στήριξη των κοινωνιών. Αντί για την κοινωνική αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή.
Μια επιλογή μάλλον αναμενόμενη, λόγω της ατροφίας αντίληψης και επιπέδου των σημερινών πολιτικών ηγεσιών της ηπείρου μας, που βρίσκεται σε απόσταση και αντιδιαστολή σε σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα την οποία καλούνται να διαχειριστούν αρμονικά οι ευρωπαϊκοί λαοί.
Η Ευρώπη σταμάτησε προ πολλού να αντικρίζει τον καθρέφτη της. Και έτσι, αδιαφορεί για την παγίωση της παρακμής της.
Ο… ξεχασμένος Διαφωτισμός
Το θεμελιώδες πρόβλημα της τρέχουσας εκδοχής της Ευρώπης, είναι η ορατή αδυναμία της να παράξει καινούριες ιδέες. Να συζητήσει και να ζυμώσει ιδέες που θα μας πάνε συλλογικά και συνεκτικά πιο μακριά.
Αυτός είναι και ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον. Ο… ξεχασμένος Διαφωτισμός. Που μοιάζει τόσο ξένος και ασύμβατος με ηγεσίες χαμηλής αισθητικής και δραματικά κατώτερες των περιστάσεων.
Η Γαλλία, ως το διαρκές εργαστήρι ιδεών και ρευμάτων της κοινής ευρωπαϊκής πατρίδας μας, είναι το έθνος που έχασε τη μεγάλη μάχη. Και σήμερα, μετά τη μοιραία διακυβέρνηση Μακρόν, δεν ενοχλείται από την ιέρεια της ακροδεξιάς, Μαρίν Λεπέν.
Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα One Voice, την Κυριακή 9 Μαρτίου 2025
