Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα One Voice, την Κυριακή 12 Ιανουαρίοου 2025
Η θλίψη για την απώλεια μιας ζωής. Κάθε ζωής. Το δέος και ο σεβασμός μπροστά στον άνθρωπο που «φεύγει». Και η έγνοια για τους δικούς του ανθρώπους που μένουν πίσω. Στοιχειώδη…
Ένα δημόσιο πρόσωπο ωστόσο, είναι φτιαγμένο από διαφορετικό «υλικό». Και υπόκειται στη διαρκή κρίση. Τον έλεγχο. Τη λογοδοσία. Από την κοινωνία που δέχτηκε τις συνέπειες των επιλογών του. Και φυσικά από τη διαρκή Ιστορία του μέλλοντος.
Η απώλεια του Κώστα Σημίτη είναι ένα πλήρες case study, για το πώς η συνεκτική κοινωνία έχει προσπεράσει τους «καθωσπρεπισμούς». Και το πώς η εποχή μας, φορτισμένη και τοξική, ένα διαρκές μαιευτήριο παρακμής και φθοράς, συρρικνώνει τον χρόνο. Και του αφαιρεί την πάγια χρησιμότητά του στη διαχείριση του πένθους.
Ίσως ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν δεν έχει προκαλέσει τόσες αρνητικές αντιδράσεις η προσπάθεια να «εξυγιανθεί» η μνήμη ενός νεκρού. Πιθανότατα επειδή η εποχή Σημίτη επηρέασε οριζόντια τις περισσότερες από τις ζώσες γενεές των Ελλήνων. Και ακόμη, επειδή το πάθος των «θαυμαστών» του να προβούν σε «αγιογραφίες» που προσκρούουν στην κοινή λογική και τη ζώσα εμπειρία της διακυβέρνησης Σημίτη, από το 1996 μέχρι το 2004, προκάλεσε την αναπόφευκτη αντίδραση.
Τα γεγονότα. Σιωπηλά αλλά αμείλικτα. Και η μνήμη. Διακριτική αλλά και θορυβώδης, αναφορικά με την ένταση των συμπερασμάτων που προκαλούν οι αναμνήσεις οι οποίες τη συνοδεύουν.
Το μαιευτήριο της διαφθοράς
Η εποχή Σημίτη συνοδεύει από πολλά, ακραία και κοστοβόρα για το τότε παρόν αλλά και για το μέλλον του τόπου σκάνδαλα. Αυτή η αίσθηση της παράκαμψης του Δικαίου, η γιγάντωση της διαπλοκής και η συνθηκολόγηση με τη διαφθορά, ήταν στοιχεία που μέχρι και σήμερα απαντά κανείς στον δημόσιο βίο.
Η αδυναμία της Δικαιοσύνης να κρίνει και να καταδικάσει, λειτούργησε ως… καύσιμο για την επανάληψη και την επιδείνωση τέτοιων φαινομένων.
Εκείνη η εποχή, με πρώτο… στασίδι τη χρεοκοπία του 2010, οδήγησε σε μια σύνθετη, βαθιά και πολυεπίπεδη παρακμή. Την οποία βιώνουμε με επώδυνη ένταση και στην τρέχουσα εκδοχή του έθνους μας.
Η άρνηση λογοδοσίας στην κοινωνία
Μια άβολη παράμετρος της εποχής Σημίτη, που έχει υποτιμηθεί, είναι ο επίλογός της, σε θεσμικό επίπεδο. Στις εκλογές του 2004, την καταδικαστική κρίση της κοινωνίας για τα πεπραγμένα της διακυβέρνησης Σημίτη, δεν την υπέστη ο ίδιος ο τότε πρωθυπουργός, αλλά ο Γιώργος Παπανδρέου, στον οποίο παρέδωσε την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ως «θαμπό δαχτυλίδι».
Είναι η μοναδική φορά στην Ιστορία της Μεταπολίτευσης, που ο εν ενεργεία πρωθυπουργός «δραπετεύει» από τη λογοδοσία έναντι της κοινωνίας. Επιβεβαιώνοντας την ιστορική ρήση του τεράστιου Μάνου Χατζιδάκι, για τη δίδυμη απειλή που συνιστά για τη Δημοκρατία το τέρας του λαϊκισμού και του ελιτισμού.
