Η γεωμετρία της ψήφου ενός λαού είναι πολυπαραγοντική, πολυεπίπεδη και σύνθετη. Υπερβαίνει τη συγκυρία, λειτουργεί ωστόσο και ως άθροισμα του αποτυπώματος κάθε συγκυρίας. Η συσσώρευση εμπειριών και συναισθημάτων συνθέτει την ολοκλήρωση του μωσαϊκού, που εκφράζεται ως λαϊκή ετυμηγορία στις κάλπες.
Έχει σωστά ειπωθεί ότι, μπορούμε να ξεχάσουμε τι είπε και τι έκανε κάποιος, δεν θα ξεχάσουμε ωστόσο ποτέ πώς μας έκανε να αισθανθούμε. Ισχύει ακέραια στη σχέση ισορροπίας πολιτικής εξουσίας και κοινωνίας. Κυβέρνησης και κομμάτων, από τη μια πλευρά, και ενεργών πολιτών από την άλλη.
Με αφετηρία την πολιτική αντιπαράθεση για τα επιδοματικά μέτρα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η συζήτηση επικεντρώνεται αναπόφευκτα και με ένταση στην παράμετρο που επηρεάζει πλεονασματικά την κρίση της κοινωνίας, και την οριστική διαμόρφωση της εκλογικής ετυμηγορίας της. Την καθημερινότητα.
Μια καθημερινότητα η οποία μετατοπίζεται διαρκώς, σε επίπεδο συναισθηματικού αντίκτυπου των επιπτώσεών της, δεν είναι ομογενοποιημένη αλλά διακρίνεται από αμιγώς προσωποπαγή χαρακτηριστικά και προτεραιότητες για τον κάθε πολίτη, και διατηρεί ισχυρή, ανθεκτική και επίμονη… μνήμη.
Η καθημερινότητα έχει διαστάσεις «ασύμμετρης απειλής» για κάθε εξουσία, για κάθε κυβέρνηση, για κάθε σύστημα. Αποσυναρμολογεί πολιτικές ηγεμονίες και παγιωμένα δεδομένα. Είναι δύσκολα διαχειρίσιμη και δεν επιδέχεται ισχυρές δόσεις παραπλάνησης και αλλοίωσης.
Στην Ελλάδα της παγιωμένης παρακμής, που ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια, με την εθνική καταστροφή των εθνοκτόνων Μνημονίων, τη φτωχοποίηση της κοινωνίας και την αλλοίωση της εθνικής αυτοδιάθεσης, η φθορά που έχει εδραιωθεί, διαχέεται στην καθημερινότητα των πολιτών, με ανησυχητική ένταση.
Η εσωτερική μνήμη της καθημερινότητας μάλιστα, είναι εκείνη που προσδίδει πεπερασμένα όρια στην όποια πολιτική έρχεται να αμβλύνει τις αρνητικές πτυχές της. Δεν αναιρεί όσα προηγήθηκαν. Δεν επιστρέφει όσα χάθηκαν. Δεν επουλώνει τις πληγές που άνοιξαν.
Με την κοινωνία να απαξιώνει το πολιτικό σύστημα και συνεκτικούς Θεσμούς όπως τη Δικαιοσύνη, περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην εποχή της Μεταπολίτευσης, εκείνοι που «δεν έχουν οξυγόνο», μετακινούν το κοινωνικό εκκρεμές στην οργή. Στην αντίδραση. Στην τιμωρητική ψήφο.
Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 26 Απριλίου 2025
