Γράφει ο Γιώργος Πλειός
Δεν πάει πολύς καιρός που το Twitter είχε κλείσει τους λογαριασμούς του Τραμπ, και με αφορμή αυτό το γεγονός αναπτύχθηκε διάλογος για το αν έκανε καλό ή όχι η πλατφόρμα. Υπό μία οπτική καιροσκοπισμού πολλοί είπαν τότε ότι καλά έκανε, ενώ άλλοι, προτείνοντας ένα λεγκαλιστικό σκεπτικό, διαφώνησαν. Η εξαγορά του Twitter από τον Mασκ ενεργοποίησε αυτό ή και έθεσε επιπρόσθετα ερωτήματα. Από αυτά που ξέρουμε μέχρι τώρα, γιατί πιθανόν πολλά δεν τα ξέρουμε και άλλα δεν μπορούμε να τα προβλέψουμε, προκύπτουν τουλάχιστον τα εξής:
Αν και ο Mασκ κατέβαλε 44 εκατ. δολάρια για την εξαγορά των μετοχών, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι αυτά θα προέλθουν κατά κύριο λόγο από δανεισμό και, δεύτερον, ότι τα έσοδα του Twitter δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα, καθώς το 2020 το ποσό άγγιζε κοντά στα 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό βοηθά να γίνει κατανοητή η σημασία και του επόμενου. Το Τwitter μπαίνει βαθύτερα στον κύκλο της οριζόντιας συγκέντρωσης και των μονοπωλίων. Αυτό μπορεί να έχει δύο συνέπειες. Πρώτον, την απορρόφηση ή ίδρυση και πλατφορμών από την ίδια ή άλλη εταιρεία και, δεύτερον, την πιο ολοκληρωμένη συνεργασία με την πολιτική εξουσία, ιδιαίτερα των ΗΠΑ.
Επιπλέον, έστω και δυνητικά, γίνεται ορατή η επιστροφή του Τραμπ στην πλατφόρμα, γεγονός που πυροδοτεί τις αντιδράσεις και ίσως αποχωρήσεις Δημοκρατικών από αυτήν. Έτσι, ισχυροποιείται μια πολιτική-κομματική, αφενός, και επιχειρηματική, αφετέρου, συμμαχία, γεγονός που ίσως λειτουργήσει ευνοϊκά για την κλιμάκωση της πολιτικής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εσωτερική στις ΗΠΑ και τη διεθνή πολιτική σκηνή.
Η πρόθεση του Μασκ να καθιερώσει την πιστοποίηση των χρηστών, και έτσι την απομάκρυνση των ψευδώνυμων λογαριασμών και των bots σε συνδυασμό με τον στόχο του να μετατρέψει την πλατφόρμα σε μια οιονεί πλατεία ή πολιτική αγορά ενός οικουμενικού δήμου, είναι πιθανόν να οδηγήσει στη δημιουργία μιας νέας, ακόμα πιο επιθετικής πλατφόρμας από τους επιχειρηματίες του είδους.
Κυρίως όμως η διακήρυξη του Μασκ μέσω του λογαριασμού του στο Twitter ότι στρέφεται κατά της λογοκρισίας και υπέρ της ελευθερίας του λόγου οδηγεί σε μια συνθήκη στην οποία ο επιχειρηματίας, και όχι οι πολιτικοί θεσμοί, γίνεται ο εγγυητής της ελευθερίας του λόγου και των ΜΜΕ στις ΗΠΑ. Σε ό,τι δε αφορά τη διεθνή διάσταση του ζητήματος, η αμερικανική εκδοχή για την ελευθερία του λόγου και των ΜΜΕ, κατεξοχήν συνυφασμένη με τον εμπορικό χαρακτήρα των ΜΜΕ, έρχεται να καθορίσει τι επιτρέπεται να λέγεται και τι όχι. Η ανακοίνωση της Ε.Ε. ότι ενόψει της αλλαγής ιδιοκτησίας στο Twitter η νομοθεσία για τις ψηφιακές υπηρεσίες αφορά όλες τις πλατφόρμες είναι μεν θετική, αλλά οι πρακτικές παραβιάσεων της ελευθεροτυπίας από τις αμερικανικές πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.
Όπως και να έχει, η παρούσα εξαγορά του Twitter οδηγεί στην ακόμα μεγαλύτερη συγκέντρωση στο Διαδίκτυο και πιθανόν στην ακόμα μικρότερη ελευθερία του λόγου.
* Ο Γιώργος Πλειός είναι καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ και επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
