Γράφει ο Μπάμπης Παπαδημητρίου
Εφέτος, όπως και τις τελευταίες χρονιές, θα συμβούν πάνω από 10.000 ατυχήματα στους δρόμους. Τα περισσότερα οφείλονται σε λάθη των οδηγών. Λάθος είναι και η έλλειψη προσαρμογής στην κατάσταση των δρόμων, ειδικά όταν αυτοί δεν είναι κατάλληλοι. Το σημειώνω γιατί η «κακή συντήρηση των δρόμων» θεωρείται από το 42% των πολιτών ως σημαντική αιτία αύξησης των τροχαίων. Ευτυχώς, το 67% συμφωνεί ότι φταίει η «νοοτροπία των οδηγών».
Σημειώνω, για να μην τα βλέπουμε όλα «μαύρα», ότι στα τέλη της δεκαετίας του ’90 είχαμε περί τα 25.000 ατυχήματα και στα τέλη της δεκαετίας του 2000 είχαν μειωθεί σε 15.000. Άρα πάμε καλύτερα, αλλά, προφανώς, όχι αρκετά καλά.
Από την άλλη, το κυκλοφοριακό έχει μεταβληθεί σε αδιέξοδο καθημερινό.
Πώς συνδέονται τα ατυχήματα με την τραγική κατάσταση της κυκλοφορίας στους δρόμους των πόλεων;
Απολύτως. Τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται σε αστικό ή, λιγότερα όμως, σε ημιαστικό περιβάλλον.
Ο κύριος λόγος είναι η απόλυτη αδιαφορία των οδηγών στην τήρηση στοιχειωδών κανόνων συμπεριφοράς στις διαδρομές τους. Πολύ συχνά η αδιαφορία τους δεν περιορίζεται ούτε όταν έχουν επιβάτες, ούτε καν όταν διασταυρώνονται με πεζούς ή όταν περνούν από σημεία που χρειάζονται αυξημένη προσοχή.
Δεν πιστεύω ότι οι οδηγοί, όταν πρωτοπιάνουν τιμόνι, είναι τόσο επιπόλαιοι και, τελικά, επικίνδυνοι. Ακόμη και οι όποιες -πραγματικές- ελλείψεις στην εκπαίδευσή τους, ακόμη και οι «αγορασμένες» άδειες οδήγησης, δεν εξηγούν το φαινόμενο αυτής της ασυδοσίας.
Με αποτέλεσμα, όσο περισσότερο οδηγούν, τόσο περισσότερο «μαθαίνουν» να είναι κακοί οδηγοί.
«Σχολείο» τους είναι οι δρόμοι των πόλεων και το χάος που επικρατεί σε αυτούς.
Ο οδηγός που σταματά πάνω στη διάβαση των πεζών, που περνά με κόκκινο ή επιταχύνει στο πορτοκαλί, που «το πατά» σε αστικές περιοχές μόλις ελαφρύνει η κυκλοφορία, που αδιαφορεί για τη στροφή του λεωφορείου ή διπλοπαρκάρει στους εμπορικούς δρόμους «εκπαιδεύεται» στα μποτιλιαρίσματα, στην αφόρητη βαριά κυκλοφορία, στη νευρική κόπωση που προκαλούν ακόμη και οι πιο απλές μετακινήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι στους σύγχρονους αυτοκινητοδρόμους, στους τακτοποιημένους και στους (ελάχιστους) καλά σηματοδοτημένους δευτερεύοντες αστικούς άξονες, στα (ελάχιστα) αστυνομοκρατούμενα σημεία των πόλεων, δεν σημειώνεται σχεδόν κανένα ατύχημα.
Καθώς οι πόλεις μας, με πρώτη και χειρότερη την Αθήνα, βλέπουν το κυκλοφοριακό πρόβλημα να καθίσταται αφόρητο είναι επείγον να εφαρμοστούν άμεσα οι κανόνες.
Οι πόλεις μας, οι Δήμοι και οι συνοικίες, όσο κι αν γκρινιάζουμε, διαθέτουν κάποιους καθορισμένους πολεοδομικούς άξονες. Οι άξονες δεν χρειάζεται να είναι… ευθείες και μεγάλες λεωφόροι. Αρκεί να είναι «καθαροί». Δηλαδή να μην έχουν αριστερά-δεξιά παρανόμως παρκαρισμένα και ακόμη χειρότερα ατάκτως διπλοπαρκαρισμένα, να είναι καλά χρονισμένοι οι σηματοδότες και να έχουν ένα σωστό οδόστρωμα.
Αν καθαρίσουν οι δευτερεύοντες άξονες μεταξύ Δήμων και συνοικιών και όσοι συνδέονται με τους μεγαλύτερους, όχι μόνον θα βελτιωθεί το κυκλοφοριακό, αλλά θα γίνουν σχολεία καλής συμπεριφοράς.
Όλες οι ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις και πάμπολλες πόλεις που αποτελούν περιφερειακούς πόλους, πέρασαν από τα προβλήματα που μας πνίγουν και έκαναν δυο-τρία απλά πράγματα, όπως αυτά που υπέμνησα προηγουμένως.
Το ένα με το άλλο, όλα αυτά τα μέτρα αλλάζουν, δηλαδή βελτιώνουν την κουλτούρα και μας κάνουν καλύτερους οδηγούς. Η βελτίωση της οδηγικής κουλτούρας θα περιορίσει τα ατυχήματα, θα περιορίσει τις ζημιές και θα κάνει τη ζωή μας καλύτερη. Το κυκλοφοριακό μπορεί να παραμείνει πρόβλημα, αν και θα βελτιωθεί εντυπωσιακά, αλλά τουλάχιστον δεν θα μας εξοντώνει.
Βεβαίως και χρειάζονται έργα, μεγαλύτερα και μικρότερα, αλλά η κοινή λογική και η συλλογική πειθαρχία προηγούνται.
