Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Είναι σημαντικό, αλλά όχι εύκολο, να διατηρήσουμε την πίστη μας στην Ευρώπη. Οταν «κατασκευάστηκε» η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν σχεδιάστηκε ούτε για πανδημίες ούτε για κρίσεις χρέους. Δυστυχώς. Λύσεις βρίσκονται αλλά αργούν πολύ και προκύπτουν μέσα από μακρές και ενίοτε χαοτικές διαδικασίες. Το ζήσαμε με τη δική μας οικονομική κρίση, το ζούμε και τώρα με τον κορωνοϊό.
Εχουμε μάθει και κάτι ακόμη όμως. Η Ευρώπη επηρεάζεται απίστευτα από τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία. Θα θυμάστε πως κάθε τόσο ερμηνεύαμε τη σκληρή στάση του Βερολίνου έναντι της Ελλάδος ως αποτέλεσμα μιας ακόμη εκλογικής αναμέτρησης σε ένα κρατίδιο. Μέρκελ και Σόιμπλε ζύγιζαν το πολιτικό κόστος κάθε κίνησης.
Τώρα οι Γερμανοί πολιτικοί ηγέτες «κλωτσάνε» την Ε.Ε. γιατί θεωρούν ότι τους συμφέρει, ενόψει της αποχώρησης της καγκελαρίου. Η αμφισβήτηση ενός εμβολίου έγινε, εν μέρει, εργαλείο πολιτικών παιχνιδιών. Είναι απίστευτο πόσο κοντόφθαλμη τακτική είναι αυτή, καθώς υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στη διαδικασία εμβολιασμού. Θέλει μεγάλη προσπάθεια να σκεφθείς και να βάλεις λάδι στη φωτιά των αντισυστημικών διαμαρτυριών με αυτόν τον τρόπο. Η εξάρτηση της πορείας της Ε.Ε. από το τι συμβαίνει μέσα στη Γερμανία δεν θα αλλάξει όμως.
Ζούμε σε εποχές όπου οι ισχυροί ηγέτες λείπουν. Είναι ακόμη νωρίς για να συνειδητοποιήσουμε πώς θα μοιάζει η ήπειρός μας χωρίς τη Μέρκελ, που μπορεί να μην ήταν στιβαρή, ήταν όμως συνετή και υπεύθυνη. Εγινε σημείο αναφοράς σε μια εποχή ραγδαίων εξελίξεων και κλιμακούμενης πλανητικής… παλαβομάρας.
Είτε με Μέρκελ είτε χωρίς, πάντως, είναι πολύ πιο ασφαλές για μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα να βρίσκεται μέσα στην Ε.Ε., όχι απέξω. Οι πολίτες γκρινιάζουν δικαιολογημένα, αλλά ξέρουν ότι πολλά από αυτά που θεωρούμε σήμερα αυτονόητα σε αυτόν τον τόπο τα οφείλουμε στη συμμετοχή μας στον σκληρό ευρωπαϊκό πυρήνα. Ισως να καταλαβαίνουμε ότι είναι αυτό που μας κρατάει σε κάποιες σταθερές ράγες όταν παίρνει το πάνω χέρι ο «κακός μας εαυτός», είτε γιατί χτυπάει ξανά το μικρόβιο του παράλογου διχασμού είτε γιατί μας φοβίζουν οι αλλαγές που πρέπει να κάνουμε για να επιβιώσουμε.