Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρέθηκαν για μεγάλο διάστημα στο κόκκινο. Φθάσαμε, για πρώτη φορά από το 1996, πολύ κοντά σε μία ένοπλη σύγκρουση. Τώρα όλα δείχνουν ότι διανύουμε μια περίοδο σχετικής νηνεμίας. Θα υπάρχουν ρητορικές αντιπαραθέσεις και ελεγχόμενες εντάσεις, αλλά όχι ανεξέλεγκτες κρίσεις. Η Αγκυρα συνειδητοποίησε ότι ξοδεύει υπερβολικά πολύ κεφάλαιο διεθνώς για να υπερασπιστεί τη στάση της έναντι της Ελλάδος. Ο Ερντογάν έχει πολλά προβλήματα στο «πιάτο» του και θέλει τη σχέση με τη χώρα μας «παγωμένη» για τώρα. Δεν θα είναι εύκολο, βέβαια. Η εξάρτησή του από την ακραία εθνικιστική τουρκική Δεξιά είναι προφανής. Μπορεί να μην του αρέσει, αλλά τη χρειάζεται και καθιστά τακτικές επιθέσεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο πολιτικά απαραίτητες.
Αθήνα και Αγκυρα έχουν συμφωνήσει ότι διαφωνούν, αλλά ότι μπορούν να ζήσουν με αυτή την παραδοχή για ένα διάστημα. Οι διπλωμάτες θα διαπραγματεύονται χωρίς πίεση, οι στρατιωτικοί το ίδιο με τον δικό τους κώδικα και ο χρόνος θα κυλάει. Εκτός, βεβαίως, εάν υπάρξουν τουρκικά ατοπήματα σήμερα στη Θράκη.
Η Κύπρος είναι μια διαφορετική ιστορία. Η πίεση θα συνεχιστεί. Στόχος είναι, πλέον, η επισημοποίηση της διχοτόμησης. Ο Ερντογάν θα προχωρήσει στο μεγάλο έργο στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, το οποίο αποτελεί και μια σημαντική επένδυση για το επιχειρηματικό κατεστημένο της Τουρκίας. Ηδη αναζητούνται κεφάλαια και στόχος είναι να προχωρήσει άμεσα. Υπάρχει και το σενάριο τουρκικών γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, το οποίο παραμένει ενεργό, όμως θα εξαρτηθεί από ευρύτερες εξελίξεις.
Η Τουρκία μοιάζει αποφασισμένη να σπρώξει τα πράγματα στα άκρα στην Κύπρο, να εκβιάσει την τελική διευθέτηση του προβλήματος. Η Αγκυρα γνωρίζει ότι η Ε.Ε. δεν θα επιτρέψει ποτέ σε ένα αυτόνομο τουρκοκυπριακό κράτος να γίνει μέλος της γιατί θα ήταν σαν να έβαζε την ίδια την Τουρκία, και το βέτο της, στο κλαμπ από την πίσω πόρτα. Τους επόμενους μήνες θα φανεί ποια θα είναι η πορεία του «προβλήματος χωρίς λύση», όπως συχνά το αποκαλούν πια έμπειροι διπλωμάτες. Oσοι παρακολουθούν την εξέλιξή του αναρωτιούνται αν η τραγική κατάληξη θα είναι η προσάρτηση του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους στην Τουρκία. Θα φανεί τα επόμενα δύο χρόνια.
Το μετεωρολογικό δελτίο δείχνει, λοιπόν, σχετική νηνεμία στο Αιγαίο και κλιμακούμενη ένταση στην Κύπρο. Τι θα μπορούσε να ανατρέψει αυτή την πρόβλεψη; Ισως μια αιφνιδιαστική αναγγελία του Ερντογάν ότι το «Ορούτς Ρέις» ανακάλυψε κοίτασμα στην περιοχή ανάμεσα στο Καστελλόριζο και στην Κύπρο. Σε αυτή την περίπτωση, ο «επιταχυντής της ιστορίας» θα έπιανε πάλι δουλειά…
