Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Ο Ερντογάν ανακαλύπτει σιγά σιγά ότι δεν έχει πια τον… φίλο του στον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ παίζει γκολφ στη Φλόριντα και δεν μπορεί πλέον να πάρει μόνος του αποφάσεις για την Τουρκία. Ούτε φυσικά να ανατρέψει όλες τις εισηγήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών με ένα μόνο τηλεφώνημα. Οι αποφάσεις στην Ουάσιγκτον λαμβάνονται πάλι με τον παραδοσιακό τρόπο, οι μηχανισμοί λειτουργούν, στη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής δεν διαδραματίζουν ρόλο γαμπροί και κουμπάροι.
Η Αγκυρα έχει ήδη πολλούς αντιπάλους στο Κογκρέσο. Και ελάχιστους φίλους. Κάποτε είχε μαζί της το φιλοϊσραηλινό λόμπι, το οποίο τώρα υποστηρίζει συστηματικά τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου. Η απώλεια δεν είναι ασήμαντη. Ενας σημαντικός πόλος του αμερικανικού πολιτικού συστήματος έχει χαθεί για τα τουρκικά συμφέροντα.
Είναι βεβαίως πολύ νωρίς για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα για το πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις στο τρίγωνο Αθήνας – Ουάσιγκτον – Αγκυρας. Σίγουρα οι ΗΠΑ επιστρέφουν στην περιοχή και δεν θα συνεχίσουν την υπεργολαβική ανάθεση της διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο στο Βερολίνο. Θα είναι εδώ, με έντονη παρουσία και ενασχόληση.
Ο Ερντογάν ετοιμάζεται για ένα παζάρι, που δεν θα είναι εύκολο. Ο ίδιος δυσκολεύεται να κάνει τους απαραίτητους χειρισμούς διότι η κρίση του θολώνει από τον εγωισμό και την εικόνα που έχει για τον ρόλο του στην παγκόσμια σκηνή. Ούτε υπάρχει κανείς δίπλα του που θα τολμούσε να του πει τα πράγματα όπως είναι. Η βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ θα απαιτήσει γενναίες υποχωρήσεις και κινήσεις καλής θέλησης, που μάλλον δεν τις αντέχει. Η δυσπιστία του αμερικανικού κατεστημένου απέναντι στη σημερινή Τουρκία, ακόμη και στο Πεντάγωνο, είναι πια πολύ βαθιά. Σχεδόν δομική.
Την ίδια ώρα όμως, το ψωμί ακριβαίνει στις τουρκικές γειτονιές. Η λίρα δεν αντέχει να περάσει νέα μεγάλη κρίση. Η καλή σχέση με τις ΗΠΑ είναι άκρως αναγκαία για τη στήριξη της οικονομίας. Η παρτίδα θα είναι παιχνίδι για γερά νεύρα. Η Ελλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για σπασμωδικές κινήσεις του Τούρκου ηγέτη. Η πίεση θα είναι μεγάλη.
Για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια, οι ΗΠΑ ενδέχεται πάντως να δουν την Ελλάδα σαν γεωπολιτικό αντίβαρο στην Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να προετοιμαστούμε και εμείς. Να ξέρουμε τι θέλουμε, τι δίνουμε και τι ανταλλάγματα περιμένουμε. Μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο. Γεμάτη ρίσκα, αλλά και στρατηγικές ευκαιρίες.
