Αλ. Παπαχελάς: Η σημειολογία είναι μερικές φορές πιο σημαντική από την πραγματικότητα

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς

Πηγή: εφημερίδα “Καθημερινή”

 

Η θέση της Αμερικής στον κόσμο αλλάζει δραματικά. Ο ιστορικός του μέλλοντος σίγουρα θα επιλέξει τις χαοτικές σκηνές από την εγκατάλειψη της Καμπούλ από τους Αμερικανούς σαν ένα σημαντικό ορόσημο στην «άνοδο και στην πτώση» της Υπερδύναμης. Δίπλα στην απόφαση του Μπους του νεότερου να εισβάλει, χωρίς λόγο, στο Ιράκ και στα όσα συνέβησαν στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου. Πίσω από την καθοδική πορεία της ηγεμονίας μιας υπερδύναμης κρύβονται πάντοτε τα ίδια αίτια: το άσκοπο ξόδεμα των στρατηγικών πόρων της σε αχρείαστες περιπέτειες, εσωτερικές δυσλειτουργίες που φτάνουν στα όρια εμφύλιων συγκρούσεων και η άνοδος νέων επιθετικών μεγάλων δυνάμεων. Εδώ έχουν συμβεί και τα τρία.

Ο Μπους ήθελε να φτάσει στη Βαγδάτη, εκεί όπου δεν είχε φτάσει ο πατέρας του. Και να ξανακτίσει δύο χώρες, το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Απέτυχε τραγικά και στα δύο. Οι διάδοχοί του δεν μπόρεσαν να απαγκιστρωθούν από τις δαπανηρές αυτές περιπέτειες. Η Αμερική μπήκε σε μια εμφύλια διαμάχη, που κορυφώθηκε με την εκλογή και κατόπιν την ήττα του Τραμπ. Η κοινωνία έχει χάσει τη συνοχή της και –το κυριότερο– τη συμφωνία (το consensus, όπως θα έλεγαν οι Αγγλοσάξονες) για το τι σημαίνει να είσαι Αμερικανός και για το ποιος είναι ο ρόλος της χώρας στο παγκόσμιο σκηνικό. Την ίδια ώρα, η Κίνα νιώθει τη δύναμή της και αμφισβητεί ανοικτά τη μεταπολεμική δυτική κυριαρχία και η Ρωσία παίζει ένα σκληρό παιχνίδι, που συχνά της βγαίνει, όπως στην περίπτωση της Μέσης Ανατολής.

Δεν ξέρω τι θα μπορούσε να είχε κάνει διαφορετικά ο Μπάιντεν στην περίπτωση του Αφγανιστάν. Ο χάρτινος πύργος, που κόστισε απίστευτα δισ. δολάρια, θα κατέρρεε. Αν όχι προχθές, σε δύο, σε έξι μήνες. Οταν όμως μια υπερδύναμη δίνει την εικόνα πως η ηγεσία της είναι αδύναμη, πως ήταν απολύτως απροετοίμαστη και ότι εγκαταλείπει ανθρώπους που ρίσκαραν τη ζωή τους γιατί πίστευαν ότι όντως κάτι θα αλλάξει στη χώρα τους, το κόστος θα είναι μεγάλο. Η σημειολογία είναι μερικές φορές πιο σημαντική από την πραγματικότητα στις διεθνείς σχέσεις. Και η αξιοπιστία, κάτι που κτίζεται δεκαετίες και γκρεμίζεται σχετικά γρήγορα.

Οι υπόλοιποι μεγάλοι παίκτες θα ζυγίσουν τώρα τι σημαίνει γι’ αυτούς η «Καμπούλ». Οι Κινέζοι θα μαντέψουν αν οι ΗΠΑ θα προστατεύσουν την Ταϊβάν εάν της επιτεθούν. Οι Ρώσοι εάν θα υποστούν κάποιες συνέπειες σε μια επόμενη κίνησή τους. Οι παίκτες της Μέσης Ανατολής, που βασίστηκαν για χρόνια στις αμερικανικές πλάτες, θα αναρωτηθούν εάν θα βρεθούν ποτέ στην ίδια θέση με τη χθεσινή ηγεσία του Αφγανιστάν. Ο Ερντογάν, που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα, θα βγάλει τα συμπεράσματά του για το αν και πόσο πρέπει να φοβάται τις ΗΠΑ. Και οι Ευρωπαίοι θα συνεχίσουν να κινούνται ζαλισμένοι στη γεωπολιτική σκακιέρα, γνωρίζοντας ότι είτε θα ενηλικιωθούν είτε θα καταστούν απολύτως αδιάφοροι για τα «σκληρά παιδιά» στη διεθνή σκηνή. Στην ίδια την Αμερική η πόλωση θα βαθύνει και μαζί και η κρίση αυτοπεποίθησης. Τα ερωτήματα για το αν άξιζαν οι χιλιάδες νεκροί και τα δισεκατομμύρια που ξοδεύτηκαν στο Αφγανιστάν είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν σε νέο απομονωτισμό.

Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο σκηνικό. Ενας νέος κόσμος ξημερώνει· πιο απρόβλεπτος, πιο άγριος ίσως. Σίγουρα, πάντως, διαφορετικός από αυτόν που ξέραμε τα τελευταία 75 και κάτι χρόνια.

Best Of

Κωστής Χατζηδάκης: Η Αντιπολίτευση δεν νοιάζεται για τα θύματα, αλλά για τις δημοσκοπήσεις

«Ο αντιπολιτευτικός οίστρος οδηγεί σε μία απεγνωσμένη και έξαλλη...

Προλαβαίνει ο Μητσοτάκης να… κλωνοποιήσει τον Βορίδη;

Ο πρόλογος της κοινοβουλευτικής διαδικασίας της συζήτησης της πρότασης...

Προκόπης Παυλόπουλος: Να διαδραματίσει η Ευρώπη τον ρόλο που της αναλογεί

Στην ομιλία του με τίτλο «Πρόσφατες εξελίξεις της Μεταναστευτικής...

Κωστής Χατζηδάκης: Το μεταρρυθμιστικό έργο μας συνεχίζεται

Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και...

Newsletter



spot_img

Δείτε επίσης...

Τρεις παραιτήσεις που προκάλεσαν (βαθιά) ρωγμή στον καθρέφτη (του πυρήνα της εξουσίας)

Στην αδιατάραχτη Δημοκρατία στην οποία συμβιώνουμε εδώ και πέντε...

Νίκος Μπογιόπουλος: Το Βατερλό της κυβέρνησης

Του Λάζαρου Καλλιανιώτη   Με ανάρτηση στον προσωπικό λογαριασμό του στο...

Λευτέρης Κουσούλης: Τα Τέμπη είναι κρατικό έγκλημα

Του Λάζαρου Καλλιανιώτη   Με ανάρτηση στον προσωπικό λογαριασμό του στο...

Άρης Πορτοσάλτε: Μια ομάδα μόνος του ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Γράφει ο Άρης Πορτοσάλτε Πηγή: liberal.gr   Ήθελα να δω τον Πρωθυπουργό...
Υστερόγραφα Team
Υστερόγραφα Team
Η δημοσιογραφική ομάδα των Υστερόγραφων... κάνει παιχνίδι

Τρεις παραιτήσεις που προκάλεσαν (βαθιά) ρωγμή στον καθρέφτη (του πυρήνα της εξουσίας)

Στην αδιατάραχτη Δημοκρατία στην οποία συμβιώνουμε εδώ και πέντε δεκαετίες, η Προεδρευόμενη διάσταση του πολιτεύματός μας έχει πρωθυπουργικό αποτύπωμα. Ειδικά μετά τη Συνταγματική Αναθεώρηση του...

Διονύσης Μαρίνος: Κρυφός πόθος ενός συγγραφέα είναι να διαπιστώνει πως προηγούμενα βιβλία του ζουν ακόμη, αντέχουν στον καιρό

Του Λάζαρου Καλλιανιώτη   Στο αποτύπωμα ιδεών που αφήνει κάθε βιβλίο, αναφέρθηκε ο καλός δημοσιογράφος και συγγραφέας Διονύσης Μαρίνος. Με ανάρτηση στους προσωπικούς λογαριασμούς του στα social...

Νίκος Μπογιόπουλος: Το Βατερλό της κυβέρνησης

Του Λάζαρου Καλλιανιώτη   Με ανάρτηση στον προσωπικό λογαριασμό του στο Twitter, ο Νίκος Μπογιόπουλος σχολίασε όσα διαδραματίστηκαν στη Βουλή, στο πλαίσιο αλλά και στο περιθώριο...