Γράφει ο Τάσος Παππάς
Πηγή: “Εφημερίδα των Συντακτών”
Η πανδημία είναι σε εξέλιξη, τα πλήγματα στα δημόσια συστήματα υγείας είναι πολλά και σοβαρά, οι αγορές βρίσκονται σε πανικό -τη μία μέρα καταρρέουν, την επόμενη ανακάμπτουν λόγω των ενέσεων που κάνουν οι κυβερνήσεις- χιλιάδες θέσεις εργασίας χάνονται (αρμόδιοι κάνουν δυσοίωνες εκτιμήσεις για τον αριθμό), μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις βουλιάζουν, πολυεθνικοί κολοσσοί εκλιπαρούν για ένταξη σε καθεστώς κρατικών εγγυήσεων, το χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) απογειώνεται, οι εργαζόμενοι με ή χωρίς προστασία συλλογικών συμβάσεων είναι σε κατάσταση απόγνωσης, οι επιτήδειοι παραμονεύουν για να κερδοσκοπήσουν, οι μαυραγορίτες (το χειρότερο είδος ανθρώπων) ξεσαλώνουν και οι δεξαμενές σκέψης επεξεργάζονται σενάρια για την επόμενη μέρα.
Ως συνήθως δεν συμφωνούν όλοι για το τι θα επακολουθήσει. Και είναι λογικό αφού είμαστε απέναντι σ’ ένα φαινόμενο που όμοιό του δεν έχουμε αντιμετωπίσει μέχρι τώρα. Και μόνον η λέξη «πόλεμος» που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις παντού στον κόσμο δείχνει την έκταση του προβλήματος.
Η σύγκριση με το 2008 και η προώθηση αντίστοιχων πολιτικών ήταν μια πρώτη ανακλαστική αντίδραση που όμως δεν βοηθά για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Η χρονιά έναρξης της χρηματοπιστωτικής κρίσης δεν είναι πια ένα σταθερό σημείο αναφοράς. Οι αισιόδοξοι προβλέπουν -είναι δύσκολο να διακρίνεις αν πρόκειται για ψύχραιμη ανάλυση των δεδομένων ή απλώς για μια ευχή- ότι το επικρατέστερο μοντέλο είναι αυτό που περιγράφεται με το γράμμα V.
Δηλαδή μετά την απότομη κάθοδο θα υπάρξει απότομη άνοδος. Τα μεγέθη της οικονομίας θα εκτιναχθούν, οι ζημιές θα θεραπευτούν γρήγορα, τα θύματα θα αποκατασταθούν και θα επιστρέψουμε στην προηγούμενη κατάσταση της θετικής ανάπτυξης. Βεβαίως η προηγούμενη κατάσταση δεν ήταν και πολύ ενθαρρυντική αφού, όπως ανέφεραν στις εκθέσεις τους διεθνείς οργανισμοί, είχαν εμφανιστεί, πριν από την επέλαση του κορονοϊού, συμπτώματα που έδειχναν ότι πηγαίναμε σε χαμηλότερη ανάπτυξη, ακόμη και σε ύφεση στους πιο αδύναμους κρίκους της αλυσίδας της παγκόσμιας οικονομίας.
Οι συγκρατημένα αισιόδοξοι επιλέγουν για να περιγράψουν την κατάσταση της οικονομίας στο κοντινό μέλλον το γράμμα U. Δηλαδή κατήφορος, στη συνέχεια φρενάρισμα, σύντομη πορεία στο χαμηλότερο σημείο και αμέσως μετά θεαματική άνοδος. Και στην περίπτωση αυτή, όπως άλλωστε σε κάθε απόπειρα του ανθρώπου να φασκιώσει το μέλλον, τα όρια ανάμεσα στην ορθολογική προσέγγιση και στην επιθυμία είναι δυσδιάκριτα. Το τυχαίο δεν είναι δυνατόν προβλεφθεί.
Τέλος έχουμε και τη σχολή των απαισιόδοξων. Οι οπαδοί της επιλέγουν το γράμμα L που στα… απλά ελληνικά σημαίνει συνεχής καθοδική πορεία και μετά για μεγάλο χρονικό διάστημα στασιμότητα. Ποιο από τα τρία γράμματα-μοντέλα θα δούμε, ποιες συνέπειες θα υποστούμε και για πόσο χρόνο είναι άγνωστο.
Θα εξαρτηθεί από την αντοχή του κορονοϊού, τον αγώνα που δίνουν τα δημόσια συστήματα υγείας για να περιορίσουν την εξάπλωσή του, την προσπάθεια της ιατρικής κοινότητας να κατασκευάσει τα κατάλληλα μέσα εξουδετέρωσής του και βεβαίως από την επιθετική δράση των κρατών και τώρα που η επιδημία είναι παρούσα και αργότερα για να επουλωθούν οι πληγές, κυρίως των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων που θα έχουν πληρώσει το βαρύτερο τίμημα.
Ανάγωγα
Είναι από τις λίγες φορές, μπορώ να πω πως είναι η μοναδική, που μια φράση-κλισέ, την οποία χρησιμοποιεί με μεγάλη ευκολία, ενίοτε και για ψύλλου πήδημα, η δημοσιογραφία στον γραπτό και περισσότερο στον προφορικό λόγο (τηλεόραση, ραδιόφωνο) έχει θέση στη δημόσια συζήτηση. Οταν την λες δεν κινδυνεύεις να χαρακτηριστείς γραφικός. Μιλώ για τη φράση «ο πλανήτης κρατάει την ανάσα του».
