Η εισαγωγική τοποθέτηση του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ASEM
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συζητήσαμε κρίσιμα ζητήματα για την Ευρώπη, το μέλλον της και τον διεθνή της ρόλο.
Συζητήσαμε προχθές το βράδυ, στο δείπνο, την πρώτη μέρα για το Brexit και χθες ενημερωθήκαμε και αναπτύξαμε τις απόψεις μας για την πορεία σημαντικών πτυχών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Για το Brexit, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την υπόλοιπη Ευρώπη, δηλαδή με την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι σε ένα κρίσιμο σημείο, κινείται επί ξυρού ακμής, θα έλεγα. Υπάρχει ένα αδιέξοδο. Ελπίζω αυτό το αδιέξοδο να είναι προσωρινό. Σε κάθε περίπτωση, εγώ θα ήθελα να προσθέσω ότι αντικατοπτρίζει και την αδυναμία στο εσωτερικό της Βρετανίας, τους πολιτικούς συσχετισμούς τόσο εντός του κυβερνώντος κόμματος, όσο και στο σύνολο της χώρας, την αδυναμία να υπάρχει μια ξεκάθαρη θέση και στάση, άρα, θα έλεγα ότι είναι σε μεγάλο βαθμό και πολιτικό αυτό το αδιέξοδο από την πλευρά του Ηνωμένου Βασιλείου.
Σε ό,τι αφορά τη στάση της Ελλάδας, εμείς στηρίζουμε τις προσπάθειες του διαπραγματευτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κ. Μπαρνιέ, και θεωρούμε πως υπάρχουν τρόποι ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο, χωρίς να διολισθήσουμε σε επικίνδυνους δρόμους. Πρώτα απ’ όλα, να μην αμφισβητήσουμε την ουσία και το περιεχόμενο της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής για την Ιρλανδία. Να αποφύγουμε την επαναφορά των φυσικών και προστατευόμενων συνόρων επί ιρλανδικού εδάφους, ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Να μην αμφισβητήσουμε, δηλαδή, την ειρήνη και τη συνεννόηση που επετεύχθη με κόπο και με αίμα στο νησί.
Εάν τεθεί επισήμως θέμα παράτασης της μεταβατικής περιόδου, ώστε με αυτό τον τρόπο να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση, η Ελλάδα προτίθεται αυτό το αίτημα να το υποστηρίξει. Περιμένουμε, λοιπόν και εμείς, με αγωνία να δούμε τις εξελίξεις ελπίζοντας ότι ως συνήθως στην Ευρώπη, στο παρά πέντε, να λύνονται όλα τα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα. Όπως συμβαίνει και με άλλες περιπτώσεις να συμβεί και με τη διένεξη σε ό,τι αφορά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε.
Τη δεύτερη μέρα, συζητήσαμε ένα σύνολο θεμάτων, που συναρτώνται με την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Υποστήριξα την άποψη ότι στα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. αυτή η τακτική των καθυστερήσεων και των αναβολών, στις οποίες επιδίδεται – για να μην πω, ειδικεύεται – η Ευρωπαϊκή Ένωση στο τέλος της ημέρας είναι σε βάρος της Ευρώπης, σε βάρος της αξιοπιστίας μας ως πολιτικές ηγεσίες και βεβαίως, σε βάρος των λαών μας. Αρκετά προβλήματα έχει ήδη η Ευρώπη , δεν χρειάζεται να προσθέσουμε και άλλα. Πρέπει να αρχίσουμε να λύνουμε σιγά-σιγά.
Για παράδειγμα, υποστήριξα ότι δεν πρέπει να παραπέμψουμε τον κινητήριο μοχλό της ενωμένης Ευρώπης, που είναι το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, στις μετεκλογικές καλένδες. Τη στιγμή, μάλιστα, που υπάρχει μια σύνθετη διαδικασία, με την ανάγκη αυτό να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να τεθεί σε ισχύ. Η όποια καθυστέρηση πιστεύω ότι θα αποτελέσει έναν κίνδυνο για την υλοποίηση σημαντικών επενδυτικών σχεδίων που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και γι’ αυτό το λόγο στο σημείο αυτό ήμουν σχετικά αυστηρός, λέγοντας σε όλους τους συναδέλφους μου ότι αυτή η τακτική πρέπει επιτέλους να σταματήσει.
Επίσης, αναφέρθηκα στην ανάγκη ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων να μην χρησιμοποιείται μόνον σαν πυροτέχνημα. Δεν μπορούμε να συζητάμε, να αποφασίζουμε και να μην εφαρμόζουμε όλα όσα αποφασίζουμε.
Και, βεβαίως, αναφέρθηκα και στην εμβάθυνση της Ευρωζώνης που πρέπει να προχωρήσει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να είναι ουσιαστική και δημοκρατική.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να προετοιμαστεί για την επόμενη κρίση, χωρίς να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις, έχοντας λάβει υπόψη της τα διδάγματα από την προηγούμενη κρίση.
Αυτό είχαμε τη δυνατότητα να το κουβεντιάσουμε παρουσία του Μάριο Ντράγκι και του Μάριο Σεντένο, όπου ο Μάριο Ντράγκι ανέλυσε τη θετική πορεία της οικονομίας στην ευρωζώνη, τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά είπε και κάτι το οποίο εγώ κράτησα, ότι στο βάθος του ορίζοντα σκοτεινιάζει ο ουρανός. Πράγμα που σημαίνει ότι αν πρέπει να διορθώσουμε τη στέγη πρέπει να το κάνουμε τώρα που έχει λιακάδα. Και όχι όταν αρχίσει να βρέχει.
Χρειαζόμαστε, λοιπόν, νέους, κοινούς θεσμούς, προσανατολισμένους, όχι στη λιτότητα, αλλά στην οικονομική σταθερότητα και στην ανάπτυξη.
Αυτό σημαίνει νέους και ισχυρούς θεσμούς επιμερισμού κινδύνων και αλληλεγγύης. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά το τραπεζικό σύστημα, με την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και την κοινή εγγύηση καταθέσεων. Αλλά και για την αντιμετώπιση της ανεργίας ως στοιχείου συστημικής σταθερότητας στην Ευρωζώνη. Στην κατεύθυνση αυτή, επαναφέραμε, εγώ και ο Ισπανός Πρωθυπουργός την πρόταση για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου κατά της Ανεργίας. Γιατί αν η Ευρώπη εξακολουθεί να έχει ως προτεραιότητά μόνο τους αριθμούς και δεν βλέπει ότι πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι, για τους οποίους επίσης πρέπει να φροντίσουμε να δημιουργήσουμε υποδομές προστασίας , τότε η Ευρώπη ούτε θα μπορέσει να γίνει ξανά ελκυστική προς τους πολίτες της, ούτε θα μπορέσει να ανακόψει την ανησυχητική άνοδο ακραίων , ακροδεξιών, ευρω-σκεπτικιστικών δυνάμεων, ούτε θα μπορέσει, σε τελική ανάλυση, να έχει μέλλον.
Παράλληλα, στον τομέα της ασφάλειας συμφωνήσαμε σε μέτρα για την ενίσχυση της συνεργασίας μας και για την αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας και των κυβερνοεπιθέσεων.
Κυρίως, στο προσφυγικό, συμφωνήσαμε την ενίσχυση της συνεργασίας μας με χώρες διέλευσης και προέλευσης προσβλέποντας και στη Σύνοδο Ε.Ε-Αραβικών Χωρών που θα λάβει χώρα στην Αίγυπτο στις Αρχές του 2019. Μια πρωτοβουλία που η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο στήριξε και στηρίζει σταθερά, αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η Αίγυπτος για τον έλεγχο των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών από τη Βόρεια Αφρική προς την Ευρώπη.
Άλλωστε, ως ευρωπαϊκός πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή, έχουμε αναδείξει την ανάγκη για συνεργασία με τις χώρες της περιοχής, στο πλαίσιο μιας νέας πολυεπίπεδης ευρωπαϊκής πολιτικής για τη Μεσόγειο που αφορά και την μετανάστευση, αλλά και την οικονομία , την ενέργεια και την ασφάλεια.
Αυτό έχουμε τονίσει και στο πλαίσιο της Συνόδου των Ευρωπαϊκών χωρών του Νότου και θα έχουμε την ευκαιρία να ξαναθέσουμε και να ξανασυζητήσουμε στην επόμενη Σύνοδο που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στα τέλη του Ιανουαρίου στη Λευκωσία.
Αυτήν την προοπτική πρώτοι αναδείξαμε και συζητάμε και στις τριμερείς συνεργασίες μας στη περιοχή, όπου Ελλάδα και Κύπρος θέτουν τα ζητήματα αυτά για τη συνεργασία και τη σταθερότητα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο μαζί με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία, τον Λίβανο, την Παλαιστίνη.
Και αυτά τα ζητήματα θέλουμε να συζητήσουμε και κατά τη Διάσκεψη στο Παλέρμο για την Λιβύη , για τη σταθερότητα στη Λιβύη που θα πραγματοποιηθεί στις 12 Νοεμβρίου. Έχω προσκληθεί, Ελλάδα θα είναι εκεί για πρώτη φορά προσκεκλημένη στη συζήτηση που αφορά τη Λιβύη.
Αυτήν την προοπτική θα συζητήσουμε και κατά την Ευρωαραβική Διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του μήνα στην Αθήνα.
Παράλληλα, συζητήσαμε και συμφωνήσαμε για την ενίσχυση της συνεργασίας μας στον τομέα της προστασίας των συνόρων σε αστυνομικό επίπεδο, αλλά και με καθιέρωση της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής και Συνοριοφυλακής, αλλά και για την ολοκλήρωση του Κανονισμού Επιστροφών και την αναβάθμιση της Υπηρεσίας Ασύλου.
Και θέλω να τονίσω, ιδιαίτερα το τελευταίο, καθώς η στήριξη της Ευρώπης στην επιτάχυνση των διαδικασιών του Ασύλου έχει καίρια σημασία για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Πέραν όμως των σημαντικών ζητημάτων που συμφωνήσαμε σε σχέση με αυτό που ονομάζουμε εξωτερική πτυχή του μεταναστευτικού προσφυγικού ζητήματος και πέραν όσων συμφωνήσαμε και συζητήσαμε, αυτό που ονομάζουμε πτυχή της προστασίας των συνόρων, τόνισα ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα.
Αν θέλουμε να πάρουμε στα σοβαρά την συναπόφασή μας για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση απέναντι στο φαινόμενο, στη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση πρέπει να αποδίδουμε παράλληλα και εξίσου μεγάλη σημασία και στις τρεις διαστάσεις του προβλήματος, άρα και σε αυτό που ονομάζουμε εσωτερική πτυχή.
Τόνισα, λοιπόν, ότι πρέπει επιτέλους να υπάρξει, να προχωρήσει η αναθεώρηση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου και να καθιερωθεί ένα δίκαιο σύστημα αλληλεγγύης και καταμερισμού των ευθυνών. Με την καθιέρωση ενός μόνιμου, αποτελεσματικού, αλλά και εύκολα ενεργοποιήσιμου μηχανισμού ανακατανομής των αιτούντων ασύλου.
Τόνισα δε ότι η επιμονή ορισμένων κρατών-μελών να μην δείχνουν πνεύμα συμβιβασμού και συνεννόησης διχάζει την Ευρώπη και είναι αυτό που δημιουργεί προβλήματα σήμερα στην Ευρώπη. Και η επιμονή βεβαίως μόνο στην εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης και όχι ταυτόχρονα και στο άνοιγμα νόμιμων οδών επανεγκατάστασης οδηγεί σε μια πολιτική η οποία είναι στο τέλος-τέλος αναποτελεσματική.
Βεβαίως, να τονίσω ότι συμπεριελήφθη στα συμπεράσματα και θα υπάρξει συμφωνία στο τέλος του χρόνου, για ένα αίτημα που είχα θέσει -σας θυμίζω- στη Σύνοδο του Σάλτσμπουργκ για την δημιουργία του ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Το οποίο θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά ουσιώδες για τους πολίτες της Ευρώπης και για το αίσθημα ότι η Ε.Ε κινείται στην κατεύθυνση του να τους προστατέψει και να συνειδητοποιήσει τις ανάγκες τους.
Χθες και σήμερα, πραγματοποιήθηκε και η Σύνοδος Ευρωπαϊκής Ένωσης– Ασίας. Μια Σύνοδος με ιδιαίτερη σημασία την περίοδο που διανύουμε καθώς ενισχύονται η οικονομική παγκοσμιοποίηση και η αλληλεξάρτηση των οικονομιών μας.
Σε αυτή την περίοδο, νομίζω, όπου έχουμε μπροστά μας πολύ σημαντικές προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η διεθνής τρομοκρατία και σε μια περίοδο επίσης, που αναδεικνύονται και οι περιφερειακές διενέξεις οφείλουμε να απομακρυνθούμε από την προοπτική μιας αδιέξοδης εθνικής περιχαράκωσης, μιας αδιέξοδης εθνικιστικής ρητορικής και να ενισχύσουμε το διάλογό μας, όχι μόνο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και με άλλες σημαντικές πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα ο διάλογός μας με την Ασία και με τις υπόλοιπες ασιατικές χώρες. Πιστεύω ότι θα είναι προς όφελος της βιώσιμης παγκόσμιας ανάπτυξης και της ειρήνης.
Η Ελλάδα ως μια χώρα που βρίσκεται στο αντάμωμα αυτών των δύο ηπείρων, αλλά και ως μια χώρα που αποτελεί πυλώνα σταθερότητας, συνεργασίας και ασφάλειας στη περιοχή, περιφερειακός για το εμπόριο, τις μεταφορές και την ενέργεια, θα διαδραματίσει πιστεύω ένα εποικοδομητικό ρόλο σε αυτή τη συνεργασία.
Τέλος, στο περιθώριο των δύο Συνόδων είχα την ευκαιρία να έχω μια σειρά από συναντήσεις. Συνάντησα τον επικεφαλής της ΕΚΤ, τον κ. Ντράγκι. Συνομίλησα με τον Ρώσο Πρωθυπουργό, κ. Mεντβέντεφ και για την επικείμενη επίσκεψή μου στη Μόσχα. Συναντήθηκα με τον Ινδό Αντιπρόεδρο του οποίου η χώρα θα είναι τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 2019, αλλά και με τον Ινδονήσιο Αντιπρόεδρο, με τον οποίο εστιάσαμε στις ευκαιρίες για συνεργασία που ανοίγει ο ρόλος της Ελλάδας στην παγκόσμια ναυτιλία.
Και, βέβαια, μόλις ολοκληρώσουμε θα έχω την ευκαιρία αργότερα να συναντηθώ με τον Πρωθυπουργό της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, όπου αντικείμενο της συζήτησής μας θα είναι τα επόμενα βήματά μας, τα επόμενα βήματα της συνεργασίας μας στις μεταφορές, την ενέργεια, τον τουρισμό, στις εξαγωγές ιδιαίτερα αγροδιατροφικών προϊόντων, αλλά, βεβαίως, της συνεργασίας μας και σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς όπως είναι γνωστό η Ελλάδα θα συμμετέχει πλέον ως η 17η χώρα στη σημαντική αυτή πρωτοβουλία για τα Βαλκάνια και τη περιοχή μας, το 16+1.
Με αυτές τις σκέψεις και τις επισημάνσεις ολοκληρώνω την ενημέρωσή μου για όσα συνέβησαν αυτές τις δυόμιση μέρες στις Βρυξέλλες και είναι ανοιχτός σε όλες τις ερωτήσεις σας.
Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Συνόδου ASEM
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συζητήσαμε κρίσιμα ζητήματα για την Ευρώπη, το μέλλον της και τον διεθνή της ρόλο.
Συζητήσαμε προχθές το βράδυ, στο δείπνο, την πρώτη μέρα για το Brexit και χθες ενημερωθήκαμε και αναπτύξαμε τις απόψεις μας για την πορεία σημαντικών πτυχών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Για το Brexit, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την υπόλοιπη Ευρώπη, δηλαδή με την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι σε ένα κρίσιμο σημείο, κινείται επί ξυρού ακμής, θα έλεγα. Υπάρχει ένα αδιέξοδο. Ελπίζω αυτό το αδιέξοδο να είναι προσωρινό. Σε κάθε περίπτωση, εγώ θα ήθελα να προσθέσω ότι αντικατοπτρίζει και την αδυναμία στο εσωτερικό της Βρετανίας, τους πολιτικούς συσχετισμούς τόσο εντός του κυβερνώντος κόμματος, όσο και στο σύνολο της χώρας, την αδυναμία να υπάρχει μια ξεκάθαρη θέση και στάση, άρα, θα έλεγα ότι είναι σε μεγάλο βαθμό και πολιτικό αυτό το αδιέξοδο από την πλευρά του Ηνωμένου Βασιλείου.
Σε ό,τι αφορά τη στάση της Ελλάδας, εμείς στηρίζουμε τις προσπάθειες του διαπραγματευτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κ. Μπαρνιέ, και θεωρούμε πως υπάρχουν τρόποι ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο, χωρίς να διολισθήσουμε σε επικίνδυνους δρόμους. Πρώτα απ’ όλα, να μην αμφισβητήσουμε την ουσία και το περιεχόμενο της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής για την Ιρλανδία. Να αποφύγουμε την επαναφορά των φυσικών και προστατευόμενων συνόρων επί ιρλανδικού εδάφους, ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Να μην αμφισβητήσουμε, δηλαδή, την ειρήνη και τη συνεννόηση που επετεύχθη με κόπο και με αίμα στο νησί.
Εάν τεθεί επισήμως θέμα παράτασης της μεταβατικής περιόδου, ώστε με αυτό τον τρόπο να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση, η Ελλάδα προτίθεται αυτό το αίτημα να το υποστηρίξει. Περιμένουμε, λοιπόν και εμείς, με αγωνία να δούμε τις εξελίξεις ελπίζοντας ότι ως συνήθως στην Ευρώπη, στο παρά πέντε, να λύνονται όλα τα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα. Όπως συμβαίνει και με άλλες περιπτώσεις να συμβεί και με τη διένεξη σε ό,τι αφορά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε.
Τη δεύτερη μέρα, συζητήσαμε ένα σύνολο θεμάτων, που συναρτώνται με την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Υποστήριξα την άποψη ότι στα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ε.Ε. αυτή η τακτική των καθυστερήσεων και των αναβολών, στις οποίες επιδίδεται – για να μην πω, ειδικεύεται – η Ευρωπαϊκή Ένωση στο τέλος της ημέρας είναι σε βάρος της Ευρώπης, σε βάρος της αξιοπιστίας μας ως πολιτικές ηγεσίες και βεβαίως, σε βάρος των λαών μας. Αρκετά προβλήματα έχει ήδη η Ευρώπη , δεν χρειάζεται να προσθέσουμε και άλλα. Πρέπει να αρχίσουμε να λύνουμε σιγά-σιγά.
Για παράδειγμα, υποστήριξα ότι δεν πρέπει να παραπέμψουμε τον κινητήριο μοχλό της ενωμένης Ευρώπης, που είναι το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, στις μετεκλογικές καλένδες. Τη στιγμή, μάλιστα, που υπάρχει μια σύνθετη διαδικασία, με την ανάγκη αυτό να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να τεθεί σε ισχύ. Η όποια καθυστέρηση πιστεύω ότι θα αποτελέσει έναν κίνδυνο για την υλοποίηση σημαντικών επενδυτικών σχεδίων που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και γι’ αυτό το λόγο στο σημείο αυτό ήμουν σχετικά αυστηρός, λέγοντας σε όλους τους συναδέλφους μου ότι αυτή η τακτική πρέπει επιτέλους να σταματήσει.
Επίσης, αναφέρθηκα στην ανάγκη ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων να μην χρησιμοποιείται μόνον σαν πυροτέχνημα. Δεν μπορούμε να συζητάμε, να αποφασίζουμε και να μην εφαρμόζουμε όλα όσα αποφασίζουμε.
Και, βεβαίως, αναφέρθηκα και στην εμβάθυνση της Ευρωζώνης που πρέπει να προχωρήσει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να είναι ουσιαστική και δημοκρατική.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να προετοιμαστεί για την επόμενη κρίση, χωρίς να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις, έχοντας λάβει υπόψη της τα διδάγματα από την προηγούμενη κρίση.
Αυτό είχαμε τη δυνατότητα να το κουβεντιάσουμε παρουσία του Μάριο Ντράγκι και του Μάριο Σεντένο, όπου ο Μάριο Ντράγκι ανέλυσε τη θετική πορεία της οικονομίας στην ευρωζώνη, τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά είπε και κάτι το οποίο εγώ κράτησα, ότι στο βάθος του ορίζοντα σκοτεινιάζει ο ουρανός. Πράγμα που σημαίνει ότι αν πρέπει να διορθώσουμε τη στέγη πρέπει να το κάνουμε τώρα που έχει λιακάδα. Και όχι όταν αρχίσει να βρέχει.
Χρειαζόμαστε, λοιπόν, νέους, κοινούς θεσμούς, προσανατολισμένους, όχι στη λιτότητα, αλλά στην οικονομική σταθερότητα και στην ανάπτυξη.
Αυτό σημαίνει νέους και ισχυρούς θεσμούς επιμερισμού κινδύνων και αλληλεγγύης. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά το τραπεζικό σύστημα, με την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και την κοινή εγγύηση καταθέσεων. Αλλά και για την αντιμετώπιση της ανεργίας ως στοιχείου συστημικής σταθερότητας στην Ευρωζώνη. Στην κατεύθυνση αυτή, επαναφέραμε, εγώ και ο Ισπανός Πρωθυπουργός την πρόταση για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου κατά της Ανεργίας. Γιατί αν η Ευρώπη εξακολουθεί να έχει ως προτεραιότητά μόνο τους αριθμούς και δεν βλέπει ότι πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι, για τους οποίους επίσης πρέπει να φροντίσουμε να δημιουργήσουμε υποδομές προστασίας , τότε η Ευρώπη ούτε θα μπορέσει να γίνει ξανά ελκυστική προς τους πολίτες της, ούτε θα μπορέσει να ανακόψει την ανησυχητική άνοδο ακραίων , ακροδεξιών, ευρω-σκεπτικιστικών δυνάμεων, ούτε θα μπορέσει, σε τελική ανάλυση, να έχει μέλλον.
Παράλληλα, στον τομέα της ασφάλειας συμφωνήσαμε σε μέτρα για την ενίσχυση της συνεργασίας μας και για την αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας και των κυβερνοεπιθέσεων.
Κυρίως, στο προσφυγικό, συμφωνήσαμε την ενίσχυση της συνεργασίας μας με χώρες διέλευσης και προέλευσης προσβλέποντας και στη Σύνοδο Ε.Ε-Αραβικών Χωρών που θα λάβει χώρα στην Αίγυπτο στις Αρχές του 2019. Μια πρωτοβουλία που η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο στήριξε και στηρίζει σταθερά, αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η Αίγυπτος για τον έλεγχο των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών από τη Βόρεια Αφρική προς την Ευρώπη.
Άλλωστε, ως ευρωπαϊκός πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή, έχουμε αναδείξει την ανάγκη για συνεργασία με τις χώρες της περιοχής, στο πλαίσιο μιας νέας πολυεπίπεδης ευρωπαϊκής πολιτικής για τη Μεσόγειο που αφορά και την μετανάστευση, αλλά και την οικονομία , την ενέργεια και την ασφάλεια.
Αυτό έχουμε τονίσει και στο πλαίσιο της Συνόδου των Ευρωπαϊκών χωρών του Νότου και θα έχουμε την ευκαιρία να ξαναθέσουμε και να ξανασυζητήσουμε στην επόμενη Σύνοδο που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στα τέλη του Ιανουαρίου στη Λευκωσία.
Αυτήν την προοπτική πρώτοι αναδείξαμε και συζητάμε και στις τριμερείς συνεργασίες μας στη περιοχή, όπου Ελλάδα και Κύπρος θέτουν τα ζητήματα αυτά για τη συνεργασία και τη σταθερότητα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο μαζί με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία, τον Λίβανο, την Παλαιστίνη.
Και αυτά τα ζητήματα θέλουμε να συζητήσουμε και κατά τη Διάσκεψη στο Παλέρμο για την Λιβύη , για τη σταθερότητα στη Λιβύη που θα πραγματοποιηθεί στις 12 Νοεμβρίου. Έχω προσκληθεί, Ελλάδα θα είναι εκεί για πρώτη φορά προσκεκλημένη στη συζήτηση που αφορά τη Λιβύη.
Αυτήν την προοπτική θα συζητήσουμε και κατά την Ευρωαραβική Διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του μήνα στην Αθήνα.
Παράλληλα, συζητήσαμε και συμφωνήσαμε για την ενίσχυση της συνεργασίας μας στον τομέα της προστασίας των συνόρων σε αστυνομικό επίπεδο, αλλά και με καθιέρωση της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής και Συνοριοφυλακής, αλλά και για την ολοκλήρωση του Κανονισμού Επιστροφών και την αναβάθμιση της Υπηρεσίας Ασύλου.
Και θέλω να τονίσω, ιδιαίτερα το τελευταίο, καθώς η στήριξη της Ευρώπης στην επιτάχυνση των διαδικασιών του Ασύλου έχει καίρια σημασία για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Πέραν όμως των σημαντικών ζητημάτων που συμφωνήσαμε σε σχέση με αυτό που ονομάζουμε εξωτερική πτυχή του μεταναστευτικού προσφυγικού ζητήματος και πέραν όσων συμφωνήσαμε και συζητήσαμε, αυτό που ονομάζουμε πτυχή της προστασίας των συνόρων, τόνισα ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα.
Αν θέλουμε να πάρουμε στα σοβαρά την συναπόφασή μας για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση απέναντι στο φαινόμενο, στη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση πρέπει να αποδίδουμε παράλληλα και εξίσου μεγάλη σημασία και στις τρεις διαστάσεις του προβλήματος, άρα και σε αυτό που ονομάζουμε εσωτερική πτυχή.
Τόνισα, λοιπόν, ότι πρέπει επιτέλους να υπάρξει, να προχωρήσει η αναθεώρηση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου και να καθιερωθεί ένα δίκαιο σύστημα αλληλεγγύης και καταμερισμού των ευθυνών. Με την καθιέρωση ενός μόνιμου, αποτελεσματικού, αλλά και εύκολα ενεργοποιήσιμου μηχανισμού ανακατανομής των αιτούντων ασύλου.
Τόνισα δε ότι η επιμονή ορισμένων κρατών-μελών να μην δείχνουν πνεύμα συμβιβασμού και συνεννόησης διχάζει την Ευρώπη και είναι αυτό που δημιουργεί προβλήματα σήμερα στην Ευρώπη. Και η επιμονή βεβαίως μόνο στην εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης και όχι ταυτόχρονα και στο άνοιγμα νόμιμων οδών επανεγκατάστασης οδηγεί σε μια πολιτική η οποία είναι στο τέλος-τέλος αναποτελεσματική.
Βεβαίως, να τονίσω ότι συμπεριελήφθη στα συμπεράσματα και θα υπάρξει συμφωνία στο τέλος του χρόνου, για ένα αίτημα που είχα θέσει -σας θυμίζω- στη Σύνοδο του Σάλτσμπουργκ για την δημιουργία του ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Το οποίο θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά ουσιώδες για τους πολίτες της Ευρώπης και για το αίσθημα ότι η Ε.Ε κινείται στην κατεύθυνση του να τους προστατέψει και να συνειδητοποιήσει τις ανάγκες τους.
Χθες και σήμερα, πραγματοποιήθηκε και η Σύνοδος Ευρωπαϊκής Ένωσης– Ασίας. Μια Σύνοδος με ιδιαίτερη σημασία την περίοδο που διανύουμε καθώς ενισχύονται η οικονομική παγκοσμιοποίηση και η αλληλεξάρτηση των οικονομιών μας.
Σε αυτή την περίοδο, νομίζω, όπου έχουμε μπροστά μας πολύ σημαντικές προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η διεθνής τρομοκρατία και σε μια περίοδο επίσης, που αναδεικνύονται και οι περιφερειακές διενέξεις οφείλουμε να απομακρυνθούμε από την προοπτική μιας αδιέξοδης εθνικής περιχαράκωσης, μιας αδιέξοδης εθνικιστικής ρητορικής και να ενισχύσουμε το διάλογό μας, όχι μόνο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και με άλλες σημαντικές πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα ο διάλογός μας με την Ασία και με τις υπόλοιπες ασιατικές χώρες. Πιστεύω ότι θα είναι προς όφελος της βιώσιμης παγκόσμιας ανάπτυξης και της ειρήνης.
Η Ελλάδα ως μια χώρα που βρίσκεται στο αντάμωμα αυτών των δύο ηπείρων, αλλά και ως μια χώρα που αποτελεί πυλώνα σταθερότητας, συνεργασίας και ασφάλειας στη περιοχή, περιφερειακός για το εμπόριο, τις μεταφορές και την ενέργεια, θα διαδραματίσει πιστεύω ένα εποικοδομητικό ρόλο σε αυτή τη συνεργασία.
Τέλος, στο περιθώριο των δύο Συνόδων είχα την ευκαιρία να έχω μια σειρά από συναντήσεις. Συνάντησα τον επικεφαλής της ΕΚΤ, τον κ. Ντράγκι. Συνομίλησα με τον Ρώσο Πρωθυπουργό, κ. Mεντβέντεφ και για την επικείμενη επίσκεψή μου στη Μόσχα. Συναντήθηκα με τον Ινδό Αντιπρόεδρο του οποίου η χώρα θα είναι τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 2019, αλλά και με τον Ινδονήσιο Αντιπρόεδρο, με τον οποίο εστιάσαμε στις ευκαιρίες για συνεργασία που ανοίγει ο ρόλος της Ελλάδας στην παγκόσμια ναυτιλία.
Και, βέβαια, μόλις ολοκληρώσουμε θα έχω την ευκαιρία αργότερα να συναντηθώ με τον Πρωθυπουργό της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, όπου αντικείμενο της συζήτησής μας θα είναι τα επόμενα βήματά μας, τα επόμενα βήματα της συνεργασίας μας στις μεταφορές, την ενέργεια, τον τουρισμό, στις εξαγωγές ιδιαίτερα αγροδιατροφικών προϊόντων, αλλά, βεβαίως, της συνεργασίας μας και σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς όπως είναι γνωστό η Ελλάδα θα συμμετέχει πλέον ως η 17η χώρα στη σημαντική αυτή πρωτοβουλία για τα Βαλκάνια και τη περιοχή μας, το 16+1.
Με αυτές τις σκέψεις και τις επισημάνσεις ολοκληρώνω την ενημέρωσή μου για όσα συνέβησαν αυτές τις δυόμιση μέρες στις Βρυξέλλες και είναι ανοιχτός σε όλες τις ερωτήσεις σας.
ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, μετά από τις τελευταίες εξελίξεις υπάρχει ένα όργιο φημών για τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησής σας. Διάβαζα σήμερα πως η κυβέρνηση εξετάζει, εάν παρατηρηθούν εκ νέου σοβαρές τριβές, να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Την ίδια ώρα πάλι υπάρχουν δημοσιεύματα, τα οποία μιλούν για πρόωρες εκλογές και τις προσδιορίζουν τον Ιανουάριο. Τα τελευταία γεγονότα φέρνουν πράγματι πολιτικές εξελίξεις; Και μπορείτε να αποκλείσετε σήμερα το γεγονός ότι θα αναζητήσετε ενδεχομένως σε μία επόμενη φάση νέα πλειοψηφία στην παρούσα Βουλή;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κύριε Λασκαράτο, δημοσιεύματα για εκλογές εντός διμήνου υπάρχουν εδώ και δυόμισι χρόνια. Θα έλεγα σε όσους αρέσκονται σε παρόμοια δημοσιεύματα να παίξουν και κανένα Λόττο, διότι εδώ και δυόμισι χρόνια οι προβλέψεις τους δεν έχουν επαληθευτεί. Μπορεί να είναι πιο τυχεροί αναζητώντας την τύχη τους στο τζόγο. Σε ό,τι αφορά το ερώτημά σας για την ψήφο εμπιστοσύνης, οι κυβερνήσεις ζητούν ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, όταν αμφισβητείται η εμπιστοσύνη της Βουλής σε αυτές. Τούτη την ώρα νομίζω είναι πανθομολογούμενο, ότι η κυβέρνησή μου χαίρει της πλήρους και απόλυτης στήριξης της πλειοψηφίας της Εθνικής μας Αντιπροσωπείας.
ΤΣΑΚΙΡΗΣ (ΑΝΤ): Κύριε Πρόεδρε, είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε τις αιχμές που έχει αφήσει ο Νίκος Κοτζιάς χθες το βράδυ. Ήθελα λοιπόν να σας ρωτήσω, εάν σκοπεύετε να δώσετε την 9σέλιδη παραίτησή του, όπως ο ίδιος ζήτησε, απαντώντας στο αν είναι ακατανόητη πολιτικά η παραίτησή του και, επίσης, εάν θεωρείτε ότι όσοι πετούν λάσπη, είναι αυτοί που έχουν τα λερωμένα χέρια, όπως ουσιαστικά είπε φωτογραφίζοντας το θέμα που προέκυψε με τον Πάνο Καμμένο και οδήγησε στην παραίτησή του.
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κύριε Τσακίρη, πράγματι χθες ενημερώθηκα για μία επιστολή που βρίσκεται στο γραφείο μου, σε έναν φάκελο με την ένδειξη «αυστηρά προσωπικό». Θα τη διαβάσω με προσοχή, όταν επιστρέψω. Άλλωστε, αύριο θα συναντηθώ κατ’ ιδίαν με τον Νίκο Κοτζιά. Ωστόσο δεν συνηθίζω ποτέ να δημοσιοποιώ επιστολές που απευθύνονται σε μένα ως αυστηρά προσωπικές. Και δεν πρόκειται να το κάνω ούτε τώρα. Θα ήθελα, λοιπόν, με απόλυτη σαφήνεια να σας πω ότι για μένα το θέμα αυτό έχει λήξει. Και δεν πρόκειται να δώσω καμία συνέχεια. Το μόνο που θα ήθελα να πω, επιτρέψτε μου, είναι ότι ο Νίκος Κοτζιάς αφήνει πίσω του στο Υπουργείο Εξωτερικών ένα σπουδαίο έργο και βεβαίως, έχει ανεβάσει, και αυτό μας δυσκολεύει, πολύ ψηλά τον πήχη για όλους εμάς, ώστε να συνεχίσουμε μια σειρά από στρατηγικές για την εξωτερική μας πολιτική, που ο ίδιος εμπνεύστηκε και μαζί σχεδιάσαμε και υλοποιούμε. Επιτρέψτε μου και μία πιο προσωπική αναφορά, σε ό,τι αφορά εμένα αυτά τα τρεισήμισι χρόνια. Ο Νίκος Κοτζιάς δεν ήταν απλά ένας Υπουργός μου και συνεργάτης μου, αλλά ήταν κι ένα ανοιχτό βιβλίο στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό, βεβαίως, που με κάνει να είμαι ακόμα ευτυχής είναι πως θα έχω τη δυνατότητα αυτό το βιβλίο να το συμβουλεύομαι τακτικά στα κρίσιμα θέματα, στα θέματα στρατηγικής, επαναλαμβάνω, που αφορούν την εξωτερική μας πολιτική και που πλέον βρίσκονται αποκλειστικά στα δικά μου τα χέρια.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (ΚΥΠΕ/Star): Ερώτηση δεδομένων των εξελίξεων, διότι ανακοινώθηκε χθες ότι θα υπάρξει συνάντηση μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, και του κ. Akinci τις επόμενες ημέρες. Θα πάμε σε έναν νέο γύρο συνομιλιών εκεί. Υπάρχει και από την άλλη πλευρά ταυτόχρονα η Συμφωνία των Πρεσπών. Και το ερώτημά μου είναι: Θα κρατήσετε εσείς τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών για όλο το επόμενο προβλέψιμο διάστημα ή θα κάνετε κάποια μετάβαση μετά από ένα σημείο, δεδομένου ότι και τα δύο θέματα έχουν παρά πολύ φόρτο ταυτόχρονα;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Νομίζω ότι η δήλωσή μου προχθές, λίγο πριν αναχωρήσω από την Αθήνα για τις Βρυξέλλες, ήταν σαφής ως προς το θέμα αυτό. Θα κρατήσω την ευθύνη του Υπουργείου Εξωτερικών μέχρι και την επιτυχή ολοκλήρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών. Άλλωστε, ο συμβολισμός και η ουσία της παρουσίας μου στο Υπουργείο Εξωτερικών και της ανάληψης ευθύνης, προσωπικά, είναι προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα έχουμε την επιτυχή ολοκλήρωση και την κύρωση και από το ελληνικό Κοινοβούλιο της Συμφωνίας των Πρεσπών. Βεβαίως, σήμερα είναι μία κρίσιμη ημέρα για τη Συμφωνία των Πρεσπών, καθώς έχουμε την πρώτη ψηφοφορία για την έναρξη της διαδικασίας της συνταγματικής μεταρρύθμισης στη γειτονική χώρα. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στενά και με ενδιαφέρον. Θέλω να επαναλάβω, για άλλη μία φορά, ότι η προοπτική έναρξης της διαδικασίας για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, που αλλάζει τη συνταγματική ονομασία, είναι μονόδρομος για τους γείτονές μας, εάν επιθυμούν να ενταχτούν στην Ε.Ε ή στο ΝΑΤΟ. Θέλω να ευχηθώ στον Zoran Zaev να έχει καλή επιτυχία.
ΨΑΡΑ (ΕΘΝΟΣ): Δηλώσατε ότι δεν θα ανεχτείτε διγλωσσία, ούτε προσωπικές στρατηγικές στο θέμα αυτό ειδικά. Τι θα κάνετε, λοιπόν, αν ο κύριος Καμμένος εκφράσει ξανά τη διαφωνία του σε σχέση με τη Συμφωνία των Πρεσπών; Και για να γυρίσουμε ξανά στη Σύνοδο Κορυφής. Στο περιθώριο της Συνόδου είπατε ότι είδατε τον κ. Ντράγκι. Θα ήθελα αν μπορείτε να μας ενημερώσετε για τη γενική εικόνα που σας έδωσε σε σχέση με το ελληνικό ομόλογο δεδομένης της κατάστασης με το ιταλικό. Ευχαριστώ.
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ : Λοιπόν, σε σχέση με το πρώτο ερώτημά σας, ήμουνα απόλυτα σαφής. Στις συμμαχικές κυβερνήσεις υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Μπορεί στην Ελλάδα αυτό να είναι κάτι το οποίο δεν είναι συνηθισμένο, γιατί για πολλά χρόνια είχαμε μονοκομματικές κυβερνήσεις, αλλά στην Ευρώπη, στην ΕΕ, είναι κάτι σύνηθες. Άλλο, όμως, η έκφραση διαφορετικής άποψης που κανείς αυτό δεν μπορεί να το απαγορεύσει, ούτε στο δημόσιο διάλογο εντός της χώρας ούτε στα συμβούλια, τα συλλογικά όργανα της Κυβέρνησης, πόσω δε μάλλον όταν, επαναλαμβάνω, στην κυβέρνηση αυτή υπάρχουν διαφορετικά κόμματα, και άλλο η εθνική γραμμή που διατυπώνεται διεθνώς από τα αρμόδια πρόσωπα, από τους Υπουργούς της ελληνικής Κυβέρνησης. Θέλω, λοιπόν, να είμαι ξεκάθαρος ως προς αυτό. Από εδώ και στο εξής, όποιος εκπροσωπεί τη χώρα στο εξωτερικό, θα βρίσκεται εκεί με το ‘καπέλο’ της εθνικής γραμμής. Στο εσωτερικό, βεβαίως, δημόσια, ο διάλογος είναι στοιχείο της δημοκρατίας και είναι απόλυτα σεβαστό.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο ερώτημά σας, το οποίο αφορά τη συνάντησή μου με τον επικεφαλής της ΕΚΤ και τον συνεργάτη του, τον κύριο Κερέ, η κουβέντα μας ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική. Ήθελα να μάθω –γι’ αυτό ζήτησα αυτή η συνάντηση – τις σκέψεις, τις εκτιμήσεις τους για την πορεία της παγκόσμιας, ευρωπαϊκής και ελληνικής οικονομίας. Ο κύριος Ντράγκι, λοιπόν, μου ανέλυσε την εκτίμησή του, ότι έχουμε αναταράξεις και διακυμάνσεις στο ελληνικό ομόλογο που οφείλονται αποκλειστικά σε εξωγενείς παράγοντες, οι αναδυόμενες αγορές, αλλά και η κρίση στην Ιταλία κυρίως. Συμφωνήσαμε, όμως, στο ότι το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε κι οι δυο μια ενδιαφέρουσα και θετική τάση, να αποκλίνει το ελληνικό από το ιταλικό ομόλογο. Πράγμα που μας κάνει αισιόδοξους να πιστεύουμε ότι σιγά-σιγά οι αγορές αρχίζουν και αναγνωρίζουν ότι τα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής οικονομίας είναι ιδιαίτερα θετικά, ότι η προοπτική και η πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι ιδιαίτερα θετικές. Και άρα, αυτό μας κάνει αισιόδοξους ότι η ιταλική κρίση στο τέλος της ημέρας δεν θα επηρεάσει την πορεία μας για την οριστική έξοδο από την κρίση.
ΚΟΥΤΣΟΚΩΣΤΑ (EURONEWS ) : Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ρωτήσω σχετικά με όλο αυτό το σάλο που έχει προκληθεί με το plan B του κ. Καμμένου για το Σκοπιανό. Τελικά σας είχε ενημερώσει προσωπικά γι΄ αυτό και τι απαντάτε στην κριτική ότι η κυβέρνησή σας είναι όμηρος του κ. Kαμμένου;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν θα ήθελα να κάνω κανένα περαιτέρω σχόλιο από όλα όσα με πολύ μεγάλη σαφήνεια έχω πει τις τελευταίες μέρες σε ό,τι αφορά τα ζητήματα αυτά. Η κυβέρνηση προχωράει, έχει σαφή προορισμό, σαφή στόχο και η πορεία της δεν απειλείται και δεν αμφισβητείται από κανέναν.
ΣΠΙΝΘΟΥΡΑΚΗΣ (ΑΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, εχτές ανακοινώθηκε και επισήμως στη Ρώμη, στην Ιταλία, από τον κ. Μοσκοβισί ότι οι Βρυξέλλες δε συμφωνούν με τον νέο προϋπολογισμό. Επίσης, ο κ. Γιούνκερ έχει είπε ότι και για το Βέλγιο υπάρχουν κάποια μικρά προβλήματα, έχει σταλεί μια επιστολή. Θα ήθελα να ρωτήσω, εάν στην Ελλάδα έχει σταλεί κάποια νύξη για τον ελληνικό προϋπολογισμό του 2019 ή εάν θα περάσει πλέον «ως έχει» και εάν πιστεύετε ότι περνώντας για πρώτη φορά «ως έχει», έχετε κάποια περιθώρια για άσκηση πια μιας δικιάς σας οικονομικής πολιτικής εκτός τρόικας και σε ποιο βαθμό;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μα νομίζω ότι ήδη το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει καταθέσει, για πρώτη φορά στην ιστορία της, το σχέδιο για τον προϋπολογισμό, την πρόθεσή της δηλαδή και τις σκέψεις της για το πώς θα υλοποιήσει την οικονομική της πολιτική το 2019, προκειμένου να πιάσει τους στόχους που έχουμε συμφωνήσει, και μόνο αυτό το γεγονός αποτελεί μια σαφή ένδειξη ότι η Ελλάδα γύρισε σελίδα. Ότι η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο πλαίσιο της αυστηρής επιτροπείας και για πρώτη φορά η ελληνική κυβέρνηση, η εκλεγμένη από το λαό, είναι αυτή που αποφασίζει το μίγμα της πολιτικής. Είναι μια διαδικασία διαλόγου αυτή με τους εταίρους μας. Μας βοηθάει, συγκυριακά, θα έλεγα, όχι στην οικονομία προφανώς, αλλά μας βοηθάει στο να κατανοήσουμε τη διαδικασία αυτή εμείς στην Ελλάδα το γεγονός ότι παραλλήλως υπάρχει ένα σοβαρό θέμα σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό που κατέθεσε η ιταλική κυβέρνηση. Ποια είναι η διαφορά; Η διαφορά είναι όχι ότι η ιταλική κυβέρνηση κατέθεσε έναν προϋπολογισμό που πιάνει τους στόχους , αλλά με την πολιτική και με το μείγμα της πολιτικής που η ίδια επιθυμεί-αυτό άλλωστε είναι αναφαίρετο δικαίωμά της με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο- αλλά κατέθεσε έναν προϋπολογισμό που αποκλίνει από τον στόχο, τον συμφωνημένο, κατά περίπου 1,5% του ΑΕΠ. Εμείς καταθέσαμε ένα προϋπολογισμό που όχι μόνο δεν αποκλίνει από το στόχο, αλλά τον υπερβαίνει και κατά τι, κατά 0,1% του ΑΕΠ. Άρα λοιπόν, αντιλαμβάνεστε ότι το φυσιολογικό είναι και έτσι πιστεύω ότι θα γίνει μέχρι το τέλος, όχι μόνο να μην υπάρξει καμία επιστολή διαμαρτυρίας από την πλευρά της Κομισιόν, αλλά πολύ σύντομα να έχουμε μια θετική εξέλιξη στις προβλεπόμενες, επαναλαμβάνω, και όχι έκτακτες, διαβουλεύσεις που αφορούν την έγκριση των προσπαθειών μας και του προϋπολογισμού μας.
ΑΝΤΖΟΛΕΤΟΣ (ΣΚΑΪ): Κύριε Πρόεδρε, αυτό το οποίο συζητείται πάρα πολύ μετά την παραίτηση του κ. Κοτζιά είναι πώς είναι δυνατόν ο Υπουργός που διαφωνεί με τη Συμφωνία των Πρεσπών να παραμένει στην κυβέρνηση και ο Υπουργός ο οποίος έφτιαξε τη Συμφωνία των Πρεσπών να φεύγει από την κυβέρνηση. Και σε σχέση με αυτό που είπατε πριν, ο Υπουργός ο οποίος φοράει το καπέλο της εθνικής γραμμής είναι ο κ. Κοτζιάς.
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κύριε Αντζολέτο, έχετε απέναντί σας τον Πρωθυπουργό που φοράει το καπέλο της εθνικής γραμμής και ως Υπουργός Εξωτερικών πλέον. Επαναλαμβάνω όλα όσα δήλωσα με απόλυτη σαφήνεια. Η ελληνική κυβέρνηση πορεύεται σε προδιαγεγραμμένες ράγες με σαφή προσανατολισμό, με σαφή κατεύθυνση. Έχουμε, και προσωπικά ,αν θέλετε, και ως προσωπικό στοίχημα, δύο μεγάλα επιτεύγματα. Το ένα αφορά την έξοδο από τα μνημόνια, την έξοδο από την κρίση, που ολοκληρώνεται με την κατοχύρωση της πολιτικής σταθερότητας στο επόμενο διάστημα, και έχουμε και τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία αναβαθμίζει τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας, τον ηγετικό ρόλο της χώρας στα Βαλκάνια. Είμαι εδώ αποφασισμένος να προστατεύσω με όλες μου τις δυνάμεις και τα δύο αυτά επιτεύγματα και όχι να θυσιάσω το ένα έναντι του άλλου, οποιοδήποτε μάλλον να θυσιάσω έναντι του άλλου. Πόσω δε μάλλον όταν στην προκειμένη περίπτωση έχουμε την ιδιαιτερότητα η προστασία του ενός να αποτελεί και προϋπόθεση για την επιβίωση και την προστασία του άλλου. Άρα λοιπόν, δεν κάνω τίποτα παραπάνω παρά να εκφράσω απέναντί σας για άλλη μια φορά την αποφασιστικότητά μου να προχωρήσει η κυβέρνησή μου και στην επιτυχή και οριστική έξοδο από την κρίση, διατηρώντας την πολιτική σταθερότητα το επόμενο διάστημα, και στην επιτυχή ολοκλήρωση και κύρωση από την ελληνική Βουλή της Συμφωνίας των Πρεσπών.
ΑΝΤΥΠΑΣ (ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ): Στο θέμα των συντάξεων, αν σας προταθεί μία μερική περικοπή των συντάξεων ως συμβιβασμός, θα ήσασταν ικανοποιημένος με αυτό;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Έχουμε διατυπώσει με σαφήνεια τις σκέψεις και τις προθέσεις μας στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που καταθέσαμε στους θεσμούς και, εξ όσων γνωρίζω, τέτοια σκέψη όπως αυτή που διατυπώνετε εσείς τώρα δεν υπάρχει. Δε βρίσκω λοιπόν κανένα λόγο να συζητάω σενάρια τα οποία είναι φανταστικά. Σε κάθε περίπτωση, επαναλαμβάνω αυτό το οποίο έχω πει χίλιες φορές, δε χρειάζεται αυτή τη στιγμή η Ελλάδα υφεσιακά μέτρα. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή χρειάζεται φιλοαναπτυξιακά μέτρα. Να γίνει πιο ελκυστική για επενδύσεις, να ενισχυθεί η κατανάλωση, για να έχει πιο ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό κάνουμε με τον προϋπολογισμό, διότι θέλω να θυμίσω ότι ο προϋπολογισμός που καταθέσαμε, όχι μόνο δεν προβλέπει μέτρα συρρίκνωσης, αλλά προβλέπει και μέτρα επέκτασης κοντά στο ένα δισεκατομμύριο, διότι έχει εξασφαλιστεί αυτός ο δημοσιονομικός χώρος για το 2019. Άρα, περιλαμβάνει και μέτρα τα οποία θα τα νομοθετήσουμε ένα προς ένα το επόμενο διάστημα στη Βουλή, αυτά τα οποία εξήγγειλα στη ΔΕΘ και θα έχει, βεβαίως, την ατυχή συγκυρία η αντιπολίτευση που τόσον καιρό μιλάει για τέταρτο μνημόνιο να έρθει και να ψηφίσει ένα προς ένα τα θετικά μέτρα όχι του τέταρτου μνημονίου, όπως λέει, αλλά της μεταμνημονιακής εποχής που ξεκινάει για τη χώρα μας.
ΑΡΩΝΗ (ΑΠΕ, ΑΝΤ1): Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου μία ερώτηση για το μεταναστευτικό. Είπατε ότι πρέπει να αναθεωρηθεί το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και να καθιερωθεί ένας μόνιμος και αποτελεσματικός μηχανισμός ανακατανομής των αιτούντων ασύλου. Όμως, εδώ και δυόμισι χρόνια βλέπουμε ότι καμία από τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν έχει υιοθετηθεί. Πιστεύετε ότι υπάρχει στασιμότητα σε αυτό το θέμα, γιατί μάλλον παρατηρείται πως η Ε.Ε προσανατολίζεται προς μέτρα όπως η ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων και η συνεργασία με τρίτες χώρες. Πιστεύετε ότι υπάρχει η πολιτική βούληση να αναθεωρηθεί το κοινό σύστημα ασύλου, που είναι και το βασικό ζητούμενο, πριν από τις Ευρωεκλογές;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αυτό ακριβώς υπογράμμισα πριν από λίγο, εξηγώντας σας ότι έθεσα θέμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την αναβλητικότητα η οποία διακρίνει την ηγεσία της Ε.Ε. Έχουμε ζητήσει και έχουμε συμφωνήσει μέχρι τις Ευρωεκλογές να έχει προχωρήσει η αναθεώρηση. Το δικό μου διαρκές αίτημα και άλλων χωρών, ήταν να υπάρχει σαφήνεια ότι αυτό θα γίνει στα πλαίσια της Αυστριακής Προεδρίας. Κατά τη διάρκεια της έναρξής της, ο Καγκελάριος της Αυστρίας επεδίωξε να βάλει ένα πιο ελαστικό λεκτικό, προκειμένου να μην έχει – αν θέλετε – την πίεση να προχωρήσει κατά τη διάρκεια της Αυστριακής Προεδρίας η αναθεώρηση. Να μη γελιόμαστε και να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Η Αυστρία και ο Καγκελάριος της Αυστρίας δεν έχουν την πολιτική βούληση. Κι εγώ εξήγησα χθες ότι είναι άλλο πράγμα να μην έχει κανείς τη βούληση και άλλο πράγμα να μην είναι ειλικρινής. Και δεν μπορεί να αλλάζουμε τα συμφωνημένα ανάλογα με τη βούληση ή ακόμα-ακόμα να δεχθώ και τη δικαιολογία, και τις ρεαλιστικές δυσκολίες που προκύπτουν. Δεν μπορεί να μετατοπίζουμε τα goalposts. Εφόσον είχαμε συμφωνήσει, έπρεπε να παραμείνει στο λεκτικό έως το τέλος του έτους και από εκεί και πέρα να κριθεί η Αυστριακή Προεδρία για το αν πέτυχε το στόχο αυτό. Δεν μπορείς να βάζεις στόχους και μετά να τους μεταφέρεις, να τους αλλάζεις, να τους κάνεις πιο ελαστικούς. Θέλω να πιστεύω και να συνεχίζω να ελπίζω, ότι δεν θα παραπεμφθεί αυτή η πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση – θα έλεγα υπαρξιακού χαρακτήρα για την Ευρώπη – στις μετεκλογικές καλένδες, στις καλένδες μετά δηλαδή τις Ευρωεκλογές. Και θέλω να πιστεύω ότι θα τηρήσουμε όλοι όλα όσα έχουμε συμφωνήσει.
ΒΑΡΤΒΙΤΣΙΩΤΗ (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ): Κύριε Πρόεδρε, το Eurogroup σε μερικές βδομάδες θα αποφασίσει κατά πόσο μπορούν να μην εφαρμοστούν οι περικοπές των συντάξεων. Σε περίπτωση που κρίνει ότι πρέπει να εφαρμοστούν οι περικοπές των συντάξεων, μόλις σας ακούσαμε που είπατε ότι δε χρειάζονται υφεσιακά μέτρα στην ελληνική οικονομία αυτή τη στιγμή. Εσείς είστε διατεθειμένος να τις εφαρμόσετε ή όχι;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κάντε λίγο υπομονή, θα συνεδριάσει το Eurogroup, γιατί να προτρέχουμε; Μη γίνεστε μάντης κακών, δε χρειάζεται να είμαστε Κασσάνδρες, ας σκεφτούμε θετικά, ας δούμε ότι τούτη την ώρα αυτό που απασχολεί την Ευρώπη είναι το αν κάποιοι καταθέτουν προϋπολογισμούς εντός των στόχων, και όχι ποιο μείγμα πολιτικής θα ακολουθήσει η Ελλάδα, που εδώ και τρία χρόνια, προβλέψεις σαν αυτήν, την οποία καταθέσατε πριν από λίγο, έχει διαψεύσει τις Κασσάνδρες και πετυχαίνει τους στόχους. Συνεπώς δε βρίσκω το λόγο να απαντήσω σε ένα τέτοιο υποθετικό ερώτημα.
ΚΩΣΤΑΚΗ (NEW EUROPE): Καλησπέρα κι από μένα, να ρωτήσω κάτι ως προς τις ευρωεκλογές που έρχονται, για τη διαδικασία του Spitzenkandidat, του επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, ή, τελοσπάντων, ποιον εσείς θα προτιμήσετε, Sefcovic ή Timmermans; Θα στηρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ κάποιον από τους δύο υποψηφίους των Σοσιαλδημοκρατών ή θα στηρίξετε την παλιά σας πολιτική οικογένεια από την ευρωπαϊκή Αριστερά;
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Γνωρίζετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συμμετέχει ως παρατηρητής στις διεργασίες του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και γνωρίζετε ότι κινηθήκαμε το προηγούμενο διάστημα έντονα, και εγώ προσωπικά, προκειμένου να υπάρξουν διεργασίες μήπως και βρεθεί κάποιος υποψήφιος, που θα μπορούσε να εκφράσει ευρύτερες δυνάμεις προοδευτικές, και από τον χώρο των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και από τον χώρο των Πρασίνων και από τον χώρο της Αριστεράς. Δεν έγινε εφικτό αυτό. Το σοσιαλιστικό κόμμα, το PES, θα έχει τον δικό του, τους δικούς του μάλλον υποψηφίους, γιατί βλέπω δύο υποψηφιότητες, ως εκ τούτου αυτό εμάς δε μας δεσμεύει. Θα παρακολουθούμε τις διεργασίες σε όλους τους χώρους και συλλογικά, όταν αποσαφηνιστεί το τοπίο, ο ΣΥΡΙΖΑ θα λάβει τις αποφάσεις του.
ΤΣΑΚΙΡΗΣ (ΑΝΤ): Να σας ρωτήσω για την τουρκική προκλητικότητα. Γιατί βλέπουμε το Barbaros έχει βγει, σήμερα μαθαίνουμε τέσσερα πλοία έχουν σπεύσει τουρκικά εκεί, δύο υποβρύχια, είχαμε τις ανακοινώσεις που μας καλούσαν χθες, το τουρκικό ΥΠΕΞ, να σταματήσουμε εμείς τις προκλήσεις. Την απάντησή σας, το σχόλιό σας.
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κοιτάξτε, η Ελλάδα έχει και θα έχει αταλάντευτα μια εξωτερική πολιτική που θα βάζει σε προτεραιότητα την προστασία των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Αυτό έγινε και στην προκειμένη περίπτωση, όπου προβήκαμε σε όλες τις προβλεπόμενες ενέργειες, σε διπλωματικό και αμυντικό επίπεδο. Δεν θέλω να δώσω μεγαλύτερες διαστάσεις στο θέμα από αυτές που πραγματικά έχει. Αυτό που θέλω να πω όμως, μιας και με ρωτήσατε για την Τουρκία και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις κατ’ επέκταση , είναι ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι κομμάτι και των ευρωτουρκικών σχέσεων. Στο περιθώριο της Συνόδου, είχαμε την ευκαιρία, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με άλλους ηγέτες για την προοπτική των ευρωτουρκικών σχέσεων, ιδιαίτερα με τη Γερμανίδα Καγκελάριο και τον Γάλλο Πρόεδρο, οι οποίοι και με ενημέρωσαν ότι σκοπεύουν να επισκεφθούν την Κωνσταντινούπολη, την Τουρκία, μέχρι το τέλος του έτους προκειμένου να συζητήσουν κυρίως το Συριακό με τον Τούρκο Πρόεδρο, αλλά και με τη Ρωσία. Γνωρίζετε, ότι το μήνυμα που έχει εκπέμψει η Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στην Τουρκία, ήταν απολύτως σαφές, για πρώτη φορά τόσο απολύτως κρυστάλλινο, κατά τη διάρκεια της Συνόδου του Μαρτίου. Η Τουρκία οφείλει να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Και δεν θα επιτρέψουμε, μέσω της καλλιέργειας έντασης, να δημιουργηθούν τετελεσμένα. Από εκεί και πέρα, γνωρίζετε, σε ό,τι με αφορά, τρεισήμισι χρόνια τώρα, θα έλεγα ότι είμαι πρωτεργάτης της προσπάθειας να υπάρξουν γέφυρες, να υπάρξει διάλογος, να υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας. Ο διάλογος είναι ακόμα πιο σημαντικός και απαραίτητος ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο. Στηρίζουμε την επανέναρξη των συνομιλιών για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση για το Κυπριακό και βεβαίως θέλω να υπογραμμίσω για άλλη μία φορά ότι η εξωτερική μας πολιτική είναι αταλάντευτα πολιτική υπεράσπισης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων χωρίς, όμως, να παρασύρεται σε ανέξοδες εθνικιστικές κορώνες που μπορούν να μας παρασύρουν σε έναν δρόμο ολισθηρό, να υπονομεύσουν τον αναγκαίο διάλογο που πρέπει να έχουμε με τη γείτονα χώρα, γιατί, επαναλαμβάνω, η στρατηγική της Ελλάδας είναι, να είναι και να δυναμώνει διαρκώς τον ρόλο της ως πυλώνας ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.
Σας ευχαριστώ θερμά.
