Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης
Την ώρα που ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντούσε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο πρόεδρος της Τουρκίας συναντούσε τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού ήταν εθιμοτυπική, όμως δεν ήταν το ίδιο και του Πούτιν. Ο Ρώσος πρόεδρος επισκέφθηκε την Τουρκία για να εγκαινιάσει τον «τουρκικό αγωγό», όπως επέμενε η Τουρκία να ονομάζεται, και το πέτυχε.
Για μια αντίστοιχη πρωτοβουλία, πριν από δέκα και πλέον χρόνια (SouthStream), η οποία δεν ολοκληρώθηκε, η Ελλάδα δέχτηκε τεράστιες πιέσεις από τις ΗΠΑ, οι οποίες δρομολόγησαν πολιτικές εξελίξεις, με καταστροφικές συνέπειες για την Ελλάδα, που πληρώνουμε δέκα χρόνια τώρα και θα πληρώνουμε ποιος ξέρει για πόσες δεκαετίες ακόμα.
Για την τουρκική πρωτοβουλία, που ολοκληρώθηκε, για άλλη μια φορά εξαγγέλθηκαν κυρώσεις από πλευράς των ΗΠΑ, οι οποίες δεν γνωρίζουμε ποιες είναι, ενώ είναι αμφίβολο αν θα εφαρμοστούν. Είναι, βλέπετε, αυτή η περίεργη σχέση που έχει αναπτυχθεί στο τρίγωνο Τραμπ – Πούτιν – Ερντογάν, μια σχέση που εξασφαλίζει προνομιακή συμπεριφορά έναντι της Τουρκίας, με θύματα τους λαούς της Ελλάδας, της Λιβύης, του Κουρδιστάν (γεωγραφική περιοχή) κ.λπ.
Πριν από δύο ημέρες, η εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου Ελεν Λορντ δήλωσε ότι η Τουρκία δεν κάμφθηκε από τις πιέσεις των ΗΠΑ και απέρριψε τις προτάσεις να ακυρώσει την παραγγελία των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400.
Η Ελεν Λορντ, που είναι βοηθός του υφυπουργού υπευθύνου για θέματα αγοραπωλησιών του αμερικανικού Πενταγώνου, δήλωσε για το θέμα: «Είμαστε ακόμα στην ίδια κατάσταση. Είπαμε στους Τούρκους με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι δεν μπορεί να συνυπάρχουν τα F-35 και οι S-400. Δυστυχώς, η Τουρκία δεν έλαβε την απόφαση να κάνει κάποιο βήμα. Για αυτό συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας στην Τουρκία (για μεταφορά της παραγωγής τμημάτων των F-35 από την Τουρκία στις ΗΠΑ)».
Η Ελεν Λορντ επιβεβαίωσε ότι ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής των εξαρτημάτων για τα F-35 από την Τουρκία θα μεταφερθεί στις ΗΠΑ μέχρι τον Μάρτιο του 2020. Και στο ζήτημα αυτό, οι ΗΠΑ, αν και έχουν εξαγγείλει κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας, περιορίζονται στη μεταφορά της παραγωγής των εξαρτημάτων των F-35 από την Τουρκία και στον προσωρινό αποκλεισμό της από το πρόγραμμα. Όσον αφορά τις αποφασισμένες κυρώσεις, μέχρι στιγμής έμειναν στα λόγια.
Πάμε τώρα στα θέματα των θαλάσσιων ζωνών. Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημείωσε ότι «οι αποφάσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων κρατών δεν βοηθούν (και) είναι προκλητικές. Επιπλέον, σε αντίθεση με όσα προτείνει η Τουρκία, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, όπως αποκρυσταλλώνεται στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά έχουν γενικά δικαίωμα στην ΑΟΖ και την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία περιοχή».
Επίσης, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ έκανε σχετικές δηλώσεις, τονίζοντας ότι θα πρέπει να αποφεύγονται οι μονομερείς ενέργειες στο ζήτημα της οριοθέτησης, καταδικάζοντας στην ουσία την Τουρκία, η οποία προέβη σε μονομερή ενέργεια, υπογράφοντας τη συμφωνία οριοθέτησης με τη Λιβύη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η θέση των ΗΠΑ πως «τα νησιά έχουν γενικά δικαίωμα στην ΑΟΖ και την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα στον ίδιο βαθμό με οποιαδήποτε άλλη χερσαία περιοχή» είναι εξόχως θετική για την Ελλάδα – και πρέπει να σημειώσουμε ότι, από το 1974 και εντεύθεν, είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ παίρνουν με σαφήνεια θέση υπέρ της Ελλάδας στα θέματα των θαλάσσιων ζωνών.
Επίσης, πρέπει να σημειώσουμε ότι στην αναφορά του κ. Πάιατ σε αποφυγή μονομερών ενεργειών ίσως κρύβεται η συμπεριφορά της Ελλάδας στο θέμα, αφού αλλιώς είναι ανεξήγητες η μη κατάθεση συντεταγμένων στον ΟΗΕ για τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ και η μη ανακήρυξή της.
Όμως, το θέμα είναι ότι η Τουρκία, όπως έγινε με τον αγωγό και τους S-400, δεν υπάκουσε στις παραινέσεις, ούτε φοβήθηκε από τις απειλές των ΗΠΑ και προέβη σε μονομερείς ενέργειες, αφού υπέγραψε τη συμφωνία με τη Λιβύη.
Η δε παράνομη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης, πέραν του ότι δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην Ελλάδα και την Κύπρο, λειτουργεί ως επιταχυντής ή, για την ακρίβεια, ως θρυαλλίδα εξελίξεων στο θέμα του καθορισμού τού τι ανήκει σε ποιον στις θαλάσσιες ζώνες της Αν. Μεσογείου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε δε ότι, όταν και με όποιον τρόπο καθοριστούν οι θαλάσσιες ζώνες εκεί, θα έρθει η σειρά και θα ακολουθήσει η διαδικασία οριοθέτησης στο Αιγαίο.
Και θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας εμείς οι Έλληνες ότι αυτά που θα ισχύσουν στην Αν. Μεσόγειο -για παράδειγμα, τι εύρος θαλάσσιων ζωνών δικαιούνται τα νησιά-, η Τουρκία θα επιδιώξει τα ίδια να ισχύσουν και στο Αιγαίο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εισερχόμαστε σε μια εξαιρετικά δύσκολη φάση της νεότερης Ιστορίας του Ελληνισμού, από την έκβαση της οποίας θα κριθεί το μέλλον της Κύπρου και της Ελλάδας τον 21ο αιώνα, αλλά και τους επόμενους αιώνες. Εμείς, από τη στήλη αυτή, ίσως πολλές φορές υπερβάλλοντας, προσπαθήσαμε να κρατάμε ενήμερους τους αναγνώστες μας και γι’ αυτά τα θέματα.
Γιατί πιστεύουμε ότι μόνο ο ενημερωμένος πολίτης μπορεί να είναι χρήσιμος στην πατρίδα, ενώ ο πολίτης που είναι στο σκοτάδι μπορεί να πέσει θύμα παραπληροφόρησης, με ό,τι αυτό σημαίνει για την πολιτική του συμπεριφορά. Να είμαστε σε εγρήγορση και πάντα ενωμένοι.
