Γράφει η Ρένα Δούρου
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων
Η σημερινή συγκυρία αποτελεί σοβαρή πρόκληση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που καλείται να κερδίσει ένα κρίσιμο στοίχημα. Να ορθωθεί ως ανάχωμα στην ακροδεξιά, συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή. Ειδικά οι Περιφέρειες, υπό την προϋπόθεση της προώθησης ενός σαφούς θεσμικού πλαισίου αποσαφήνισης αρμοδιοτήτων, μπορούν να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο, καθιστώντας την Τοπική Αυτοδιοίκηση γνήσιο προωθητικό θεσμό της Δημοκρατίας.
Γιατί σήμερα δεν αρκεί πλέον να διαπιστώνουμε τα όντως μεγάλα πλεονεκτήματα και τα οφέλη της περιφερειακής διακυβέρνησης. Πρέπει να επιχειρούμε, με συγκεκριμένο τρόπο, να συμβάλλουμε στη δημιουργία εκείνων των θεσμικών προϋποθέσεων που θα την κάνουν πράξη. Διεκδικώντας συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις από την κεντρική εξουσία.
Μακριά από μικροπαραταξιακές σκοπιμότητες και προεκλογικές στρατηγικές.
Διεκδικώντας για παράδειγμα, αυτό που η σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής έχει θέσει στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, τόσο στο πλαίσιο της λειτουργίας της Επιτροπής για την Αναθεώρηση του Συντάγματος όσο και σε εκείνο του συλλογικού μας οργάνου. Και αναφέρομαι στο ζήτημα της μητροπολιτικότητας.
Της προϋπόθεσης δηλαδή, όπως έχουμε τονίσει στις σχετικές μας προτάσεις, που μπορεί να απελευθερώσει τη μεγάλη δυναμική περιφερειών με τα χαρακτηριστικά της Αττικής.
Διεκδικώντας επίσης τη θεσμική αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων – τόσο μεταξύ των ΟΤΑ όσο μεταξύ των ΟΤΑ και της κεντρικής κυβέρνησης. Διεκδικώντας, με λίγα λόγια, τη θεσμική αναβάθμιση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Του πιο γνήσιου και προωθητικού θεσμού της Δημοκρατίας.
Του θεσμού που μπορεί και οφείλει, ειδικά στη σημερινή συγκυρία που η ακροδεξιά επιχειρεί να επιστρέψει στο προσκήνιο, με όχημα συχνά το μεταναστευτικό και πάντα με ρατσιστικά και φοβικά επιχειρήματα, να λειτουργήσει ως ανάχωμα στον εθνικισμό, τη μισαλλοδοξία, τη βία και όλες τις μορφές ενός φασισμού που μπορεί να μην λέει πάντα το όνομά του, όμως βάζει την υπογραφή του στα πιο απεχθή συνθήματα, στις πιο απεχθείς πράξεις.
Σηματοδοτεί την κοινωνική οπισθοδρόμηση, την επιστροφή στον σκοταδισμό και την άρνηση των θεμελιωδών αρχών της Ελευθερίας, της Ισότητας, της Δημοκρατίας.
Το αυγό του φιδιού έχει πλέον δυστυχώς εκκολαφτεί
Δεν πρέπει πια να μιλάμε για το αυγό του φιδιού. Γιατί αυτό πλέον έχει, δυστυχώς, για τα καλά εκκολαφτεί. Και έχει ένα επικίνδυνο ερπετό που προκλητικά απειλεί να συνθλίψει κοινωνικά κεκτημένα αγώνων δεκαετιών. Αυτός ο αγώνας για τη δημοκρατική μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, για την προώθηση και την εμπέδωση της αποκεντρωμένης άσκησης εξουσίας μέσα από την περιφερειακή διακυβέρνηση, δεν είναι ένας τεχνοκρατικός αγώνας. Δεν είναι μια υπόθεση intra muros. Δεν είναι ένας διάλογος μεταξύ κάποιων “ ειδικών”. Δεν αφορά μια περιφέρεια ή μία παράταξη. Είναι μια διαρκής πάλη ενός διμέτωπου αγώνα που αφορά τον τόπο, τους πολίτες. Το παρόν και το μέλλον των παιδιών μας.
Το πρώτο μέτωπο είναι μια διαρκής πάλη κατά του υπερτροφικού, γραφειοκρατικού, πελατειακού κράτους που σημάδεψε τη σύγχρονη ιστορία του τόπου. Είναι πάλη για την οικοδόμηση ενός νέου υποδείγματος άσκησης διοίκησης.
Το δεύτερο μέτωπο αφορά στις κοινωνικές παρεμβάσεις. Στις παρεμβάσεις για την κοινωνική συνοχή. Στις παρεμβάσεις υπέρ εκείνων που συνθλίβονται από τη δύσκολη οικονομική συγκυρία. Εκείνων που δεν έχουν φωνή. Εκείνων που δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Εκείνων των συμπολιτών μας που αισθάνονται περιθωριοποιημένοι, αποκλεισμένοι. Των ευάλωτων συμπολιτών μας τους οποίους συχνά επιχειρεί να χειραγωγήσει η ακροδεξιά.
Η διεθνής εμπειρία και η ευρωπαϊκή ιστορία είναι αποκαλυπτικές. Εκεί όπου υποχωρούν οι δημόσιες υπηρεσίες, εκεί όπου κυριαρχεί η άγνοια, εκεί όπου καλπάζει η παραπληροφόρηση, εκεί ακριβώς υποχωρούν τα κοινωνικά δικαιώματα, επιστρέφουν τα σκοταδιστικά στερεότυπα, αναπτύσσεται ο αναθεωρητισμός της Ιστορίας και η βία της κτηνωδίας.
Στην Αττική δίνουμε διμέτωπο αγώνα: κατά της γραφειοκρατίας και υπέρ της κοινωνικής συνοχής
Στην Περιφέρεια Αττικής δίνουμε εδώ και τέσσερα χρόνια αυτόν τον διμέτωπο αγώνα. Επιχειρούμε κατά της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς – αλλάζουμε τα δεδομένα, προκαλώντας τις αντιδράσεις εκείνων που είχαν βολευτεί με το στάτους κβο του παρελθόντος. Παράλληλα, χωρίς να υποκαθιστούμε την κεντρική εξουσία, επιχειρούμε να συμβάλλουμε στο απαραίτητο σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε δίχτυ κοινωνικής προστασίας των συμπολιτών μας, προκαλώντας τις αντιδράσεις των ακροδεξιών.
- Χρηματοδοτούμε 55 Κέντρα Κοινότητας σε όλη την Αττική.
- Προωθούμε το πρόγραμμα Ρεύμα για όλους.
- Στηρίζουμε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες μέσω του θεσμού των Λαϊκών Αγορών.
- Στηρίζουμε κοινωνικές, προσφυγικές και μεταναστευτικές δομές μέσω του Κέντρου Logistics που ιδρύσαμε.
- Στηρίζουμε τη δημόσια υγεία με την αγορά σύγχρονου εξοπλισμού αξίας 40 εκατομμυρίων για όλα τα νοσοκομεία της Αττικής.
Αυτές είναι μερικές από τις πρωτοβουλίες κοινωνικής πολιτικής που αναλάβαμε και υλοποιούμε. Πρωτοβουλίες που δεν ήσαν εύκολες εξαιτίας θεσμικών ελλειμμάτων, χρόνιων παθογενειών, δομικών δυσλειτουργιών, που δυστυχώς δεν αντιμετωπίζει και δεν επιλύει το νέο θεσμικό πλαίσιο που αντικατέστησε τον “ Καλλικράτη”. Και αυτό γιατί ο “ Κλεισθένης”, πέρα από την καθιέρωση της απλής αναλογικής που συνιστά σημαντική τομή με το χθες, δυστυχώς δεν επιλύει ζητήματα λειτουργίας των ΟΤΑ σε σχέση με την κεντρική εξουσία και τους ελεγκτικούς θεσμούς, δεν βοηθά την αναπτυξιακή τους προοπτική, δεν στηρίζει την κοινωνική τους λειτουργία.
Αρμοδιότητες ενοχής και διαιώνιση κουλτούρας διαρκούς εποπτείας
Πρόκειται για ζητήματα των οποίων την κομβικότητα είχαμε εγκαίρως επισημάνει, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεσες μεταρρυθμίσεις χωρίς δημοσιονομικό κόστος.
Δύο χαρακτηριστικά θεσμικά αγκάθια είναι τα εξής.
Πρώτον, διαιωνίζεται ένα είδος “ αρμοδιοτήτων ενοχής”, αρμοδιοτήτων δηλαδή που αντί να γεννούν λύσεις, γεννούν “ κατηγορητήρια”. Γιατί έχουμε διαπιστώσει ότι έχουν μεταφερθεί στις Περιφέρειες αρμοδιότητες που δημιουργούν μόνο ευθύνες και υποχρεώσεις χωρίς όμως να υπάρχει δυνατότητα ουσιαστικής άσκησης αυτών των αρμοδιοτήτων!
Δεύτερον, συντηρείται η κουλτούρα της διαρκούς εποπτείας από σειρά διαφορετικών ελεγκτικών, εποπτικών οργανισμών της κεντρικής εξουσίας – όπως είναι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, υπηρεσίες Αρχαιολογίας, τα Δασαρχεία, που εμποδίζουν, όταν δεν καθυστερούν καταστροφικά, σοβαρές αποφάσεις και σοβαρά έργα.
Ενισχύεται έτσι η γραφειοκρατία ενώ δεν υπηρετείται η ανάγκη άμεσης αποτελεσματικότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δεν υπηρετείται δηλαδή η Συνταγματική επιταγή. Δεν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την απελευθέρωση της δυναμικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Της δυναμικής που μπορεί να την καταστήσει πραγματική Αυτο-διοίκηση και όχι, όπως είναι σήμερα, ετερο-διοίκηση. Της Αυτοδιοίκησης την οποία οφείλουμε να μην θυσιάσουμε στον βωμό προεκλογικών σκοπιμοτήτων – ακριβώς το αντίθετο.
Τρεις στόχοι για μια Αυτοδιοίκηση – κύτταρο Δημοκρατίας, απάντηση στους νοσταλγούς του φασισμού
Σήμερα πέντε μήνες πριν από τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, έχουμε χρέος απέναντι στους πολίτες, να αναδείξουμε την τριπλή αποστολή της: ως ασπίδας κατά της ακροδεξιάς, εργαλείου αναπτυξιακής πολιτικής, μέσου κοινωνικής συνοχής. Τρεις στόχοι αλληλένδετοι για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς, τις αρχές του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τρεις στόχοι για μια Αυτοδιοίκηση – κύτταρο Δημοκρατίας, απάντηση στους νοσταλγούς του φασισμού. Την Αυτοδιοίκηση του Ρήγα και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, την Αυτοδιοίκηση που οφείλουμε ανυποχώρητα να διεκδικήσουμε, να οικοδομήσουμε, να υπερασπιστούμε, ακολουθώντας την προτροπή του αρχιτέκτονα της νίκης κατά του φασισμού – “ δεν κάνουμε ποτέ πίσω, ποτέ δεν υποχωρούμε”. Την πραγματική αυτοδιοίκηση από τους πολίτες, με τους πολίτες, για τους πολίτες.
