Επιμέλεια Αγγελική Νάκου
Η οικονομία διατηρεί γενετικό κώδικα… δύστροπο και δυσνόητο, αναφορικά με το πόσο εύκολα, γρήγορα και σφαιρικά, μπορεί να απορροφήσει κάποιος τα δεδομένα, να κατανοήσει τις παραμέτρους και να διαγνώσει εγκαίρως το μέλλον.
Όπως συμβαίνει και… με τη δημοσιογραφία δηλαδή. Σύνθετη, πολυεπίπεδη, συναρπαστική, αλλά και μυστηριώδης.
Φανταστείτε τώρα, να μορφοποιείς στο ίδιο “πακέτο”, λειτουργό του χώρου των ΜΜΕ, και την οικονομία ως μέγεθος προς ανάλυση και ρεπορταζιακή διερεύνηση.
Κάπως έτσι… καλωσορίζουμε τον Χρήστο Παγώνη, έμπειρο, μεθοδικό και δημιουργικό, ο οποίος παρουσιάζει την εκπομπή “Επιχειρήματα”, κάθε Σάββατο μεσημέρι, στο δεύτερο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης.
Με πολυετές σεργιάνισμα στο οικονομικό ρεπορτάζ, αλλά και σε μετερίζια αιχμής, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στα έντυπα ΜΜΕ, ο Χρήστος Παγώνης μιλάει στα “Υστερόγραφα”, όχι όμως… μονάχα για τη δημοσιογραφία και τον χώρο των ΜΜΕ.
Εικονοποιεί σε αυτοτελείς στιγμές, εμπειρίες και ευκαιρίες από το παρελθόν, εστιάζει σε αφορμές που μας προσέφερε η διαρκής κρίση των τελευταίων ετών, για να γίνουμε καλύτεροι, ίσως και να προλάβουμε να διορθώσουμε το μέλλον.
Ενώ, χρησιμοποιεί το παράδειγμα της ΕΡΤ και των επιθέσεων που σποραδικά δέχεται, ως ενδεικτικό της… γοητείας της υποκρισίας, η οποία έχει αγκυροβολήσει στην ελληνική κοινωνία.
– Τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδα. Η εμπειρία λέει ότι, κάθε Μέσο διατηρεί άσβεστη τη δική του γοητεία, σε ποιό ωστόσο θα αφιερώνατε εσείς πλεόνασμα παρουσίας, αν υπήρχε η πολυτέλεια της επιλογής, στη βάση της ικανοποίησης των προσωπικών προτιμήσεων;
“Κάθε μέσον είναι και ένας αλλιώτικος κόσμος. Οι εφημερίδες που δούλεψα για χρόνια, δοκιμάζουν τη γραφή σου με ένα σχετικό περιθώριο χρόνου και μοιάζουν παρά την πίεση, με δημιουργικό μελίσσι. Τα καλά χρόνια, η δουλειά στην εφημερίδα ήταν απόλαυση, αργότερα τα πράγματα δυσκόλεψαν.
Το ραδιόφωνο έχει μια μαγεία και αυτή η αόρατη σχέση ακροατών – δημοσιογράφου πυροδοτεί μια δημιουργική ένταση.
Η τηλεόραση είναι άλλο πράγμα. Είναι μεν άμεση, αλλά έχει πολλούς περιορισμούς και απαιτήσεις. Παρέχει όμως προφανείς ευκαιρίες λόγω απήχησης και μπόλικο χώρο για μια πιο πολύπλευρη δουλειά και ανάδειξη.
Επίσης είναι το διαδίκτυο, τα νέα μέσα και αυτός ο αχανής κόσμος, που δίνει νέες δυνατότητες, νέες ευκαιρίες και προκλήσεις για όλους. Και μην ξεχνάμε ότι τα κοινωνικά δίκτυα, αναδεικνύουν και δημοσιογράφους του ενός λεπτού σε μια παγκόσμια κοινωνία διαλόγου, όπου χωράει τελικά πολλή συζήτηση για το κατά πόσο και πόσο δημοκρατική είναι.
Προσωπικά, τώρα πλέον αυτό που με ενδιαφέρει είναι ό,τι κάνω, να το κάνω με πλεόνασμα ευχαρίστησης…”
– Η εθνική κρίση της εποχής των Μνημονίων ξεχαρβάλωσε τα θεμέλια του χώρου των ΜΜΕ. Σχεδόν 10 χρόνια μετά, λίγα πράγματα στη σημερινή δημοσιογραφία θυμίζουν την εικόνα προ κρίσης. Χάσαμε πολλά ή μάθαμε κιόλας, ώστε να προλάβουμε να διορθώσουμε το μέλλον;
“Χάσαμε πολλά, χάθηκαν δουλειές, πολύ συχνά χάθηκε χαρά, χάθηκε εισόδημα…
Μάθαμε όμως πολλά. Μάθαμε κατ’ αρχήν αν όντως μας ενδιαφέρει αυτή η δουλειά για να επιμείνουμε. Μάθαμε να εκτιμάμε αυτό που έχουμε (όσοι έχουμε…). Μάθαμε να αντέχουμε την αγριότητα του ανταγωνισμού και κάποιες φορές να τη διαχειριζόμαστε.
Τέλος συνειδητοποιήσαμε, αρκετοί νομίζω, ότι ανά πάσα στιγμή πρέπει να έχουμε τουλάχιστον ένα σχέδιο Β για τη ζωή μας”.
– Έχετε ασχοληθεί με συνέπεια και θέρμη με τον χώρο του οικονομίας, τόσο από το μετερίζι του ρεπορτάζ, όσο και στην παρουσίαση εκπομπών. Είναι γνωστή η ρήση της εποχής Κλίντον, πως «είναι η οικονομία, ανόητε», πόσο ρεαλιστικό ωστόσο είναι να ελπίζουμε σε αλλαγή υποδείγματος οικονομικής οργάνωσης και δράσης, όταν εκπαιδεύσαμε για πολλά χρόνια τον εαυτό μας σε διαδρομές που τελικά…. έπεσαν σε τοίχο;
“Η οικονομία είναι πρωτίστως πολιτικό πρόβλημα, αλλά είναι πιστεύω και πολιτισμικό, με την έννοια της συμπεριφοράς και της θέσης καθενός μας στον χώρο της παραγωγής. Είναι μεγάλη αυτή η κουβέντα…
Ναι, είναι ρεαλιστικό να ελπίζουμε σε αλλαγή υποδείγματος και αυτό σε ένα βαθμό έχει συμβεί λόγω της κρίσης.
Αλλά θέλει πολλή δουλειά ακόμη κυρίως σε επίπεδο θεσμικού περιβάλλοντος από πλευράς της πολιτείας και παιδείας από πλευράς της κοινωνίας γενικώς.
Το δυσάρεστο είναι ότι τα αλλαγμένα «υποδείγματα», απλώς …ενίσχυσαν τις «εξαγωγές»”.
– Κεφάλαιο ΕΡΤ. Λόγω της σημαντικής εμπειρίας σας, έχετε διατελέσει αυτόπτης μάρτυρας διαχρονικής στοχοποίησης της κρατικής τηλεόρασης, η οποία λειτουργεί συχνά ως σάκος του μποξ και εύκολο θύμα επιθέσεων, ακόμη και από ανθρώπους του χώρου των ΜΜΕ. Υπάρχει συνταγή για μια πραγματικά δημόσια τηλεόραση, την οποία δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμη;
“Ο τρόπος που λειτουργεί ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα, είτε ο στενός, είτε ο ευρύτερος, είναι ένα κομμάτι του παζλ της ελληνικής παθογένειας που απορρέει από την ποιότητα και τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Προφανώς και υπάρχουν συνταγές και μπορούν να τις βρουν τώρα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες αυτοί που οφείλουν κάθε φορά να το κάνουν. Είναι θέμα καθαρά πολιτικό και θέμα βούλησης.
Ολη η ιστορία της ΕΡΤ είναι γεμάτη αντιφάσεις. Από τη μια εξαιρετικές περίοδοι δημιουργικότητας και απόδοσης και από την άλλη, ιστορίες που άνετα δικαιολογούν επιθέσεις.
Δεν χρειάζεται να πω εγώ, πόσο σημαντικός και απαραίτητος είναι ο ρόλος του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, πόσο τραγικό ήταν το «μαύρο»…
Υπάρχουν βέβαια προβλήματα και σήμερα, αλλά υπάρχει και πολλή υποκρισία στο θέμα της ΕΡΤ και αυτό το ξέρουν όλοι μέσα και έξω από το κτίριο της Αγίας Παρασκευής.
– Λένε ότι η δημοσιογραφία είναι ένας ανάδελφος επαγγελματικός χώρος. Δύσκολα και σπάνια εδραιώνεις ανθεκτικές φιλίες. Εσείς είστε κατεξοχήν μετριοπαθής άνθρωπος. Εισπράττετε τα χρόνια της κρίσης και της περαιτέρω αισθητικής και αξιακής διολίσθησης του λειτουργήματος, δείγματα γραφής μοναξιάς και εσωστρέφειας στα ΜΜΕ;
“Η δημοσιογραφία είναι πολύ ανταγωνιστικό επάγγελμα.
Το ανάδελφος με το συνάδελφος, είναι μια πρόθεση δρόμος…
Πολλοί περάσαμε δύσκολα αυτά τα χρόνια και κάποιοι περνούν ακόμα…
Αλλά έτσι κι αλλιως, η μοναξιά παραφυλάει παντού..
θα παράφραζα όμως αυτό που είπατε νωρίτερα για την οικονομία και θα έλεγα: «Είναι οι άνθρωποι ηλίθιε!»
Η κρίση συνέβαλε απλά στο να ενταθεί η ανασφάλεια.
Γίνονται φιλίες στις δουλειές και τώρα και πριν.
Τελικά, κάποιους η κρίση τους έκανε πιο αλληλέγγυους και κάποιους πιο αγρίμια”
