Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Πηγή: εφημερίδα “Δημοκρατία”
Αναχωρώντας από τη Φλώρινα (μίλησα σε εκδήλωση του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου «Αριστοτέλης») για τη Θεσσαλονίκη, ζήτησα από τους φίλους μου να κάνουμε δύο στάσεις. Η πρώτη στο Νυμφαίο, για να γνωρίσω τον παπα-Γιάννη Ζέζιο, ο οποίος έγινε ιερέας κατόπιν προτροπής του Νίκου Μέρτζου για να έχει το χωριό παπά. Η δεύτερη στάση ήταν στη Σιάτιστα, την πόλη των ευεργετών. Ηθελα να περπατήσω ξανά στα δρομάκια πέραν της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, του Επισκοπικού Μεγάρου, του Τραμπάντζειου Γυμνασίου και του Αρχοντικού Δόλγκηρα, εκεί όπου το 2013 έκανα για την ΕΡΤ μια από τις ωραιότερες συνεντεύξεις της ζωής μου, με τον μακαριστό μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Παύλο, ο οποίος εκοιμήθη προ διμήνου. Τον αγαπούσα πολύ αυτόν τον άνθρωπο, θεωρούσα ότι έχει ταυτόχρονα προδιαγραφές Αρχιεπισκόπου, αλλά και αγίου. Περπάτησα παντού στο σούρουπο αυτής της γλυκιάς βραδιάς, εκτός από το Επισκοπικό Μέγαρο, το οποίο έμοιαζε θεοσκότεινο. Μπήκα ακόμη και σε μαγαζιά στα οποία μύριζε -Κυριακή της Ορθοδοξίας ήταν- πολύ λιβάνι. Οι καταστηματάρχες μού είπαν ότι τέτοια μέρα κάθε χρόνο ο Παύλος έπαιρνε την εικόνα της Παναγίας από το ομώνυμο μοναστήρι και με λιτανεία-πορεία 15 ολόκληρων χιλιομέτρων τη μετέφερε στον Μητροπολιτικό Ναό, όπου έμενε μέχρι το Πάσχα.
«Αυτός ο άνθρωπος ζούσε την πίστη του! Ηταν η ζωντανή απόδειξη ότι οι ιδέες ανοίγουν νέους δρόμους» μου είπε η διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου της Σιάτιστας, που βρέθηκε κυριακάτικα στο σχολείο. Ημουν έτοιμος να αναχωρήσω, αλλά κάτι «με έτρωγε». Η πόρτα του σκοτεινού Επισκοπικού Μεγάρου ήταν διάπλατα ανοιχτή, ενώ μέσα από αυτό τακτικά έβγαιναν συνεχώς νέα παιδιά. Τι δουλειά είχαν νέα παιδιά εκεί, αφού δεν ήταν κανείς; Ανέβηκα στον σκοτεινό περίβολο και στο βάθος του μεγάρου διέκρινα δίπλα στον τάφο του μακαριστού μητροπολίτη Αντωνίου (προκάτοχος του Παύλου) μερικά φαναράκια με φως. Πλησίασα. Εκπληξη: Ηταν ο τάφος του Παύλου εκεί – οι Σιατιστινοί τον κράτησαν μαζί τους! Πάνω στην πλάκα έγραφε: «Εάν τε ζώμεν, εάν τε αποθνήσκωμεν, του Κυρίου Εσμέν». Και κάτω, εκεί όπου βρίσκονταν τα φαναράκια με το φως, υπήρχε μια τόση δα μικρή πλάκα που έφερε την υπογραφή των μαθητών της έκτης τάξης του Δημοτικού Σχολείου Σιάτιστας. Εγραφε: «Μεγάλη η καρδιά σας, τεράστια η προσφορά σας. Με αγάπη θα σας θυμόμαστε, όλα τα παιδιά σας». Δεν μπορώ να σας περιγράψω τη συγκίνησή μου.
Μόλις γύρισα στην Αθήνα και υπό το φως της συνεδριάσεως της Ιεραρχίας για τις σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας θέλησα να ξαναδώ το τελευταίο τμήμα της συνέντευξής μας (YouTube, «Αλλη όψη» – Σιατίστης Παύλος). Επαναφέρω τις σκέψεις του στη μνήμη μας: «Η Αριστερά έχει κόμπλεξ με την Εκκλησία. Τη φοβάται πολύ. Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά με την ξύλινη γλώσσα του μαρξισμού για την πίστη. (…) Δεν με πειράζει να είναι κανείς άθεος. Με ενοχλεί να είναι επιπόλαιος και να παριστάνει τον σπουδαίο. (…) Οι σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας δομήθηκαν μέσα στη ζωή και την Ιστορία, και όχι μέσα σε βιβλία και καταστατικές αρχές! Η Θεσσαλονίκη εορτάζει τον Δημήτριο και ως άγιο, αλλά κυρίως ως ελευθερωτή της. Δεν μπορείς να τεμαχίζεις τη ζωή και την Ιστορία χωρίς να πληγωθείς. Οταν επί Τουρκοκρατίας καταλύθηκαν τα γεωγραφικά μας σύνορα, ο Ελληνας προσέφυγε στα πνευματικά του σύνορα, στην πίστη του. Γι’ αυτό οι Τούρκοι προσπαθούσαν να αλλάξει την πίστη του ο ραγιάς. Οσο έμενε πιστός, έμενε και Ελληνας».
Περίεργο! Στο τέλος του αποσπάσματος, και ενώ είχα πλέον στα αυτιά μου τη φωνή του Παύλου, ένιωσα στη μύτη μου το λιβάνι που μύρισα από την εικόνα της Παναγίας μετά την πορεία των 15 χιλιομέτρων. Και μετά σκέφτηκα: «Τι να καταλάβουν από όλα αυτά τα πατροπαράδοτα, γνήσια μακεδονικά, χριστιανικά και ελληνικά στον ΣΥΡΙΖΑ;»
«Αδιάβαστοι», όπως τους έλεγε και ο Παύλος. Αδιάβαστοι!
