Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Πηγή: εφημερίδα “Δημοκρατία”
Τo 2019 θα είναι αληθινά κρίσιμη χρονιά για την Ελλάδα και τον κόσμο σε σύγκριση με το μεταβατικό 2018. Θα είναι κρίσιμο για τον κόσμο, γιατί η οικονομική κρίση μπορεί να επανεμφανιστεί ανά πάσα στιγμή δριμύτερη, και ίσως αυτή τη φορά το δεύτερο κύμα της λάβει ιστορικές διαστάσεις για την Αμερική και τον πλανήτη. Η υπερδύναμη ελέγχει αυτή τη στιγμή το 22% του παγκόσμιου εμπορίου και το 55% του όγκου των παγκόσμιων συναλλαγών μέσω του χρηματιστηρίου της. «Την τελευταία φορά που παρατηρήθηκε τέτοιας έκτασης ανισορροπία ξέσπασε το κραχ του 1929» σχολιάζουν χαμηλόφωνα ειδικοί αναλυτές στη Δύση. Πέραν αυτών που βεβαίως αφορούν ασθενείς οικονομίες, όπως η δική μας, η οποία πασχίζει να βγει στο ξέφωτο των αγορών ύστερα από μια οκταετία ασφυκτικής καραντίνας, οι ειδικοί λένε και κάτι άλλο, με δυνατή φωνή αυτή τη φορά: ότι εντός του 2019 θα καταγραφεί correction στις παγκόσμιες χρηματαγορές.
Το χρήμα δεν θα παρέχεται στο μέλλον με τόσο καλούς όρους και η ρευστότητα θα περιοριστεί δραματικά. Και, δεδομένου ότι ακόμη και οι μεγάλοι έχουν βγει πλέον «παγανιά» και αυξάνουν τον δανεισμό τους (η Γερμανία θα δανειστεί φέτος 199 δισ. ευρώ από τις αγορές, ενώ πέρυσι δανείστηκε 170 δισ.), αντιλαμβάνεται κανείς ότι για τους μικρούς τα περιθώρια άντλησης κεφαλαίων περιορίζονται δραματικά. Η πατρίδα μας έχει ένα παράθυρο ευκαιρίας μετά την ανακωχή Ιταλίας – Ε.Ε., αλλά αυτό θα εξαντληθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019. Κατόπιν, το πράγμα θα δυσκολέψει. Η έξοδος στις αγορές δεν θα είναι μόνιμη για καμία μελλοντική κυβέρνηση. Οι αποφάσεις θα δυσκολέψουν και πάλι. Τα αφηγήματα θα «σωθούν». Η πολιτική τάξη μας θα βρεθεί αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις. Ωστόσο, στο εσωτερικό της χώρας, η οικονομία δεν είναι το κεντρικό θέμα της ατζέντας με τον τρόπο που ήταν το 2010, το 2012, το 2015. Τα κρίσιμα είναι αλλού! Ο φόβος έχει μετακομίσει στα εθνικά θέματα και, όσον αφορά την οικονομία, έχει αντικατασταθεί από τις προσδοκίες.
Ο κόσμος στις φετινές γιορτές ξεθάρρεψε λίγο περισσότερο σε σύγκριση με το παρελθόν και κατανάλωσε. Μα, στις παρέες συζητούνται εντόνως δύο πράγματα: τυχόν θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο και ο χρόνος των επικείμενων εκλογών. Ισχυρό τμήμα συντηρητικών πολιτών διατυπώνει την εκτίμηση ότι τυχόν όξυνση στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας θα διευκολύνει την παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία έως τον Οκτώβριο. «Δεν θα απαλλαγούμε εύκολα από αυτούς» είναι η φράση που άκουσα επανειλημμένως τα Χριστούγεννα. Δεν το πιστεύω. Η αλλαγή στάσης του Τραμπ απέναντι στην Τουρκία θα επισπεύσει τις εξελίξεις – δεν θα τις αναστείλει.
Ο ι καιροί δεν προσφέρονται για ρίσκα! Οσον αφορά τις εκλογές, με δεδομένη την τρέχουσα εκτίμηση για πενταπλές εκλογές τον Μάιο, μια επισήμανση και μόνο: το ζήτημα αυτή τη φορά δεν είναι απλώς να κερδίσει η Ν.Δ. τις εκλογές – εννοείται αυτό. Ούτε να κυβερνήσει. Το ζήτημα είναι να κυβερνήσει σωστά. Η ιστορική αυτή παράταξη έβαλε τη σφραγίδα της στη χώρα στις θητείες 1974-1980, 1990-1993, 2004-2009, 2012-2015. Διαθέτει πλέον ιστορική εμπειρία στη διακυβέρνηση. Παρά ταύτα, με εξαίρεση μια περίοδο, μολονότι κυβερνούσε διαρκώς δεν ηγεμόνευσε ποτέ ιδεολογικά και πολιτικά. Λαμβανομένης υπόψη της στρατηγικής ήττας που υπέστη η Αριστερά εφαρμόζοντας Μνημόνιο και πολιτικές ελεύθερης αγοράς, έρχεται αυτή η ώρα. Πλησιάζει. Της ηγεμονίας. Και αυτή τη φορά η ευκαιρία απαγορεύεται να χαθεί. Τα λάθη του παρελθόντος ας γίνουν οδηγός για την ηγεσία. Στη διακυβέρνηση προηγούνται οι πολλοί, όχι οι λίγοι. Ο λαός, όχι οι χρηματοδότες. Οσες φορές η παράταξη κυβέρνησε για τους πολλούς, ξεπέρασε την πενταετία στη διακυβέρνηση. Οσες φορές κυβέρνησε αλλιώς, κατέστη παρένθεση. Στο χέρι της είναι να σφραγίσει και πάλι τη χώρα, με νέο πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
