Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Έχει καμιά φορά και η Ιστορία τα κέφια της. Και μετατρέπει τους κατηγόρους σε κατηγορουμένους.
Δείτε τι συμβαίνει σήμερα με την πρόβλεψη της υφέσεως του 2020 εν μέσω της βλάβης που προξενεί στην παγκόσμια και την εθνική οικονομία η λαίλαψ του κορωνοϊού. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, προϊστάμενος του οποίου είναι ο αναπληρωτής υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης, διατυπώνει την πρόβλεψη ότι με τα δεδομένα που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας η ύφεση θα «κλείσει» στο 4%-4,7%.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, της οποίας επικεφαλής είναι ο Γιάννης Στουρνάρας, «μετρά» το ίδιο και «δίνει» παρόμοιους αριθμούς. Αριθμούς τους οποίους μάλιστα αξιοποιεί ανοήτως ο Αλέξης Τσίπρας για να ισχυριστεί πολιτικάντικα πως κάθε μονάδα του ύφεσης του ΑΕΠ πάνω από το 4% που προβλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος θα χρεώνεται προσωπικά στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Βεβαίως, όλοι γνωρίζουμε το παγκοσμίως γνωστόν! Σε εποχή διεθνούς οικονομικής κρίσεως κανείς δεν μπορεί να διατυπώσει ασφαλή πρόβλεψη για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών, για την καμπύλη της κατανάλωσης, για τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, για τα ελλείμματα, για το ΑΕΠ, για την ύφεση. Κατά προσέγγιση μόνον.
Οι αριθμοί έχουν τη δική τους δυναμική και οι κυβερνήσεις δεν είναι μέντιουμ ούτε καφετζούδες για να τους «διαβάζουν» στο φλιτζάνι. Και το κυριότερο: Οι κυβερνήσεις δεν είναι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης για να προεξοφλούν χωρίς πλήρη δεδομένα την έκταση της υφέσεως. Διότι, αν τυχόν σπεύσουν και προφητεύσουν λανθασμένα π.χ. ύφεση μεγαλύτερη από όση θα καταγραφεί τελικώς, τότε καταδικάζουν τον λαό τους να πληρώσει μεγαλύτερο τόκο σε δανεικά από όσο θα του αντιστοιχούσε.
Οι αγορές «χρεώνουν» αλμυρά τις δυσμενείς προβλέψεις. Και μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται! Κοινώς: Οι κυβερνήσεις έχουν «πελάτες» τους πολίτες τους, όχι τα ποικιλώνυμα funds που αναζητούν ευκαιρίες για να βγάλουν κέρδη από τον αλμυρό δανεισμό των αδυνάμων και χρησιμοποιούν τις εκθέσεις των οίκων ως πίεση μόχλευσης των επιτοκίων προς τα πάνω.
Η λογική λοιπόν είναι απλή: Στις κρίσεις οι επίσημες προβλέψεις των κρατών είναι συντηρητικές και στον δρόμο, εφόσον χρειαστεί, αναθεωρούνται. Και μια και δυο και τρεις φορές. Η δυναμική που αναπτύσσει μια οικονομία προς τα πάνω ή προς τα κάτω σε καιρό κρίσης δεν είναι γραμμένη στις πλάκες του Μωυσέως, αλλά συναρτάται από πολλούς παράγοντες.
Η επιτυχής αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης μπορεί να είναι ο καταλύτης για να σωθεί η χρονιά στον τουρισμό, ιδού ένα θετικό παράδειγμα. Η τυχόν απόφαση Ερντογάν να στρατιωτικοποιήσει την κρίση στο Αιγαίο το καλοκαίρι θα έχει ολέθριες συνέπειες για τον τουρισμό μας, να ένα αρνητικό παράδειγμα. Επεκτατική πολιτική ύψους 24 δισ. ευρώ στην οικονομία έως τα τέλη του έτους που σχεδιάζουν Μητσοτάκης – Σταϊκούρας (10% ΑΕΠ) μπορεί να συμπιέσει την ύφεση κατά πέντε μονάδες στο 6%-7%-8% έναντι προβλέψεων του ΔΝΤ για 13% και οίκων αξιολόγησης για 20%. Ιδού ένα ουδέτερο παράδειγμα.
Οι αριθμοί θα αλλάξουν λοιπόν. Έως τότε όμως άριστα πράττουν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, που αποδέχονται τις απόψεις των τεχνοκρατών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και υποστηρίζουν στα επίσημα έγγραφα το σενάριο της ύφεσης 4,7%. Δίνουν λόγο στις αγορές. Η Ελλάς πρέπει να εξασφαλίσει τον δανεισμό της χωρίς να πέσει στην ανάγκη νέων Μνημονίων. Χωρίς να ζητήσει πάλι τη βοήθεια του ΔΝΤ.
Ερώτημα τώρα: Συμβαίνει πρώτη φορά αυτό στην παγκόσμια οικονομία; Η διαρκής αναθεώρηση των αριθμών και των προβλέψεων ενός οικονομικού έτους; Όχι βέβαια. Όλες οι χώρες της Ε.Ε. αναθεώρησαν δύο και τρεις φορές το έλλειμμά τους κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσεως του 2009. Όλες! Οι προβλέψεις για το έλλειμμα της Ολλανδίας εκείνη τη χρονιά αναθεωρήθηκαν τρεις φορές μέχρι να κλείσει στο 5,4%. Της Βρετανίας αντιστοίχως μέχρι να κλείσει στο 11,4%. Της Πορτογαλίας στο 9,3%. Της Φινλανδίας, που πάντοτε κατέγραφε πλεόνασμα το έλλειμμα, στο 2,5%. Τα νούμερα άλλαξαν. Σε καμία ευρωπαϊκή χώρα όμως ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών δεν κατηγορήθηκαν για «πλαστογραφία» από τους πολιτικούς τους αντιπάλους όπως στην Ελλάδα.
Θυμίζω την πορεία των αριθμών γιατί μοιάζει πολύ με αυτό που ζούμε σήμερα. Ο Προϋπολογισμός που κατάρτισε ο Γιώργος Αλογοσκούφης πριν από τα επιβαρυντικά για τα επιτόκια δανεισμού επεισόδια του Δεκεμβρίου του 2008 περιείχε πρόβλεψη ελλείμματος 3%-3,7%, αν θυμάμαι καλά. Μετά την άρνηση του αρχηγού της αντιπολίτευσης στην έκκληση του πρωθυπουργού να στηρίξει γενναία οικονομικά μέτρα τον Μάρτιο του 2009, οι προβλέψεις αυτές άρχισαν να αναθεωρούνται.
Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Παπαθανασίου δεν έπαιξε δημοσίως με τους αριθμούς, προστάτεψε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας -πατριωτική πράξη- και έως τα τέλη Ιουνίου κατάφερε να μαζέψει αθόρυβα όλο τον δανεισμό της χρονιάς. Οκτώβριο του 2009 πλέον αναθεώρησε την πρόβλεψη με επίσημο έγγραφό του στην Κομισιόν στο ύψος του 6%. Και αν μετά τις εκλογές λαμβάνονταν τα μέτρα που εισηγείτο η κυβέρνηση αλλά απέρριπτε απερίσκεπτα η αντιπολίτευση του «λεφτά υπάρχουν», το έλλειμμα του 2009 θα έκλεινε στο 8%-9%. Η παρτίδα θα σωζόταν. Η Ελλάς δεν θα καλούσε το ΔΝΤ για διάσωση και, αν το καλούσε, θα είχαν προηγηθεί η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, δεν θα τρώγαμε εμείς πρώτοι το ξύλο. Τελικώς, όλοι ξέρουμε τι παιχνίδια παίχθηκαν με τους αριθμούς εις βάρος της χώρας. Το έλλειμμα χωρίς μέτρα έφθασε διψήφιο και με το πείραγμα των μεγεθών του (ας μην ξύσουμε πληγές) οδήγησε στο δεύτερο Μνημόνιο και το PSI. Ερώτημα λοιπόν μετά ταύτα, γιατί βλέπετε πώς εκδικείται η Ιστορία αν έχει τα κέφια της.
Εάν έναντι προβλέψεως υφέσεως 4,7% οι αριθμοί κλείσουν στο 10%, θα κατηγορήσουμε τον Μητσοτάκη, τον Σταϊκούρα, τον Στουρνάρα και τον Σκυλακάκη για… πλαστογράφηση της υφέσεως όπως έκανε η μητσοτακική κυρία Μιράντα Ξαφά επιτιθέμενη στον Καραμανλή και τον Παπαθανασίου; Θα αξιοποιήσουμε πολιτικά -το παρατηρώ κι αυτό- τη συντηρητική εκτίμηση που διατύπωσε στο έγγραφό του προς την Κομισιόν το υπουργείο Οικονομικών βασιζόμενο στους τεχνοκράτες του ΓΛΚ για να προωθήσουμε σενάρια αλλαγών στην οδό Νίκης κατά τον ανασχηματισμό; Ή θα πούμε το αυτονόητο, ότι σε εποχή κρίσης οι αριθμοί αλλάζουν; Αστειευόμαστε, βεβαίως. Η περιπέτεια με τους αριθμούς και τις αναθεωρήσεις τους και το 2009 αλλά και τώρα δεν προσφέρεται για λαϊκισμούς του αισχίστου είδους.
Ο πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο δεν θα ελεγχθούν για πλαστογραφία, αν οι αριθμοί αλλάξουν, καθώς η τελική διαμόρφωσή τους εξαρτάται από το διεθνές οικονομικογεωπολιτικό περιβάλλον και τις δεκάδες άγνωστες παραμέτρους του. Θα ελεγχθούν μόνο αν διαπιστωθεί ότι δεν έκαναν όσα έπρεπε για να συμπιέσουν την ύφεση. Γι’ αυτό, ναι! Αλλά μέχρις εκεί. Τα λοιπά ας αποτελέσουν ιστορικό μάθημα για όσους μέσα και έξω από τη Ν.Δ. έπαιξαν στο παρελθόν εσωκομματικά παιχνίδια πάνω στη δήθεν πλαστογράφηση των αριθμών. Η Ιστορία επιστρέφει δριμύτερη και διδάσκει. «Εκεί που είσαι ήμουνα κι εδώ που είμαι θα ’ρθεις!» λέει, Κυριάκο…
