Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή και στη συζήτηση, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού, με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στη χώρα
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω εκφράζοντας τη θλίψη μου για τη συντριβή του καναδικού ελικοπτέρου στο Ιόνιο χθες το βράδυ. Θα επικοινωνήσω και με τον Ομόλογό μου, τον κ. Trudeau, να του μεταφέρω και εκ μέρους της κυβέρνησης, της Βουλής, του Ελληνικού λαού τα θερμά μας συλλυπητήρια.
Κύριε Πρόεδρε, βρίσκομαι και πάλι σήμερα στη Βουλή, ομολογουμένως σε διαφορετικές συγκυρίες και με διαφορετικές διαδικασίες, για να υποστηρίξω -και με την παρουσία μου- τη σταθερή λειτουργία του Κοινοβουλίου, ανεξάρτητα από τις έκτακτες συνθήκες, όπως η μάχη που συνεχίζουμε με την πανδημία.
Πρώτος, άλλωστε, έχω πει ότι καμία κρίσιμη ανάγκη δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη δημοκρατική ευαισθησία και την υποχρέωση της Κυβέρνησης να λογοδοτεί στο Κοινοβούλιο. Σχολίαζα μάλιστα με τον κύριο Πρόεδρο, προ ολίγων ημερών, πως και το Κοινοβούλιο της Μεγάλης Βρετανίας συνεδρίαζε ακόμα και κάτω από τους σφοδρούς βομβαρδισμούς στο Λονδίνο στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έστω και αν οι βουλευτές έπρεπε συνέχεια να μεταφέρονται από αίθουσα σε αίθουσα, για να μην γίνονται στόχος. Και φυσικά και η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και τότε άντεξε.
Έτσι, και στη σημερινή Ελλάδα, υπό το κράτος, προφανώς, τελείως διαφορετικών απειλών, η Βουλή συνεχίζει να λειτουργεί. Η έκκληση την οποία κάνω, καθώς επανερχόμαστε πια σε διαδικασίες κοινοβουλευτικής κανονικότητας, είναι να σταματήσουμε στη δημόσια αντιπαράθεσή μας αυτή τη συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίον λειτούργησε το Κοινοβούλιο τους τελευταίους δύο μήνες. Και θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να καταθέσω στα πρακτικά της Βουλής τη δήλωση την οποία έκανε ο κ. Τασούλας, ο Πρόεδρος της Βουλής, για τον τρόπο λειτουργίας μας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Θέλω να θυμίσω στο σημείο αυτό ότι όταν συζητήθηκαν οι σχετικές εναλλακτικές επιλογές, στη Διάσκεψη των Προέδρων, υπήρχε τότε και πρόταση για το κλείσιμο της Βουλής για διάστημα 30 ημερών. Δεν έγινε δεκτή αυτή η πρόταση. Καλώς δεν έγινε δεκτή.
Η Βουλή λειτούργησε τους τελευταίους δύο μήνες. Η Κυβέρνηση χρησιμοποίησε, ως όφειλε και όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα, το εργαλείο των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου. Οι Πράξεις αυτές κυρώθηκαν από το Εθνικό Κοινοβούλιο σε χρόνο ρεκόρ, τουλάχιστον σε σχέση με αυτά τα οποία συνέβαιναν στο παρελθόν. Η πρακτική αυτή προφανώς και θα σταματήσει μετά και την έκδοση της τελευταίας Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία θα γίνει σήμερα και αφορά διατάξεις οι οποίες υποχρεωτικώς πρέπει να προβλεφθούν πριν το τέλος αυτού του μήνα.
Η Βουλή με τους νέους κανόνες, κύριε Πρόεδρε, τους οποίους έχουμε θεσπίσει -και πάντα ακολουθώντας τις σαφείς εντολές των ειδικών για τις απαραίτητες αποστάσεις τις οποίες πρέπει να κρατήσουμε- θα επανέλθει στην κανονική της λειτουργία, μάλιστα με ένα εξαιρετικά πλούσιο νομοθετικό έργο.
Όπως έχω ήδη εξαγγείλει στο Υπουργικό Συμβούλιο η κυβερνητική πλειοψηφία, η Κυβέρνηση, θα προτείνει στη Βουλή σειρά νομοσχεδίων μέχρι το τέλος Ιουλίου και η πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας είναι να μην διακόψει η Βουλή τις εργασίες της, να μην πάμε σε θερινά τμήματα φέτος το καλοκαίρι. Κατά συνέπεια, θα ήθελα να κάνω έκκληση αυτό το κεφάλαιο να το κλείσουμε. Να συμφωνήσουμε όλοι μαζί στους κανόνες με τους οποίους θα πορευτούμε από εδώ και στο εξής και εύχομαι και σύντομα να μην χρειάζεται οι ομιλητές στο βήμα να πρέπει να μιλούν έχοντας μπροστά τους αυτό το απαραίτητο, πλην όμως ελαφρώς ενοχλητικό, πλεξιγκλάς.
Στο διάστημα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, των τελευταίων δύο μηνών η Κυβέρνηση έκανε μία πολύ ξεκάθαρη επιλογή. Προστάτεψε την υγεία, τη ζωή των πολιτών, υποτάσσοντας σε αυτόν τον υπέρτατο σκοπό, τον οικονομικό της σχεδιασμό. Ενίσχυσε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, στήριξε εργαζόμενους και επιχειρήσεις.
Με άλλα λόγια δαπανήσαμε, και γι’ αυτό θα συζητήσουμε σήμερα, συνειδητά πολλούς πόρους προκειμένου κατ’ αρχάς να υπερασπιστούμε το υπέρτατο αγαθό που δεν είναι άλλο από την προστασία της υγείας των Ελλήνων πολιτών. Και αυτόν το στόχο τον πετύχαμε. Και γι’ αυτό και σήμερα είμαστε έτοιμοι, από Δευτέρα τουλάχιστον, να προχωρήσουμε στη σταδιακή χαλάρωση των μέτρων, σύμφωνα με τον κεντρικό κυβερνητικό σχεδιασμό, όπως αυτός έχει εξαγγελθεί.
Θα ήθελα, πριν μπω στην οικονομική συζήτηση, να αναφέρω μόνο δύο στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν την επιτυχία την οποία είχαμε στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Μια επιτυχία, την οποία δεν πιστώνεται η ελληνική Κυβέρνηση, την πιστώνεται συνολικά ο ελληνικός λαός, την πιστώνεται συνολικά σε άυλη υπεραξία η χώρα. Στις 30 Μαρτίου είχαμε φτάσει τον μέγιστο αριθμό νοσηλευόμενων σε κλίνες Covid, περιστατικά Covid, φτάσαμε τότε τα 297. Έχοντας όμως ακόμα αρκετές, πολλές, πολλαπλάσιες κλίνες Covid έτοιμες, διαθέσιμες τις οποίες ευτυχώς δεν χρειάστηκε να αξιοποιήσουμε. Σήμερα, ο αριθμός αυτός είχε πέσει στους 118 και υπάρχουν και σήμερα που μιλάμε χιλιάδες ακόμα κλίνες διαθέσιμες για ασθενείς Covid. Ευχόμαστε ότι δεν πρόκειται ποτέ αυτές να τις χρειαστούμε.
Επίσης, στις 4 Απριλίου φτάσαμε τον μέγιστο αριθμό των διασωληνωμένων περιστατικών, 93 για την ακρίβεια. Και εκείνη την ημερομηνία είχαμε ακόμα σημαντικό αριθμό κλινών διαθέσιμων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Δεν πλησιάσαμε δηλαδή ποτέ ούτε τον μέγιστο αριθμό της κάλυψης των εντατικών μονάδων θεραπείας. Ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί και σήμερα σε ολόκληρη τη χώρα έχουμε 41 διασωληνωμένους συμπολίτες μας. Ευχόμαστε αυτός ο αριθμός να συνεχίσει να μειώνεται.
Και, βέβαια, θέλω να επισημάνω ότι χάρη στις εξαιρετικές προσπάθειες των γιατρών μας, των νοσηλευτών μας, όλων όσων υποστηρίζουν την εργασία των Εντατικών, ένα σημαντικό ποσοστό συμπολιτών μας οι οποίοι υπέστην τη διαδικασία της διασωλήνωσης κατάφεραν τελικά και γλίτωσαν, βγήκαν από τις Εντατικές και κέρδισαν αυτήν την πολύ μεγάλη μάχη με τον Covid-19. Εμείς, λοιπόν, ως χώρα ξοδέψαμε πολλά χρήματα, πετύχαμε όμως στον πρώτο υγειονομικό στόχο τον οποίο είχαμε θέσει. Άλλες χώρες, και αυτές ξόδεψαν πολλά χρήματα, αλλά δεν είχαν την ίδια επιτυχία στην υγειονομική αντιμετώπιση της κρίσης.
Οι συνέπειες αυτής της επίθεσης του κορονοϊού χωρίς αμφιβολία θα είναι δραματικές αλλά και πολυεπίπεδες, καθώς πρόκειται για μια κρίση η οποία είναι πρωτόγνωρη. Καμία γενιά δεν έχει ζήσει όμοιά της για σχεδόν έναν αιώνα. Είναι μία κρίση η οποία θέτει σε κίνδυνο ταυτόχρονα όλα όσα συγκροτούν τη φύση και την υπόσταση του ανθρώπου. Την υγεία του, την ευημερία του, αλλά και τη συνύπαρξή του με άλλους. Την κοινωνικότητά του, δηλαδή, που αποτελεί και το θεμέλιο του πολιτισμού μας. Η απειλή, μάλιστα, αφορά τους πάντες, αφορά όλες τις χώρες, δεν κάνει κανέναν κοινωνικό διαχωρισμό, ενώ και η ίδια η πηγή της παραμένει αόρατη. Αυτό το δράμα έχει πολλά θύματα, δεν έχει όμως κανέναν υπεύθυνο ο οποίος θα κληθεί να λογοδοτήσει.
Απέναντι σε ένα φαινόμενο τέτοιων διαστάσεων, η απόφασή μας ήταν άμεση. Η Πολιτεία πρέπει να γίνει η ασπίδα του πολίτη. Το Κράτος εγγυητής της νέας καθημερινότητας και η Κυβέρνηση οφείλει να γίνει ο θεματοφύλακας της κοινωνικής συνοχής. Μια σειρά από έκτακτα μέτρα, που ως τον Μάρτιο φάνταζαν απίθανα, προστέθηκαν ευτυχώς στη φαρέτρα της χώρας. Η απαλλαγή από τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις του παρελθόντος, ώστε να μπορέσουμε να επεκτείνουμε τις δαπάνες του Κράτους και να απλώσουμε ένα δίχτυ προστασίας σε όλους όσοι πλήττονται από την κρίση. Η δυνατότητα των ελληνικών τραπεζών να καταθέτουν ελληνικά ομόλογα ως αξιόπιστα ενέχυρα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κάτι που κάνει φθηνότερη την πρόσβασή τους σε ρευστότητα. Η ευχέρεια να διατεθούν, χωρίς περιορισμούς, περισσότεροι πόροι από τα ευρωπαϊκά κονδύλια προς τις επιχειρήσεις, προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, προς αυτοαπασχολούμενους. Και βέβαια, η αξιοποίηση αλλά και η ενίσχυση των αυξημένων αποθεματικών του δημόσιου ταμείου.
Όλα αυτά έγιναν με σχέδιο και με σύνεση. Με γνώση ότι έχουμε μπροστά μας έναν πόλεμο που θα κρατήσει πολύ. Άρα, πάντα πρέπει να υπάρχουν εφεδρείες και με το βλέμμα πάντα στραμμένο και στην ημέρα της επανεκκίνησης. Γιατί η επιτυχία στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης θα είναι, σε ένα βαθμό, και το διαβατήριο για την ανάταξη η οποία θα ακολουθήσει.
Αγαπητοί συνάδελφοι, προχθές η Κυβέρνηση ανακοίνωσε το ολοκληρωμένο σχέδιό της για τη σταδιακή άρση των περιορισμών στην κοινωνία. Και είμαι στη διάθεση της Εθνικής Αντιπροσωπείας, εφόσον το θέλουν και οι αρχηγοί των υπόλοιπων κομμάτων και τοποθετηθούν γι’ αυτό το ζήτημα, να συζητήσουμε και για τις υγειονομικές πτυχές αυτού του σχεδίου και να απαντήσουμε σε όποια ερωτήματα -καλόπιστα που μπορεί να τίθενται- για τις συγκεκριμένες επιλογές τις οποίες έχουμε κάνει.
Σήμερα όμως, προκάλεσα αυτή τη συζήτηση στη Βουλή για να συζητήσουμε πρωτίστως για τις κατευθύνσεις μας για την οικονομία. Γιατί από εδώ και στο εξής η υγεία των πολιτών αλλά και η ευημερία τους θα αποτελούν την κοινή μας πυξίδα. Δύο στόχοι οι οποίοι θα προωθούνται παράλληλα και δύο αξίες οι οποίες θα υπηρετούνται ταυτόχρονα. Μέχρι τώρα το ελληνικό Κράτος, η ελληνική Πολιτεία προχώρησε σε μέτρα ύψους 17,5 δισ. ευρώ. Αντιστοιχούν περίπου στο 10% του Α.Ε.Π. Ένα ποσό το οποίο με την περαιτέρω αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων θα φτάσει τα 24 δισ., προς δύο κατευθύνσεις. Δύο ήταν οι προτεραιότητές μας: Η ενίσχυση του εισοδήματος και η στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Αλλά το κύριο μέλημά μας, αυτό το οποίο γεφυρώνει αυτές τις δύο προτεραιότητες, ήταν και παραμένει ένα: Η προστασία της απασχόλησης.
Στο πρώτο μέτωπο η Ελλάδα υπήρξε, απ’ όσο γνωρίζω, η μόνη χώρα η οποία οριζόντια απαγόρευσε τις απολύσεις και επέλεξε όχι την αναλογική -με βάση το μισθό- υποστήριξη των νοικοκυριών, αλλά την ίση και οριζόντια ενίσχυσή τους. Κάτι το οποίο ανακουφίζει ποιους περισσότερο; Φυσικά τους πιο αδύναμους. Έτσι, σχεδόν όλοι οι μισθωτοί, επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι ήδη πριμοδοτούνται με 800 ευρώ. Οι ασφαλιστικές τους εισφορές καλύπτονται πλήρως από το Κράτος. Τα ενοίκια της επαγγελματικής στέγης, αλλά και της πρώτης κατοικίας για χιλιάδες πολίτες μειώνονται κατά 40%, ενώ ισχύει και γενική παράταση στην καταβολή κάθε είδους υποχρεώσεων προς το Δημόσιο.
Σε ό,τι αφορά στις επιχειρήσεις, 10 δισ. ευρώ κατευθύνονται προς τη ρευστότητά τους. Τα εργαλεία; Επιστρεπτέα προκαταβολή -καινούργιο εργαλείο το οποίο δημιούργησε το Υπουργείο Οικονομικών- μηχανισμός εγγύησης στα δάνεια του κεφαλαίου κίνησης, επιδότηση του επιτοκίου σε όλα τα ενήμερα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Και ήδη έχω ενημέρωση από το Υπουργείο Ανάπτυξης, αλλά και από τον τραπεζικό κλάδο, ότι 15.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να υπαχθούν στην τρίμηνη επιδότηση των τόκων και 1.200 επιχειρήσεις έχουν ήδη υποβάλλει αίτηση για να αντλήσουν κεφάλαια κίνησης συνολικού ύψους 200 εκατ. από τα δάνεια της Αναπτυξιακής Τράπεζας με 100% χρηματοδοτούμενο επιτόκιο.
Υπάρχει, ευτυχώς, μια πολύ θετική ανταπόκριση μέχρι σήμερα από την αγορά στα εργαλεία τα οποία έχει δρομολογήσει το Υπουργείο Ανάπτυξης για τη στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Μέσα στο Μάιο ξεκινά και το πρόγραμμα παροχής κρατικών εγγυήσεων ως 80% για δάνεια κεφαλαίου κίνησης. Συνολικό πακέτο ύψους 7 δισ. προς τις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους.
Θέλω να σημειώσω εδώ ότι το πρώτο τετράμηνο του 2020 ο ρυθμός απορρόφησης του ΕΣΠΑ, παρά τις αντίξοες συνθήκες, ήταν ο καλύτερος μέχρι στιγμής από όλα τα αντίστοιχα τετράμηνα στα προηγούμενα έτη της παρούσας προγραμματικής περιόδου. Το επόμενο βήμα αφορά την απόκριση του ΕΣΠΑ στην πανδημία. Ξεκινώντας τόσο από τα μέτρα για τη στήριξη στη ζωή των επιχειρήσεων, αλλά και την επανεκκίνησή τους, μέχρι και την ένταξη των 500 κινητών μονάδων του ΕΟΔΥ, για να μπορούμε να κάνουμε περισσότερα τεστ στον κορονοϊό. Συνολικά πάνω από 5 δισ. αναμένεται να δαπανηθούν τόσο σε απευθείας ενισχύσεις, όσο και σε χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση της αγοράς.
Ουσιαστικά, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα, μέσα σε 9 μήνες δηλαδή, η απορρόφηση του ΕΣΠΑ στα τομεακά και περιφερειακά προγράμματα, χωρίς το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, έφτασε από το 25% στο 34%. Είναι μια αύξηση ρεκόρ, μεταφράζεται σε 1,7 δισ. στην πραγματική οικονομία. Πρόσθετη ανάσα, πέραν αυτών που ήδη περιέγραψα, προσφέρει η εξάμηνη αναστολή καταβολής Φ.Π.Α. και εργοδοτικών εισφορών, όπως και η παράταση στην εξόφληση δόσεων και βεβαιωμένων οφειλών.
Την ίδια ώρα, το Δημόσιο, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, κατέβαλε όλες τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του μέχρι 30.000 ευρώ προς επιχειρήσεις και ιδιώτες, ώστε να ενισχυθεί το ταμείο τους. Και τέλος, όσες επιχειρήσεις έκλεισαν λόγω κορονοϊού απαλλάχθηκαν και από τα δημοτικά τέλη.
Όπως γίνεται σαφές πρόκειται για ένα συνεκτικό πρόγραμμα πολλών παρεμβάσεων, οι οποίες από κοινού διαμορφώνουν μια ομπρέλα προστασίας πάνω από την εργασία, αλλά και την επιχειρηματικότητα. Υπηρετούν, όμως, ταυτόχρονα και τις ανάγκες των πιο ευάλωτων. Παρατάθηκαν τα επιδόματα ανεργίας, ενώ άρχισε και η καταβολή έκτακτης ενίσχυσης σε 166.000 μακροχρόνια ανέργους. Εντάχθηκαν, επίσης, σε προγράμματα απασχόλησης 45.000 συμπολίτες μας. Εξήντα-τέσσερις χιλιάδες νοικοκυριά που λαμβάνουν ήδη ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα θα εισπράξουν, επιπλέον, 100 ευρώ για το πρώτο παιδί και 50 ευρώ για το επόμενο. Και τέλος υπάρχει και η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της Υγείας. Χάρη σε αυτήν οι κλίνες Μ.Ε.Θ. έγιναν από 565 που παραλάβαμε 1.015 μέσα σε δύο μήνες.
Εγκρίθηκαν σχεδόν 5.000 προσλήψεις νέων γιατρών και νοσηλευτών, 3.748 έχουν ήδη ενταχθεί στο σύστημα υγείας και εγκρίθηκαν και δρομολογούνται άμεσα και οι προσλήψεις 3.000 εργαζομένων στο εξαιρετικά σημαντικό πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Ενώ το Ε.Σ.Υ. απέκτησε, σε χρόνο ρεκόρ, σύγχρονο εξοπλισμό και επάρκεια υλικών. Εδώ, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω και να συγχαρώ όσους έκαναν μια τιτάνια προσπάθεια και συνεισέφεραν σε αυτόν τον πολύ μεγάλο αγώνα ώστε να μην υπάρχουν ελλείψεις προστατευτικού υλικού τους τελευταίους δύο μήνες στα νοσοκομεία μας.
Σας διαβεβαιώνω ότι δεν ήταν καθόλου εύκολη προσπάθεια. Διεξήχθη ουσιαστικά ένας πόλεμος για το ποια χώρα θα μπορούσε να έχει πρώτη πρόσβαση σε προστατευτικό υλικό, χειρουργικές μάσκες, μάσκες αυξημένης προστασίας. Κερδίσαμε αυτόν τον πόλεμο και ουσιαστικά ουδέποτε σημειώθηκαν ελλείψεις στα νοσοκομεία μας στον απαραίτητο προστατευτικό εξοπλισμό. Θέλω, επίσης, να ευχαριστήσω και όλους τους ιδιώτες δωρητές, οι οποίοι έσπευσαν να ανταποκριθούν στην έκκλησή μας για περαιτέρω στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Σχεδόν 64 εκατομμύρια ευρώ, έγιναν τώρα κρεβάτια, Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, αναπνευστήρες, φάρμακα, μάσκες, αντιδραστήρια για εκατοντάδες χιλιάδες τεστ.
Ο Υπουργός Υγείας θα έχει την ευκαιρία την επόμενη εβδομάδα να παρουσιάσει αναλυτικά τον απολογισμό όλων των χορηγιών οι οποίες έχουν γίνει και να ευχαριστήσει δημόσια όλους τους χορηγούς, μεγάλους και μικρούς, οι οποίοι υποστήριξαν την εθνική προσπάθεια σε αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία.
Απέναντι σε όλα τα παραπάνω ποια είναι, αλήθεια, η κριτική την οποία δεχτήκαμε; Και ποιες είναι οι ρεαλιστικές, τονίζω ρεαλιστικές, αντιπροτάσεις που κατατέθηκαν; Πλειοδοτώντας εκ του ασφαλούς ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε να δαπανηθούν πότε 29 δισ., πότε 36 δισ., σε ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο τις λεπτομέρειες του οποίου δεν έχει αποκαλύψει ακόμα. Θα αναμένω με ενδιαφέρον την τοποθέτηση του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης σήμερα, μήπως τυχόν μπορέσουμε να διαφωτιστούμε παραπάνω για το οικονομικό σχέδιο αυτό και θα απαντήσω στη δευτερολογία μου, αφού πρώτα έχω ακούσει την τοποθέτησή του. Η εικόνα την οποία έχω, όμως, και δεν νομίζω ότι είμαι μόνος σε αυτό, είναι ότι η Αντιπολίτευση προτείνει: «Ξοδέψτε», χωρίς να λέει πότε και για ποιους. Αυτό το οποίο κάνετε είναι να ποτίζετε ένα φυτό που δεν υπάρχει πλέον, γιατί το «λεφτόδεντρο» μαράθηκε οριστικά το 2015. Και όσο λίπασμα και αν θέλετε να του προσθέσετε, δεν πρόκειται να πετάξει πάλι βλαστάρι.
Δυστυχώς, αυτές οι εύκολες διατυπώσεις περί εμπροσθοβαρών ενισχύσεων στερούν από τη χώρα πολύτιμα αποθέματα στην περίπτωση μιας νέας έξαρσης της επιδημίας. Υπονομεύουν ταυτόχρονα και την προσπάθειά μας να έχουμε συνεχή πρόσβαση στις αγορές με χαμηλό επιτόκιο, αλλά και διάφοροι λαϊκισμοί περί επιτάξεων που ακούστηκαν και σε αυτήν την αίθουσα μόνο εντυπώσεις και πρόσθετο κόστος προκαλούν.
Αναφέρω ένα παράδειγμα μόνο: Στην αρχή της υγειονομικής κρίσης δεχτήκαμε μία έντονη κριτική από τον ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος ζήτησε τότε να επιτάξουμε τις ιδιωτικές κλινικές, τις οποίες τότε η Κυβέρνηση κρατούσε απλά σε ενεργή ετοιμότητα. Είχαμε πει πρώτοι από τότε ότι, αν χρειαστούμε τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα, έχουμε όλα τα νομοθετικά εργαλεία για να μπορέσουμε να τον επιστρατεύσουμε άμεσα. Ευτυχώς, όμως, αυτή η κινητοποίηση των ιδιωτικών θεραπευτηρίων δεν χρειάστηκε. Γιατί, όπως σας ανέφερα και πριν, δεν πλησιάσαμε καν, ευτυχώς, τις μέγιστες δυνατότητες του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Αν όμως είχαμε ακολουθήσει τη δική σας συνταγή, θα είχαμε πληρώσει περί τα 7 εκατομμύρια σε αχρείαστες αποζημιώσεις.
Όσο τώρα για το περίφημο «μαξιλάρι», είναι καιρός να εξηγηθεί ότι ως προς τη ρητορική του διάσταση τουλάχιστον δημιουργήθηκε μάλλον για να αποκοιμηθεί πάνω του η κοινή γνώμη. Διότι έτσι βαπτίστηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση τι; Το Δημόσιο Ταμείο, μαζί με τα 15,7 δισεκατομμύρια τα οποία όμως πρέπει και μένουν παγωμένα ως ενέχυρο μιας αξιοπιστίας την οποία κάποτε η χώρα, δυστυχώς, δεν διέθετε.
Το ερώτημα, λοιπόν, το οποίο τίθεται -και στο οποίο φαντάζομαι ότι θα απαντήσουν τα κόμματα της Αντιπολίτευσης- είναι αν αυτοί οι οποίοι μας ζητούν να ξοδέψουμε περισσότερα, μας ζητούν στην ουσία να ακουμπήσουμε και αυτό το δεσμευμένο απόθεμα. Και τι θα σήμαινε αυτό για την επόμενη μέρα και για την πιθανότητα η χώρα μας να ξαναβρεθεί σε ένα αυστηρό πρόγραμμα επιτήρησης;
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, τα γεγονότα δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Δεχτήκαμε μια σκληρή επίθεση, η οικονομία δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα. Κατάφερε όμως το Κράτος να χρηματοδοτήσει τόσο την Υγεία, όσο και να στηρίξει εισοδήματα, απασχόληση, αλλά και επιχειρήσεις. Τα στοιχεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας, από την ΕΡΓΑΝΗ και από το ΓΕΜΗ, ευτυχώς δείχνουν ότι τα μέτρα τα οποία πήραμε επέτρεψαν στην αγορά να αντέξει. Την ίδια στιγμή, η χώρα πια κινείται χωρίς το βάρος των υπερβολικών πλεονασμάτων. Η αξία των ομολόγων της αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που τα αγοράζει, για πρώτη φορά μετά την είσοδο της χώρας μας στο νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο δημιουργήθηκε ειδικά για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Και το Κράτος εξακολουθεί και σήμερα, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, να δανείζεται με ευνοϊκούς όρους από τις διεθνείς αγορές. Και βέβαια, η Ελλάδα είναι πλέον στις πρώτες σελίδες του διεθνούς Τύπου, ως ένα μοντέλο αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση του κορονοϊού.
Όλα αυτά αποτελούν μια ασφαλή αφετηρία για τη φάση που διανύουμε τώρα. Στην αρχή της πανδημίας προτεραιότητα ήταν η ζωή των Ελλήνων. Τώρα ο στόχος είναι η υγεία των συμπολιτών μας να μπορεί να απλωθεί και στην οικονομία. Γιατί δεν θα υπάρξει ανάπτυξη χωρίς ακμαίους πολίτες που να την οικοδομούν, ούτε όμως θα υπάρξει και Δημόσια Υγεία χωρίς κρατικούς πόρους που να τη χρηματοδοτούν. Θα το ξαναπώ: Η επιτυχής αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης μπορεί να γίνει το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτίσουμε την ανάταξη της οικονομίας μας. Και είναι κρίμα που κάποιοι -λίγοι ευτυχώς- θεωρούν την επιτυχία αυτή επιτυχία μόνο της Κυβέρνησης και βρίσκουν κάθε ευκαιρία να την αμφισβητήσουν. Αυτό δείχνει μόνο μικρότητα.
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα κι όταν αρχίσει να γράφεται ο επίλογος της υγειονομικής κρίσης, πάνω του θα αποτυπώνεται ο πρόλογος μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Τρικυμία και ύφεση θα είναι μεγάλη. Θα είναι παγκόσμια. Δεν θα αφορά μόνο την Ελλάδα, όπως η τελευταία μεγάλη οικονομική περιπέτεια, την οποία πέρασε η χώρα το 2015, όταν η παγκόσμια οικονομία εκινείτο σε ρυθμούς μεγάλης ανάπτυξης και εμείς εγκλωβιστήκαμε στην πατρίδα μας σε τρία χρόνια ύφεσης και καθήλωσης. Αυτή την φορά η ύφεση θα αφορά όλους. Κάτι που σημαίνει ότι και οι λύσεις της επόμενης μέρας θα πρέπει να είναι συμμετρικές και συνολικές. Και μάλιστα με μια ξεχωριστή δυναμική για τα κράτη που στάθηκαν όρθια και έδρασαν αποτελεσματικά στην δοκιμασία που προηγήθηκε. Ανάμεσα σε αυτά τα κράτη θα είναι και η Ελλάδα. Γιατί τούτη την φορά δεν είναι μόνη, αλλά αντιθέτως πρωταγωνιστεί στην έξοδο από την κρίση. Η χώρα βγαίνει από την πανδημία με νέα όπλα, τα οποία σφυρηλατήθηκαν στον τροχό της. Στη διάρκειά της οι ανάγκες της στιγμής υπηρέτησαν, υπηρετούν ταυτόχρονα και τις αναγκαιότητες του μέλλοντος. Και έτσι μια κρίση που αφορούσε πρωτίστως την Υγεία μετατράπηκε σε επιταχυντή μεταρρυθμίσεων στο σύνολο του Κράτους.
Η νέα ψηφιακή Δημόσια Διοίκηση, η ανασυγκρότηση του Ε.Σ.Υ., η νέα δομή της Πολιτικής Προστασίας, μπορεί να ήταν ανέκαθεν κυβερνητικές επιλογές. Η τηλεργασία, η ηλεκτρονική εκπαίδευση, η σύμπραξη Πολιτείας και ιδιωτών σε κοινωνικούς στόχους μπορεί να αποτελούσαν όλα αυτά προγραμματικές μας δεσμεύσεις. Όμως η μάχη κατά του κορονοϊού τις κατέστησε επείγουσες δράσεις. Διαμόρφωσαν ένα θετικό κεκτημένο για το σήμερα, αλλά και ένα κεφάλαιο προόδου για το αύριο.
Υπάρχει, όμως, και ένα μεγάλο άυλο εθνικό κέρδος. Το ατομικό απόκτημα που έγινε συλλογικό κτήμα και λέγεται «εμπιστοσύνη». Εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας που μεταφράζεται σε μια καθολική αυτοπεποίθηση, αλλά και εμπιστοσύνη προς την Πολιτεία, που γεννά η ίδια με τη συμπεριφορά της συνειδητή πειθαρχία από τους πολίτες. Έτσι, οι δυνάμεις που μας βοήθησαν στη δύσκολη ανάβαση, ευχόμαστε και ελπίζουμε ότι θα μας οδηγήσουν τώρα και σε μια ομαλή μετάβαση.
Αγαπητοί συνάδελφοι, θα συνεχίσω να μιλώ τη γλώσσα της αλήθειας. Δεν θα κρύψω ότι οι δυσκολίες που μας περιμένουν μπορεί μεν να είναι εξωγενείς -όπως περιέγραψα- αλλά θα είναι σοβαρές. Οφείλουμε, λοιπόν, να μοιραστούμε δίκαια το βάρος τους με τη σκέψη στον πολίτη, αλλά και στο συμφέρον της χώρας. Δεν υπάρχει ισχυρή Ελλάδα χωρίς δυνατούς Έλληνες, όπως δεν υπάρχει και ατομική προκοπή χωρίς συλλογική ευημερία. Και σήμερα το βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον, ενθαρρυντικό θα έλεγα, ότι σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας μας -παρά τις μεγάλες δυσκολίες, παρά την υγειονομική κρίση, παρά την αναγνώριση από τους ίδιους τους πολίτες ότι στην οικονομία μας περιμένουμε ακόμα δύσκολες ημέρες- πιστεύουν οι πολίτες ότι η χώρα κινείται στη σωστή κατεύθυνση και δηλώνουν αισιόδοξοι για το μέλλον.
Θεωρώ ότι αυτό είναι μία εθνική κατάκτηση η οποία δεν έχει κομματικό χρώμα. Την πιστώνεται όλη η χώρα. Την πιστωνόμαστε όλοι μαζί. Και θα είναι μεγάλη κατάκτηση για το πολιτικό σύστημα, καθώς επανερχόμαστε σε κανονικούς ρυθμούς αντιπαράθεσης, να μην επιτρέψουμε στους εαυτούς μας η τοξικότητα του παρελθόντος να αμφισβητήσει αυτήν την εθνική ενότητα. Αυτό περιμένουν οι πολίτες από εμάς. Αυτό περιμένουν από εμάς και θα μας κρίνουν όλους αυστηρά, και την Κυβέρνηση και την Αντιπολίτευση, μείζονα και ελάσσονα. Δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε σκληρή πολιτική αντιπαράθεση. Δεν σημαίνει ότι δεν θα κάνουμε ένα ουσιαστικό και τεκμηριωμένο διάλογο και για τα επιστημονικά δεδομένα, όταν η επιστήμη δεν μπορεί να δώσει απόλυτα ξεκάθαρες απαντήσεις. Όλα αυτά τα επιζητώ. Η Κυβέρνηση επιζητεί τη δημιουργική κριτική. Αυτό το οποίο δεν πρόκειται να επιτρέψουμε είναι να γίνουμε συμμέτοχοι σε ένα νέο παιχνίδι λασπολογίας, επίρριψης ευθυνών, στοχοποίησης προσώπων και αμφισβήτησης, θα το επαναλάβω, αμφισβήτησης ανθρώπων οι οποίοι προσέφεραν στο κοινό καλό χωρίς να φορούν κανένα κομματικό καπέλο, μόνο από διάθεση να υπηρετήσουν και να βοηθήσουν τη χώρα μας. Καλό είναι όλα αυτά, επιτέλους, να τα αφήσουμε πίσω μας.
Και αν θεωρούμε ότι με την ευκαιρία της κρίσης έκλεισε ουσιαστικά ένας κύκλος και καταφέραμε να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα στο μέλλον ως προς τις συμπεριφορές μας συνολικά ως κοινωνία, θα είναι ευχής έργον, αν αυτή την πρόοδο μπορούμε να την αποδείξουμε και μέσα σε αυτήν την αίθουσα. Αλλά αυτό, φυσικά, δεν εξαρτάται μόνο από την Κυβέρνηση.
Η Πατρίδα μας, εκτός από χώρα παράδειγμα αντιμετώπισης της πανδημίας, μπορεί να γίνει και υπόδειγμα υπέρβασης των συνεπειών της. Η προστασία του εισοδήματος και η ενίσχυση της απασχόλησης, με ανάπτυξη που θα προκύψει μέσα από νέες επενδύσεις, παραμένουν οι στόχοι μας. Οι ρυθμοί, όμως, για την επίτευξη αυτών των στόχων πρέπει να είναι ακόμα πιο γρήγοροι. Όσο πιο σκληρή προβλέπεται η κρίση που διαγράφεται, τόσο εμφατική μπορεί να είναι και η αναγέννηση που θα την ακολουθήσει, αρκεί να υπάρχει σχέδιο και όρεξη για δουλειά. Η Κυβέρνηση απέδειξε ότι διαθέτει και τα δύο. Και θα τα μετουσιώσει σε μέτρα προς εργαζόμενους και επιχειρήσεις, τα οποία θα ξεδιπλώνονται στο χρόνο, όπως έγινε μέχρι σήμερα, με μέθοδο και συνέπεια.
Σήμερα, λοιπόν, μπορώ να ανακοινώσω τα εξής: Πρώτον, μέχρι να αρθεί και η τελευταία αρνητική επίπτωση της πανδημίας, το Κράτος θα συνεχίσει να χορηγεί την αποζημίωση ειδικού σκοπού σε όσους εργαζόμενους παραμένουν σε προσωρινή αναστολή της σύμβασής τους ή οι δραστηριότητες όπου απασχολούνται επαγγελματικά παραμένουν κλειστές για υγειονομικούς λόγους. Το ίδιο θα ισχύσει και για τα επιδόματα προς τους ανέργους και τους μακροχρόνια ανέργους.
Δεύτερον, όσοι επιστρέφουν στη δουλειά, αλλά σε συνθήκες μειωμένου ωραρίου και τζίρου, θα δουν τις αποδοχές τους να στηρίζονται από την Πολιτεία. Θα σταθούμε δίπλα σε όλους τους εργαζόμενους, σε όλες τις επιχειρήσεις, που καλούνται να επαναλειτουργήσουν σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον. Για πρώτη φορά, θα υπάρξει μια ευρείας κλίμακας ενίσχυση του εισοδήματος και των εργαζομένων στην χώρα μας από το Κράτος, πέρα από την στήριξη των ανέργων. Αυτό είναι επιβεβλημένο προκειμένου να στηρίξουμε την απασχόληση, ειδικά σε αυτή την κρίση, που μειώνει δραστικά την ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών. Για τον σκοπό αυτό θα αξιοποιηθεί πρωτίστως το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE, αυτός είναι ο κύριος σκοπός του. Να μπορούμε να παρέχουμε πρόσθετη ενίσχυση σε επιχειρήσεις και επιχειρηματίες που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως το εργατικό τους δυναμικό. Για όλα αυτά θα γίνουν λεπτομερείς ανακοινώσεις σήμερα στις 5:00 το απόγευμα από τον Υπουργό Οικονομικών, τον Υπουργό Ανάπτυξης και τον Υπουργό Εργασίας.
Τρίτον. Κατά την δοκιμασία του κορονοϊού κανείς Έλληνας δεν θα δει το σπίτι του να κινδυνεύει. Η προστασία της πρώτης κατοικίας θα παραταθεί για τρεις μήνες ακόμα, ως το τέλος Ιουλίου του 2020. Και αυτό παρά τους αδιέξοδους ελιγμούς της προηγούμενης Κυβέρνησης, που θέλω να θυμίσω ότι είχε θέσει όριο στην περίοδο χάριτος τον Δεκέμβριο του 2019, αλλά είχε δημιουργήσει και ένα σχήμα προστασίας μόνο για δανειολήπτες που είχαν δει τα δάνεια τους να «κοκκινίζουν», μέχρι το τέλος του 2018. Θέλω να θυμίσω, βέβαια, ότι και σε αυτό το σχήμα -το οποίο ήταν δημιούργημα της προηγούμενης Κυβέρνησης, το οποίο και εμείς το στηρίξαμε και αν μη τι άλλο το διευκολύναμε απλοποιώντας και άλλο τα μεγάλα γραφειοκρατικά εμπόδια τα οποία κληρονομήσαμε- σε αυτό το σχήμα, λοιπόν, προστασίας της πρώτης κατοικίας έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα μόλις 3.198 αιτήσεις στις τράπεζες. Αμέσως μετά τον Ιούλιο, θα τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο πρόγραμμα-γέφυρα, που θα μας οδηγήσει με ασφάλεια στο 2021 και θα προβλέπει την επιδότηση των δανειοληπτών από το Κράτος.
Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο θα εξειδικευτεί σήμερα από τον Υπουργό Οικονομικών, θα έχει τριπλάσια, επαναλαμβάνω τριπλάσια, περίμετρο από το υφιστάμενο. Και πέρα από τη στήριξη σε όλους τους υποχρεούμενους θα επιβραβεύει για πρώτη φορά και συνεπείς δανειολήπτες που έχουν πληγεί οικονομικά από τον κορονοϊό. Ο στόχος μας είναι να αποτρέψουμε τη δημιουργία μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων.
Τέταρτον, στη διάθεση των επιχειρήσεων παραμένουν όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία ανακοινώθηκαν εγκαίρως: Επιστρεπτέα προκαταβολή, μηχανισμός εγγυήσεων για κεφάλαια κίνησης, επιδότηση επιτοκίου στα δάνεια των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων. Μέσα στον Απρίλιο, θέλω να θυμίσω, ότι στηρίξαμε τα εισοδήματα περίπου 2 εκατομμυρίων εργαζόμενων και επιχειρήσεων. Σχεδόν 800.000 μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, 500.000 ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν λάβει τα 800 ευρώ. Σχεδόν 156.000 επιστήμονες έχουν λάβει την ενίσχυση των 600 ευρώ. Ενενήντα χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν κάνει αίτηση για την επιστρεπτέα προκαταβολή του 1 δισεκατομμυρίου.
Και πέμπτον, τις επόμενες ημέρες θα ανακοινώσουμε μία νέα δέσμη μέτρων που θα ξεκινήσουν το Μάιο και θα ανακουφίσουν όσες επιχειρήσεις θα δουν τον τζίρο τους να μειώνεται. Θα ανακοινώσουμε μέσα στις επόμενες εβδομάδες και ένα σχέδιο-εξπρές για την τόνωση του τουρισμού. Ο τουρισμός μας είναι βέβαιο ότι φέτος θα δεχθεί μεγάλο πλήγμα. Σκοπός μας είναι να μειώσουμε αυτό το πλήγμα όσο γίνεται και να προετοιμαστούμε έτσι ώστε του χρόνου να μπορούμε να το αναπληρώσουμε πλήρως.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, αυτά τα βήματα αφορούν το αμέσως επόμενο διάστημα και μας οδηγούν μέχρι το Καλοκαίρι. Ταυτόχρονα, όμως, είναι επιβεβλημένο να εξασφαλίζονται και οι όροι για το μεγάλο αναπτυξιακό άλμα το οποίο ακόμα περισσότερο έχει σήμερα ανάγκη ο τόπος. Κλειδιά για αυτό θα αποτελέσουν τα πολλά νομοσχέδια τα οποία θα κατατεθούν στη Βουλή τους επόμενους τρεις μήνες. Στόχος τους είναι να κινητοποιηθούν συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας και να την καταστήσουν ακόμα ελκυστικότερο προορισμό για επενδυτές εκτός και εντός συνόρων. Είναι ένα πλέγμα νομοθετικών παρεμβάσεων πολλές από τις οποίες εγκρίθηκαν, ήδη, στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο με μεγάλη σημασία.
Κάποιες αφορούν πρακτικά ζητήματα τα οποία αντιμετωπίζει καθημερινά το εμπόριο. Θέλω εδώ να συγχαρώ το Υπουργείο Ανάπτυξης και όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς για το γεγονός ότι μέχρι σήμερα -μέχρι τουλάχιστον να κλείσει η αγορά- πέτυχαν εξαιρετικές επιδόσεις στην καταπολέμηση του παραεμπορίου. Ερχόμαστε τώρα με νομοθετική ρύθμιση να κάνουμε το μηχανισμό ελέγχου του παραεμπορίου ακόμα πιο αποτελεσματικό. Θα φέρουμε στη Βουλή εμβληματικά νομοσχέδια τα οποία επιλύουν εκκρεμότητες δεκαετιών, όπως το νομοσχέδιο για τη χωροταξία και τις χρήσεις γης. Απολύτως απαραίτητο, κρίσιμο νομοσχέδιο για να μπορέσουμε, επιτέλους, να επιτρέψουμε σε όποιον επενδύει σε αυτήν τη χώρα να γνωρίζει τι μπορεί να κάνει, πού μπορεί να το κάνει, με ποιους όρους μπορεί να το κάνει. Να αρθούν ασάφειες και στρεβλώσεις του παρελθόντος που ταλανίζουν τη χώρα εδώ και δεκαετίες.
Θα έρθουν ρυθμίσεις που αφορούν την απλοποίηση, την τροποποίηση του νόμου 4412 περί προμηθειών και δημοσίων συμβάσεων έτσι ώστε να μπορέσουμε να ξεμπλοκάρουμε μεγάλα έργα, τα οποία θα δώσουν την αναγκαία ώθηση στην οικονομία για την επόμενη μέρα. Και ανέφερα μόνο ενδεικτικά κάποια από τα νομοσχέδια τα οποία θα συζητήσουμε στην Εθνική Αντιπροσωπεία τους επόμενους μήνες.
Όπως τόνισα και στο μήνυμά μου προς τους πολίτες, η επιστροφή τόσο της κοινωνικής όσο και της οικονομικής ζωής θα είναι βαθμιαία και προοδευτική. Η κεντρική μας, όμως, προτεραιότητα δεν μεταβάλλεται. Είμαστε στο πλευρό της εργασίας και στο πλευρό της υγιούς επιχειρηματικότητας. Όμως το ίδιο σαφές είναι και το μήνυμα ότι από την υποστήριξη περνάμε στη στήριξη, από το επίδομα περνάμε στην επίδοση. Με άλλα λόγια, η Πολιτεία από προστάτης της κοινωνίας γίνεται τώρα συμπαραστάτης της. Κινητοποιείται και κινητοποιεί για τη συνολική πρόοδο.
Το βάρος αυτής της επανεκκίνησης θα το επωμιστούμε όλοι δίκαια, Κράτος, επιχειρήσεις -μέτοχοι δηλαδή- και κοινωνία. Ισότιμα και με αίσθημα δικαίου. Το Κράτος θα ξανανάψει τις μηχανές της οικονομικής δραστηριότητας, στηρίζοντας τη ρευστότητα των επιχειρήσεων. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουμε ήδη, όπως σας είπα, έχουν αρχίσει να λειτουργούν και θα πλαισιωθούν και με άλλα. Η Κυβέρνηση θα αξιοποιήσει στην κατάλληλη ώρα όλα τα πρόσθετα ευρωπαϊκά εργαλεία τα οποία θα είναι διαθέσιμα.
Αναφέρθηκα ειδικά στο πρόγραμμα SURE για τη στήριξη της απασχόλησης αλλά και στα προγράμματα για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Η πιο αποφασιστική, ωστόσο, απάντηση της Ευρώπης στο κορονοϊό -στην οικονομική κρίση τουλάχιστον που συνοδεύει τον κορονοϊό- θα είναι κατά τη γνώμη μου το λεγόμενο Recovery Fund. Ένα καινούργιο ταμείο, το οποίο μαχόμαστε να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Πρώτον, να έχει μέγεθος ισάξιο της κρίσης. Δεύτερον, να χρηματοδοτείται από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό. Και τρίτον, να λειτουργεί με κύριο όχημα τις επιχορηγήσεις και όχι τα δάνεια. Οι θέσεις μας είναι στο τραπέζι των συζητήσεων έχουν ήδη βρει πολλούς υποστηρικτές και προσδοκώ ότι σε λίγο καιρό μπορεί να έχουμε καλά νέα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείνω με τις εξής παρατηρήσεις: Η πανδημία εξακολουθεί να μας κοστίζει πολύ. Μας κάνει, όμως, κάθε μέρα και πιο δυνατούς. Αρκεί να εκμεταλλευτούμε όλες τις δεξιότητες που επιστρατεύσαμε στη διάρκειά της και να αντλήσουμε όλα τα διδάγματα που αυτή μας προσφέρει. Η πανδημία δεν πρέπει και δεν επιτρέπεται να οδηγήσει στην επαναφορά χρεωκοπημένων πρακτικών. Πρέπει η πανδημία να γίνει το έναυσμα για το χτίσιμο ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, χωρίς τις αδυναμίες, χωρίς τις παθογένειες του παρελθόντος. Ενός μοντέλου βασισμένου σε κλάδους και σε τομείς που μπορούν να προσελκύσουν επενδύσεις, να δημιουργήσουν νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις δουλειάς και να προσδίδουν στην εθνική οικονομία τη δυναμική που χρειάζεται για να μετατρέψει την κρίση σε έναν βατήρα ανάπτυξης.
Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, με μία αναδρομή στον Θουκυδίδη και στα λόγια του Περικλή στον Επιτάφιο. Και διαβάζω: «Στο σύνολό της, η πόλη μας -η Αθήνα- είναι ένα σχολείο για την Ελλάδα. Και καθένας από εμάς θα μπορούσε χωρίς δυσκολία να ανταποκριθεί στις πιο διαφορετικές μορφές δράσης με την μεγαλύτερη ευστροφία και χάρη». Δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά οι Έλληνες δικαιώνουμε τα λόγια του μεγάλου Αθηναίου. Κάνουμε την Πατρίδα μας σχολείο. Ένα υπόδειγμα για όλο τον κόσμο. Ανταποκρινόμαστε στις πιο απαιτητικές μορφές δράσης και μετατρέπουμε το Κράτος μας σε αληθινή Πολιτεία, με υπεύθυνους πολίτες που εργάζονται για τη συλλογική ευημερία. Αυτή είναι η πρόκληση. Αυτή είναι η ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας και είμαι σίγουρος ότι δεν θα την αφήσουμε αναξιοποίητη.
Σας ευχαριστώ.
Δευτερολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή και στη συζήτηση, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού, με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στη χώρα
Αν κατάλαβα καλά κύριε Βαρουφάκη, αυτό το οποίο χρεώνετε στον κύριο Τσίπρα, ήταν ότι δεν επέμεινε πλήρως στη στρατηγική της μεγάλης μπλόφας και έκανε μία εντυπωσιακή κωλοτούμπα, η οποία μας φόρτωσε με το 3ο μνημόνιο, χρεοκόπησε τις τράπεζες και οδήγησε τη χώρα σε μία παρατεταμένη λιτότητα, την ώρα που η παγκόσμια οικονομία πήγαινε πάρα πολύ καλά.
Το τι θα συνέβαινε αν δεν είχε γίνει η περιβόητη κωλοτούμπα δεν θα το μάθουμε ποτέ. Σε κάθε περίπτωση, το δίδυμο Τσίπρα – Βαρουφάκη απεδείχθη καταστροφικό και τραυματικό για τη χώρα και καλό είναι να θυμόμαστε και να μας θυμίζετε και οι δύο με την παρουσία σας το τι έγινε το πρώτο εξάμηνο του 2015.
Κυρία Πρόεδρε, η ελληνική Κυβέρνηση, στην αρχή τής επιδημιολογικής κρίσης, χρησιμοποίησε για να πείσει τους Έλληνες πολίτες ότι πρέπει να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας, το σύνθημα «Μένουμε Σπίτι». Και πιστεύω ότι είναι ένα σύνθημα, το οποίο οι πολίτες το αγκάλιασαν, το αντελήφθησαν και το υπηρέτησαν. Ακούγοντας την τοποθέτηση του κυρίου Τσίπρα σκέφτηκα ότι θα σας ταίριαζε πάρα πολύ καλά μία διαφορετική εκδοχή του «Μένουμε…»: «Μένουμε ίδιοι».
Ίδιοι και απαράλλαχτοι. Αυτός είναι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ τον οποίον ακούσαμε σήμερα. Ένα κόμμα το οποίο δεν μπορεί να κάνει καμία ουσιαστική αυτοκριτική. Ένα κόμμα το οποίο δεν έχει το θάρρος να αναγνωρίσει ότι η χώρα πέτυχε κάτι το οποίο ξέφευγε από τα συνηθισμένα. Ένα κόμμα το οποίο δεν έχει το θάρρος να πιστώσει στον ελληνικό λαό αλλά ναι και στην Κυβέρνηση και στο Κράτος -διότι το Κράτος είναι ταυτισμένο με την Κυβέρνηση- το γεγονός ότι έγιναν πράγματα αυτούς τους τελευταίους δύο μήνες τα οποία αν μη τι άλλο στη χώρα μας είναι ασυνήθιστα. Με τη συμπεριφορά αυτή δεν μικραίνετε την Κυβέρνηση, δεν μικραίνετε εμένα προσωπικά, δεν μικραίνετε την εθνική αντιπροσωπεία, μικραίνετε συνολικά τη χώρα.
Θα περίμενα σήμερα στον τόνο σας και στον τρόπο σας μεγαλύτερη γενναιότητα και αναγνώριση αυτού του οποίου πέτυχε η χώρα στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Χρησιμοποιήσατε τον όρο «αυτονόητο». Όλα αυτά τα οποία έγιναν τους τελευταίους δύο μήνες ήταν περίπου αυτονόητα. Και σωστά -θα πω εγώ, το έχω κάνει και εγώ πολλές φορές στο λόγο μου- αποδώσατε πρωτίστως τα εύσημα στον ελληνικό λαό, ο οποίος συμμορφώθηκε απόλυτα με τις υποδείξεις των ειδικών και της πολιτικής ηγεσίας, επέδειξε πνεύμα αλληλεγγύης. Δέχθηκε ο Έλληνας πολίτης μία σημαντική έκπτωση στις ατομικές του ελευθερίες για να υπηρετήσει το συλλογικό καλό. Και το μεγάλο ευχαριστώ ανήκει πρωτίστως στους Έλληνες πολίτες.
Αλλά όχι, κύριε Τσίπρα, τίποτα από αυτά τα οποία έγιναν τους τελευταίους δύο μήνες δεν ήταν αυτονόητο. Δεν ήταν αυτονόητο ότι πήραμε μία απόφαση πριν έχουμε το πρώτο κρούσμα στην Ελλάδα, παραδείγματος χάριν να ακυρώσουμε τις εκδηλώσεις του καρναβαλιού στην Πάτρα.
Δεν ήταν αυτονόητο ότι τολμήσαμε πολύ νωρίτερα από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες να κλείσουμε σχολεία, να κλείσουμε καταστήματα, να επωμιστούμε ένα μεγάλο οικονομικό κόστος διότι βλέπαμε αυτό το οποίο συνέβαινε. Δεν ήταν αυτονόητο το γεγονός ότι καταφέραμε και οικοδομήσαμε ένα ενιαίο μήνυμα, το οποίο επικοινωνήσαμε στους πολίτες και οι πολίτες άκουσαν αυτό το μήνυμα μ’ ένα τρόπο ουσιαστικό. Δεν ήταν αυτονόητο ότι σε 48 ώρες το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής κατάφερε και έφτιαξε μια εφαρμογή με SMS για να μπορούν οι πολίτες να μη χρησιμοποιούν μόνο το χαρτί αλλά να χρησιμοποιούν και τα μηνύματα για να μπορούν να επικοινωνούν τους λόγους τους οποίους επικαλούνται για να βγουν από το σπίτι. Δεν ήταν αυτονόητο ότι μέσα στην κρίση έγιναν τεράστια ψηφιακά άλματα, όπως η άυλη ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Αν ήταν τόσο αυτονόητα, γιατί δεν τα είχατε κάνει εσείς τόσο καιρό;
Τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν αυτονόητο. Και αν συγκρίνετε την απόδοση της Ελλάδος με άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα διαπιστώσετε ότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία -στην οποία συγκυβερνά κόμμα με το οποίο είστε αδερφό, οι περιβόητοι Podemos- καθυστέρησαν πάρα πολύ στη λήψη αυτών των αποφάσεων για λόγους τους οποίους ενδεχομένως να γνωρίζετε καλύτερα και το αποτέλεσμα είναι αυτό το οποίο βλέπουμε σήμερα.
Θα αποδώσω πρώτος και πρώτα τα εύσημα στον ελληνικό λαό. Αλλά δεν πρόκειται να δεχθώ ότι η αντιμετώπιση της κρίσης από την Κυβέρνηση και από τον κρατικό μηχανισμό ήταν περίπου προδιαγεγραμμένη ωσάν να ήταν στον αυτόματο πιλότο. Διότι φαντάζομαι, κύριε Τσίπρα, ότι και εσείς έχετε ακούσει τους ψιθύρους στην κοινωνία, αυτό το οποίο λέγεται υπόγεια αλλά συχνά και φωναχτά: Τι θα γινόταν αν; Τι θα γινόταν αν; Αν θα ήταν έτσι τα πράγματα. Δεν θα το μάθουμε ποτέ, ευτυχώς θα έλεγα εγώ. Άρα, παρακαλώ πολύ, καταλαβαίνω ότι ο λόγος σας μερικές φορές είναι καθρέφτης της πολιτικής σας αμηχανίας αλλά λίγη παραπάνω αναγνώριση αυτής της μεγάλης προσπάθειας, η οποία έγινε όχι από την Κυβέρνηση, από το κράτος συνολικά, νομίζω ότι θα ταίριαζε πιο πολύ με αυτό το οποίο σήμερα αισθάνονται οι Έλληνες πολίτες.
Δεν θέλω να αφήσω ασχολίαστες δυο αναφορές που μου έκαναν εντύπωση. Η μία είναι η χρήση της λέξης «ολοκληρωτισμός». Θα απευθυνθώ εδώ και στον Πρόεδρο της Βουλής ο οποίος ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την Ιστορία αλλά και σε άξια στελέχη της κεντροαριστεράς που νομίζω ότι έχουν επίγνωση της σημασίας των λέξεων. Όταν χρησιμοποιείται η λέξη «ολοκληρωτισμός» στην βιβλιογραφία της πολιτικής επιστήμης αυτή αναφέρεται σε πολύ συγκεκριμένα καθεστώτα. Στη ναζιστική Γερμανία, σε αυτά τα οποία έκανε ο Στάλιν, στη Βόρεια Κορέα ενδεχομένως. Να είμαστε λίγο προσεκτικοί σε αυτή την αίθουσα όταν χρησιμοποιούμε λέξεις με τόσο μεγάλο φορτίο. Δεν τιμούν ούτε τη Δημοκρατία μας, ούτε τη μεγάλη προσπάθεια την οποία όλοι κάνουμε, σε αυτή την εδώ πέρα την αίθουσα, για να μπορέσουμε όπου μπορούμε -και άκουσα με πολύ μεγάλη προσοχή όλους τους πολιτικούς Αρχηγούς- να βρίσκουμε έναν κοινό τόπο και ένα κοινό πεδίο συνεννόησης, διότι αυτό απαιτεί η κοινωνία. Εάν αυτή την στιγμή επανέλθουμε σε έναν λόγο ο οποίος -είναι προσωπική μου εκτίμηση, ενδεχομένως να κάνω λάθος- εκπέμπει μια αντίληψη ότι περίπου θα σας περιμένουμε στην γωνία στην πρώτη αστοχία, όταν θα αποτύχετε να σας πυροβολήσουμε -αυτό κατάλαβα εγώ, μπορεί να κατάλαβα λάθος αλλά στο κάτω-κάτω δεν είμαι εγώ ο τελικός κριτής- όταν αντιμετωπίζουμε μια τεράστια υγειονομική και οικονομική κρίση δεν υπηρετούμε αυτό το νέο κλίμα το οποίο θέλουμε να χτίσουμε. Σε κάθε περίπτωση η προσωπική μου άποψη είναι ότι η κοινωνία έχει φύγει πολύ μπροστά από αυτές τις λογικές και όποιος επιλέξει να ακολουθήσει έναν τέτοιο λόγο απλά θα είναι εκτός εποχής.
Έρχομαι τώρα σε μια σειρά από συγκεκριμένες επισημάνσεις. Θα ξεκινήσω πρώτα με τα υγειονομικά και στη συνέχεια θα πάω στα ζητήματα που αφορούν στην οικονομία. Τεστ, μάσκες, σχολεία. Τρία ζητήματα τα οποία απασχόλησαν τον δημόσιο διάλογο και έγιναν και αντικείμενο συζήτησης. Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι η κυβέρνηση αυτή από την πρώτη στιγμή υπηρέτησε μια πολιτική η οποία λάμβανε πάρα πολύ σοβαρά υπόψη της τα επιστημονικά δεδομένα. Αυτό κάναμε από την αρχή, αυτό εξακολουθούμε να κάνουμε και τώρα. Θα επισημάνω, βέβαια, ότι σε αντίθεση με τα δόγματα και με τους μάγους, η επιστήμη δεν κατέχει το αλάθητο, ούτε θεωρεί ότι πάντα αυτό το οποίο λέει είναι εξ ορισμού ορθό. Ενδεχομένως κάτι το οποίο μπορεί να λέει η επιστήμη να έρθουν άλλα δεδομένα στην συνέχεια και να το αμφισβητήσουν. Εξ ου και για πολλές δύσκολες επιλογές τις οποίες πρέπει να πάρουμε δεν υπάρχει πάντα και παντού απόλυτη συμφωνία όλων των επιστημόνων.
Δεν αντιμετωπίζουμε μόνο εμείς αυτό το πρόβλημα. Το αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες του κόσμου, οι οποίες δρομολογούνε δράσεις σταδιακής αποκλιμάκωσης δραστικών μέτρων τα οποία έχουμε πάρει. Η στρατηγική μας για τα τεστ υποδείχθηκε από την επιτροπή επιστημόνων και, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, είναι μια στρατηγική η οποία επί της αρχής απεδείχθη σωστή. Επιλέξαμε να τεστάρουμε μόνο αυτούς τους οποίους η επιτροπή μας υπέδειξε ότι πρέπει να τεστάρουμε. Ο αριθμός των τεστ προφανώς και την επόμενη μέρα πρέπει να αυξηθεί. Έχουν ήδη γίνει ανακοινώσεις από το Υπουργείο για το πώς θα γίνει αυτό. Και δεν αναφέρομαι μόνο στα μοριακά τεστ τα οποία μπορούν να διαγνώσουν τον ιό την ώρα που είναι ζωντανός και ενδεχομένως και πριν εκδηλωθούν τα συμπτώματα. Αναφέρομαι και στα σερολογικά, στα ανοσολογικά τεστ, τα οποία μπορούν να μας πουν ενδεχομένως δύο πράγματα: Αν έχεις περάσει τον ιό και έχεις αντισώματα ή ενδεχομένως αν έχεις τον ιό εκείνη τη στιγμή και μπορούν υπό προϋποθέσεις να είναι υποκατάστατα, αλλά όχι με την ίδια ακρίβεια των τεστ μοριακού ελέγχου.
Εμείς κάναμε μία επιλογή ως προς τα τεστ αντισωμάτων: να περιμένουμε λίγο και να μη σπεύσουμε να προμηθευτούμε τεστ αμφίβολης αποτελεσματικότητας και κάναμε καλά. Διότι άλλες χώρες οι οποίες έσπευσαν να το κάνουν διαπίστωσαν ότι βρέθηκαν με τεστ τα οποία δεν είχαν μεγάλη ακρίβεια, με αποτέλεσμα να θέσουν σε αμφιβολία τα ίδια τα δεδομένα τα οποία χρειάζονται οι χώρες αυτές για να ασκήσουν πολιτική. Τώρα που γνωρίζουμε και έχουμε τις συστάσεις της επιτροπής, θα προμηθευτούμε τέτοια τεστ σερολογικά σε μεγάλο αριθμό. Μάλιστα θα είμαστε σε θέση την επόμενη εβδομάδα να ανακοινώσουμε και λεπτομέρειες και αυτό θα γίνει και με δωρεά. Με ιδιωτική δωρεά. Δεν θα επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός για την πρώτη μεγάλη παρτίδα τεστ αντισωμάτων τα οποία θα χρειαστούμε να κάνουμε.
Εν πάση περιπτώσει, όλοι γνωρίζουμε ότι -αυτό ισχύει σε όλες τις χώρες του κόσμου- τα κρούσματα τα οποία έχουν διαγνωστεί επίσημα, είναι πολύ λιγότερα από τα πραγματικά κρούσματα. Το γνωρίζουμε αυτό. Ισχύει σε όλες τις χώρες του κόσμου. Δεν ισχύει μόνο στην Ελλάδα. Και στην Ελλάδα τα πραγματικά κρούσματα είναι πολύ περισσότερα από τα 2.400 κρούσματα τα οποία έχουμε εντοπίσει. Εάν όμως η διάδοση της επιδημίας ήταν πολύ πιο σιωπηλή και πολύ πιο έντονη, αυτό θα το βλέπαμε στα νοσοκομεία μας, στις Εντατικές μας και δυστυχώς στον πιο τραγικό δείκτη απ’ όλους, που είναι ο αριθμός των ανθρώπων οι οποίοι χάνουν τη ζωή τους. Αυτοί είναι οι δείκτες τους οποίους πρέπει να παρατηρούμε. Αυτούς παρατηρούμε και ακριβώς επειδή παρατηρούμε αυτούς τους δείκτες με μεγάλη προσοχή, γνωρίζουμε ότι έχουμε καταφέρει να περιορίσουμε στο ελάχιστο την επιδημία.
Θέλω επίσης να πω ότι η Ελλάδα ήταν και παραμένει μια από τις πολύ λίγες χώρες η οποία εξακολούθησε καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της επιδημίας να κάνει ιχνηλάτηση. Το λεγόμενο contact tracing. Το έκανε η Πολιτική Προστασία και το κάνει πολύ αποτελεσματικά. Πολλές άλλες χώρες, τους ξεπέρασαν τα δεδομένα και δεν μπόρεσαν να το κάνουν. Εμείς θα εξακολουθούμε να το κάνουμε και πράγματι στο contact tracing χρειάζεται να μπορούμε να κάνουμε περισσότερα τεστ. Και πιστεύω ότι γρήγορα, ενδεχομένως εντός του επόμενου μήνα, θα μπορούμε να έχουμε δυνατότητα να κάνουμε και rapid αξιόπιστα τεστ. Το οποίο σημαίνει ότι δεν θα χρειάζεται να περιμένουμε κάποιες ώρες για να έχουμε το αποτέλεσμα, αλλά θα μπορεί ενδεχομένως σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας το τεστ αυτό να γίνεται και μέσα σε 10 – 15 λεπτά, να έχουμε μία αξιόπιστη, το τονίζω, αξιόπιστη απάντηση. Αυτό λοιπόν όσον αφορά τη στρατηγική των τεστ.
Το τελικό μέτρο επιτυχίας αντιμετώπισης της επιδημίας δεν είναι ο αριθμός των τεστ, είναι οι υπόλοιποι δείκτες για τους οποίους σας μίλησα. Από την πρώτη στιγμή ο στόχος της Κυβέρνησης ήταν ένας: Να περιορίσουμε τον αριθμό των συμπολιτών μας που ταυτόχρονα θα χρειαστεί να έρθουν στα νοσοκομεία μας, θα χρειαστούν Εντατικές. Γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαμε να περιορίσουμε και τις ανθρώπινες απώλειες. Και αυτό είναι κάτι το οποίο το πετύχαμε, είναι κάτι το οποίο αναγνωρίζεται παγκοσμίως. Είναι κατάκτηση για τη χώρα, μετά από 10 χρόνια ταλαιπωρίας, να έχουμε επιτέλους πολλά θετικά δημοσιεύματα για την Ελλάδα.
Δεν δείχνετε ικανοποίηση με αυτό. Εκπέμπετε μία μιζέρια. Λες και αυτό είναι κακό για την πατρίδα μας. Κάνετε λάθος, κύριε Τσίπρα, κάνετε λάθος με αυτή την πολιτική. Είναι καλό για τη χώρα να μπορεί να έχει στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης αποθέματα εμπιστοσύνης αυτή τη στιγμή. Και είναι σίγουρα καλό για την ελληνική κοινωνία. Είναι καλό για τους Έλληνες να αισθάνονται ικανοποίηση και υπερηφάνεια. Είχαμε καιρό να αισθανθούμε αυτά τα συναισθήματα. Και σίγουρα τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Δεν θα διαφωνήσω με τον κύριο Βαρουφάκη σε αυτό. Τα δύσκολα είναι μπροστά μας και η μεγάλη πρόκληση είναι να κρατήσουμε τον πυρήνα αυτών των θετικών συναισθημάτων την ώρα που θα μπαίνουμε με μεγαλύτερη ένταση σε μια βαθιά οικονομική κρίση. Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο. Αλλά αυτή είναι η πρόκληση που τελικά αφορά όλους μας, δεν αφορά μόνο την Κυβέρνηση.
Έρχομαι τώρα στο ζήτημα των μασκών. Κοιτάξτε να δείτε, με τις μάσκες ακολουθήσαμε απόλυτα τις υποδείξεις της υγειονομικής επιτροπής. Όσο ήμασταν κλεισμένοι στα σπίτια οι μάσκες δεν ήταν απαραίτητες. Και τώρα κρίνονται απαραίτητες, και θα το τονίσω αυτό, μόνο ως συμπληρωματικό μέτρο. Το λέει συνέχεια η επιτροπή. Δεν είναι υποκατάστατο για την ατομική υγιεινή, δεν είναι υποκατάστατο για τις αποστάσεις, δεν είναι υποκατάστατο για να μη βήχουμε και να μη φτερνιζόμαστε πάνω στους άλλους. Είναι συμπληρωματικό μέτρο και η επιτροπή έχει εξηγήσει με απόλυτη σαφήνεια πού η χρήση της μάσκας είναι υποχρεωτική και πού η χρήση της μάσκας είναι προαιρετική ή εν πάση περιπτώσει υπάρχει μία αυστηρή σύσταση.
Εν πάση περιπτώσει εγώ ακούω τις συζητήσεις με προσοχή και άκουσα και την κυρία Γεννηματά σε όλη αυτή την επιχειρηματολογία, πρέπει ή δεν πρέπει να πάμε σε διατίμηση. Είναι ένα εύλογο ερώτημα αυτό. Δεν το προσπερνώ. Θέλω να σας πω όμως ότι αντίστοιχη συζήτηση είχαμε -θα το θυμάται και ο Υπουργός- όταν είχαν εντοπιστεί οι πρώτες ελλείψεις στα αντισηπτικά. Επιλέξαμε τότε να μην πάμε σε μία λογική αυστηρής διατίμησης, παρά μόνο να κάνουμε αυστηρές συστάσεις για τον όγκο των αντισηπτικών που μπορούν να πωλούνται στα σούπερ μάρκετ. Τελικά η ίδια η αγορά, με δική μας παρότρυνση και με μεγάλη δική μας διευκόλυνση έλυσε το πρόβλημα. Έχουμε πολύ μεγάλη και σημαντική παραγωγή εγχώριων αντισηπτικών στη χώρα. Υπάρχει απόλυτη δυνατότητα κάλυψης των αναγκών της αγοράς και σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές. Πιστεύω ότι το ίδιο θα γίνει και με τις μάσκες. Οι μάσκες έχουν και το επιπρόσθετο πλεονέκτημα ότι έχουν υποκατάστατο. Το υφασμάτινο κάλυμμα για το οποίο μέσα στις επόμενες μέρες θα δοθούν σαφέστατες οδηγίες και με τηλεοπτικά σποτ για το πώς ο κάθε Έλληνας πολίτης θα μπορεί να κατασκευάζει εύκολα ένα υφασμάτινο κάλυμμα και κυρίως ποιες είναι οι προϋποθέσεις με τις οποίες μπορεί αυτό να το χρησιμοποιήσει με απόλυτη ασφάλεια.
Εάν δούμε, μαζί με τον Υπουργό, ότι υπάρχουν φαινόμενα στρέβλωσης στην αγορά, φαινόμενα αισχροκέρδειας τα οποία σε κάθε περίπτωση το Υπουργείο τα πατάσσει, εδώ πέρα είμαστε να επαναξιολογήσουμε τη στάση μας. Δεν το κρίνουμε αυτή τη στιγμή απαραίτητο. Το γεγονός ότι ναι υπάρχουν ελληνικές -όχι μια- ελληνικές εταιρείες οι οποίες με μεγάλη ταχύτητα ήρθαν να καλύψουν ένα κενό της αγοράς και να κατασκευάσουν μάσκες είναι καλό. Είναι ένα υποκατάστατο, όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση συζητάει αυτή τη στιγμή πως θα μπορεί να υποκαταστήσει ένα κομμάτι του προστατευτικού εξοπλισμού το οποίο κατασκευάζεται στην Κίνα. Εμείς, Έλληνες επιχειρηματίες, το έκαναν εδώ και το έκαναν πολύ γρήγορα. Εγώ θα χαιρετίσω αυτή την προσπάθεια. Είναι μια ακόμα δυνατότητα να εμπλουτίσουμε την αγορά με περισσότερο προϊόν. Όσο περισσότερο προϊόν υπάρχει τόσο κινδυνεύουμε λιγότερο από το να φύγουν οι τιμές προς τα πάνω. Και βέβαια να πω και κάτι ακόμα: Επειδή ένα μεγάλο κομμάτι των προϊόντων αυτών παραμένουν εισαγόμενα η διατίμηση δημιουργεί ένα πολύ μεγάλο κίνδυνο να σταματήσουν οι εισαγωγές μασκών και να ξεμείνουμε από μάσκες από εκεί που τις χρειαζόμαστε.
Θέλω, επίσης, να πω ότι σε καμία περίπτωση -το είπα και στην πρωτολογία μου θέλω να το επαναλάβω όμως- δεν διαταράχθηκε η προμήθεια των νοσοκομείων και των κρίσιμων υποδομών του Κράτους που πρέπει να έχουν πρόσβαση όχι απλά στις απλές χειρουργικές μάσκες αλλά και στις μάσκες αυξημένης προστασίας. Μάλιστα προμηθευτήκαμε πρόσφατα μια μεγάλη παρτίδα μασκών FPP3, που είναι ειδικές μάσκες μόνο για τις Εντατικές. Αυτές διατίθενται στα νοσοκομεία. Όπως σας είπα την επόμενη εβδομάδα ο Υπουργός θα παρουσιάσει πλήρως το πλαίσιο των δωρεών: Τι έχουμε, πού το έχουμε, πώς το έχουμε. Έχουμε φτιάξει μια πολύ σύγχρονη αποθήκη logistics με ένα πολύ προχωρημένο σύστημα, με απόλυτη διαφάνεια και λογοδοσία να γνωρίζουν όλοι τι έχουμε παραλάβει και που αυτό κατευθύνεται.
Έρχομαι τώρα στο ζήτημα των σχολείων. Κοιτάξτε, είναι διαφορετικό να υπάρχει μια επιστημονική διαφωνία για το ζήτημα των σχολείων και τελείως διαφορετικό να δημιουργούμε συνειδητά και μεθοδικά ένα αίσθημα ανασφάλειας στην ελληνική κοινωνία.
Κάποιες εφημερίδες, κάποια Μέσα τα οποία είναι κοντά στην αξιωματική αντιπολίτευση κάνουν ακριβώς αυτό. Θα είναι λάθος να το κάνουμε. Και θα σας πω γιατί θα είναι λάθος να το κάνουμε. Αυτή τη στιγμή οι περισσότερες χώρες -η Ιταλία είναι εξαίρεση- επιλέγουν σταδιακά να ανοίξουν τα σχολεία τους. Και το κάνουν γιατί γνωρίζουν ότι δεν μπορεί να υπάρχει επαναφορά στην κανονικότητα χωρίς ανοιχτά σχολεία. Για πολλούς λόγους: οικονομικούς, κοινωνικούς, ψυχολογικούς. Δεν είναι καλό -όσοι έχουν παιδιά ή εφήβους, μικρότερα παιδιά, το γνωρίζουν- τα παιδιά να είναι συνέχεια στο σπίτι. Υπάρχουν σοβαροί, λοιπόν, λόγοι οι οποίοι συντρέχουν υπέρ του ανοίγματος των σχολείων.
Γνωρίζουμε περισσότερα σήμερα από όσα γνωρίζαμε πριν από δυο – τρεις μήνες. Πράγματι, υπήρχε στην αρχή της επιδημίας η άποψη, η εκτίμηση, ότι τα παιδιά μπορεί να είναι επιδημιολογικές βόμβες. Αυτή η άποψη δεν υποστηρίζεται πια από την πλειοψηφία των επιστημόνων. Η εκτίμηση την οποία έχουμε -δεν είναι απολύτως αποδεδειγμένη, αλλά αυτή είναι η εκτίμηση στην οποία φαίνεται να συμφωνούν οι περισσότεροι ειδικοί- είναι ότι τα παιδιά κολλάνε πιο δύσκολα και μεταδίδουν πιο δύσκολα. Και εν πάση περιπτώσει, προχωράμε στο άνοιγμα των σχολείων έχοντας διασφαλίσει στο μέτρο του εφικτού λιγότερο συγχρωτισμό στα κυλικεία, εναλλάξ πρόσβαση στα μαθήματα τις μονές και τις ζυγές μέρες, και θεωρώ ότι έχουμε λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μπορούμε να επιτρέψουμε αυτό το άνοιγμα με κανόνες και προϋποθέσεις.
Εξάλλου, η επιτροπή -μας το είπε και χθες και ειπώθηκε αυτό και δημόσια- οι εισηγήσεις οι οποίες είχαμε δεχθεί ήταν για ακόμα πιο γρήγορο άνοιγμα των σχολείων. Βάλαμε ένα φρένο, κρατάμε το ζήτημα των Δημοτικών. Δεν είμαι ακόμα πεπεισμένος ότι τα Δημοτικά πρέπει να ανοίξουν, για τον απλούστατο λόγο ότι στα μικρά παιδιά είναι πιο δύσκολο να επιβάλλεις κανόνες υγιεινής και είναι πιο δύσκολο στα Δημοτικά να πάμε σε σπαστές τάξεις απ’ ότι είναι στα Γυμνάσια και στα Λύκεια. Θα δούμε και θα εξετάσουμε το ζήτημα και θα πάρουμε τις τελικές μας αποφάσεις γύρω στις 20 Μαΐου.
Κάνω μια έκκληση. Είναι ένα ζήτημα να υπάρχει επιστημονική διαφωνία. Είναι ένα δεύτερο ζήτημα, το οποίο δεν θα το ήθελα να γίνεται, να δούμε μια πολιτική σπέκουλα πάνω στο θέμα αυτό. Θα ήταν λάθος να το κάνουμε. Θα δημιουργήσουμε πρόσθετη ανασφάλεια στα παιδιά και στους γονείς. Και εν πάσει περιπτώση, να πω και κάτι ακόμα: Τα κλειστά σχολεία επιτείνουν τις κοινωνικές ανισότητες. Τα παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο ή που οι υπολογιστές τους δουλεύουν πολύ αργά, τα παιδιά που μπορεί να έχουν προβλήματα στο σπίτι και εντάσεις στο σπίτι και τα οποία δεν έχουν τη δυνατότητα ή την υποστήριξη να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε τηλεργασία. Τα παιδιά τα οποία πηγαίνουν σε κάποια δημόσια σχολεία τα οποία ενδεχομένως να μην έχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό είναι σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τα παιδιά που πηγαίνουν σε ιδιωτικά σχολεία, τα οποία μπορεί να φεύγουν πιο μπροστά αυτή τη στιγμή, ή με κάποια και πολλά δημόσια σχολεία τα οποία έχουν καταφέρει και έχουν προσαρμοστεί σε αυτές τις ταχύτητες. Και είναι λάθος, μεγάλο λάθος, πάνω στα κλειστά σχολεία να έρθουμε να παγιώσουμε τέτοιου είδους κοινωνικές ανισότητες.
Έχουμε πάρει μια πολιτική απόφαση, ακούω την κριτική, αλλά θέλω να επισημάνω ότι ήταν ομόφωνη -θα το ξαναπώ, κ. Τσίπρα- ομόφωνη απόφαση της Επιτροπής η οποία εισηγήθηκε το κλείσιμο των σχολείων όταν το εισηγήθηκε και το άνοιγμα των σχολείων έτσι όπως τα ανοίγουμε. Δεν κάνουμε του κεφαλιού μας πράγματα, ούτε κάνουμε πειράματα. Και έχω πει επίσης από την πρώτη στιγμή ότι αυτή η διαδικασία, αυτό το σχέδιο -και είναι ένα καλά μελετημένο σχέδιο- είναι αυτό το οποίο λέει η λέξη: Σχέδιο. Μπορούμε να παρακολουθούμε τα δεδομένα, μπορούμε να βλέπουμε 7 με 14 ημέρες μπροστά και αν χρειάζεται αναπροσαρμογή του σχεδίου, εδώ πέρα είμαστε να την εξετάσουμε και να την υλοποιήσουμε.
Και έχω πει, επίσης, πολλές φορές ότι το άνοιγμα και η επιστροφή στη νέα καθημερινότητα είναι πιο δύσκολη άσκηση από το να κάτσουμε όλοι στο σπίτι και απαιτεί, ναι, πρόσθετη υπευθυνότητα. Δεν πετάμε το μπαλάκι στην κοινωνία και βγάζουμε την ουρά μας απ’ έξω. Δεν το κάναμε πριν, δεν το κάνουμε τώρα. Μαζί είμαστε σε αυτήν την προσπάθεια. Και είναι βέβαιο ότι αν δεν υπάρχει ατομική ευθύνη, δεν θα υπάρχει καλό συλλογικό αποτέλεσμα. Δεν είναι εδώ ζήτημα μετάθεσης της ευθύνης, φταίει το κράτος, φταίει ο πολίτης. Όλοι μαζί είμαστε σε αυτή τη μεγάλη περιπέτεια και μαζί θα πετύχουμε ή μαζί θα αποτύχουμε. Αν αποτύχουμε, θα έχουμε αποτύχει συνολικά. Η κοινωνία θα έχει αποτύχει, η Κυβέρνηση θα έχει αποτύχει, εμείς θα έχουμε αποτύχει, όλοι θα έχουμε αποτύχει.
Δεν θα υπάρχει κάποιος ο οποίος να βγει και να πανηγυρίζει εδώ πέρα πάνω στα συντρίμμια μιας ενδεχόμενης αποτυχίας. Και κανείς δεν μπορεί να το θέλει αυτό και κανείς δεν μπορεί να το φαντάζεται, κανείς δεν μπορεί να το εύχεται. Υπάρχει ένας πολύ σκοτεινός κόσμος στο διαδίκτυο σήμερα, πολύ σκοτεινός, ο οποίος χυδαιολογεί και επενδύει στην εθνική αποτυχία. Μην το κάνουμε αυτό μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης. Μην το κάνουμε. Ας τους αφήσουμε στα τάρταρα του διαδικτύου όλα αυτά τα άθλια τρολ τα οποία έρχονται σήμερα και σπεκουλάρουν επάνω σε μια ενδεχόμενη αποτυχία.
Έρχομαι τώρα στα ζητήματα της οικονομίας και θα ξεκινήσω επιχειρώντας να κάνω μία γέφυρα με αυτά τα οποία είπε ο κ. Βαρουφάκης και με τα ερωτήματα τα οποία μου έκανε, τα οποία δεν μπορούν να απαντηθούν αν δεν απαντηθεί το πρώτο ερώτημα: Πόση θα είναι η ύφεση. Αν δεν ξέρουμε πόση θα είναι η ύφεση, δεν μπορούν να απαντηθούν, κατά συνέπεια, και τα περισσότερα από τα υπόλοιπα ερωτήματα τα οποία κάνατε.
Όταν λέμε ότι δεν ξέρουμε πόση θα είναι η ύφεση σήμερα, αλλά ξέρουμε σίγουρα ότι θα είναι βαριά, αυτό στηρίζεται σε ένα πολύ απλό δεδομένο: Δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει η υγειονομική κρίση. Δεν ξέρουμε σήμερα ακόμα εάν θα μπορέσουμε να έχουμε τουρισμό το καλοκαίρι και πόσο τουρισμό θα έχουμε. Δεν ξέρουμε αν θα υπάρχει δεύτερο κύμα του ιού τον Οκτώβριο που θα μας επιτρέψει και πάλι να περιορίσουμε την οικονομική δραστηριότητα. Δεν τα ξέρουμε. Μακάρι να τα ξέραμε να μπορούσαμε να προβλέψουμε.
Για αυτό και δίνεται πολύ μεγάλο εύρος στην ενδεχόμενη ύφεση. Είναι έξυπνο το ευφυολόγημά σας κύριε αρχηγέ της αντιπολίτευσης, ότι επειδή ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος είπε 4% οτιδήποτε πάνω από το 4% είναι δική μου ύφεση. Άρα υπάρχει μια ύφεση Μητσοτάκη η οποία έρχεται και κάθεται πάνω στην ύφεση την οργανική, είναι λίγο ακαταλαβίστικα όλα αυτά τα οποία λέτε. Με την ίδια λογική θα μπορούσα να πω, παίρνω την πρόβλεψη του κ. Βαρουφάκη για ύφεση 15%, οτιδήποτε λιγότερο από την ύφεση 15% είναι επιτυχία του Μητσοτάκη, διότι κατάφερε και αντέστρεψε την ύφεση.
Μα είναι σοβαρά επιχειρήματα αυτά; Δεν βλέπετε ότι όλες οι χώρες σήμερα -και χώρες κ. Βαρουφάκη οι οποίες δεν πήγαν σε σκληρό lockdown όπως η Σουηδία, και αυτές- έχουν πολύ μεγάλη οικονομική επίπτωση. Γιατί απλά είναι μια παγκόσμια ύφεση προσφοράς και ζήτησης, ταυτόχρονα.
Και ναι, η χώρα μας είναι πιο εξαρτημένη -όχι τόσο εξαρτημένη όσο ενδεχομένως να παρουσιάζεται- αλλά σίγουρα είναι πιο εξαρτημένη από τον τουρισμό που ξέρουμε ότι θα χτυπηθεί πιο πολύ. Και για όλα αυτά δεν φταίει ο κορονοϊός, αλλά φταίει ο Μητσοτάκης και η Κυβέρνηση. Εντάξει, αν το πιστεύετε εσείς έτσι θα είναι, τι να σας πω; Αλλά εν πάση περιπτώσει η δουλειά μας είναι εδώ πέρα να δούμε με ποιον τρόπο θα μπορέσουμε να μετριάσουμε την ύφεση και με ποιο τρόπο θα μπορέσουμε το 2021, κ. Βαρουφάκη, όχι να έχουμε ανάκαμψη 1%, αλλά να έχουμε μία ρωμαλέα και γενναία ανάπτυξη, η οποία θα γεμίσει και πάλι τα δημόσια ταμεία, θα μικρύνει πολύ το έλλειμμα και θα μειώσει κατ’ ανάγκη την υποχρέωσή μας να έχουμε πρόσθετο χρέος.
Η συζήτηση για το χρέος είναι μια ουσιαστική συζήτηση. Η όλη δουλειά και η πίεση η οποία ασκείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο -και δεν ασκείται μόνο από την Ελλάδα, ασκείται από όλες τις χώρες που έχουν μεγάλο χρέος ως ποσοστό του Α.Ε.Π. H Ελλάδα έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο χρέος της, τα γνωρίζετε καλύτερα από εμάς, δεν έχει έντονες και υψηλές χρηματοδοτικές ανάγκες για μια δεκαετία- είναι ακριβώς να μην προστεθεί πρόσθετο εθνικό, το τονίζω, εθνικό χρέος πάνω στο μεγάλο χρέος το οποίο έχουμε. Γι’ αυτό και η πίεση η μεγάλη για το Recovery Fund να είναι περισσότερο απευθείας χρηματοδοτήσεις, επιχορηγήσεις και λιγότερο δανεισμός. Είναι μια μάχη η οποία δίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αν πιστεύετε ότι μία χώρα μπορεί από μόνη της να δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα, τότε παραγνωρίζετε πλήρως τις ευρωπαϊκές ισορροπίες. Πάντως, διαμορφώνεται σήμερα ένας μοχλός πίεσης ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι σίγουρα καλύτερο από αυτό που φαινόταν ότι θα ήταν πριν από έναν μήνα.
Εμείς έχουμε στηρίξει την κοινωνία, έχουμε στηρίξει την απασχόληση. Μου κάνει εντύπωση αυτό το οποίο άκουσα, ότι απελευθερώσαμε τις απολύσεις. Μα καλά, δεν ξέρετε ότι απαγορεύτηκαν οι απολύσεις; Δεν το ξέρετε αυτό το πράγμα; Όταν το λέτε δεν το γνωρίζετε; Δηλαδή, πώς το λέτε αυτό το πράγμα; Το λέτε με άγνοια; Το λέτε για να διαστρεβλώσετε την πραγματικότητα; Μπορείτε να μας κατηγορήσετε ότι αυτή η πολιτική δεν είναι αποτελεσματική, ότι εσείς θέλετε να προτείνετε κάτι άλλο -βεβαίως, είναι δικαίωμα σας- αλλά δεν μπορείτε να έρχεστε να κάνετε το άσπρο μαύρο. Τελείωσαν αυτές οι εποχές.
Από εκεί και πέρα, εμείς προτείναμε ένα σχέδιο συγκεκριμένο και κοστολογημένο. Με πολλά χρήματα τα οποία πέφτουν στην αγορά. Σήμερα πληρώθηκε το 800αρι και των ελεύθερων επαγγελματιών. Από εκεί και πέρα, αυτό το οποίο καταλαβαίνω να μας λέτε -και θα κλείσω με αυτό -γιατί έχω ήδη κάνω κατάχρηση του χρόνου- και έχω εδώ πέρα το σχέδιο σας «Μένουμε όρθιοι», στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται και λέει: Ότι εμείς θέλουμε να δώσουμε στην ουσία, να ξοδέψουμε για να το πω πολύ απλά, 14,3 δισ. και να δώσουμε εγγυοδοσία ρευστότητας σε επιχειρήσεις 12 δισ. Στη μεν ρευστότητα και στην εγγυοδοσία δεν διαφωνούμε πολύ, κάπου εκεί κοντά θα φτάσουν τα νούμερά μας.
Αλλά, προσέξτε εδώ πέρα τι γίνεται, 14,3 δισ. παρέμβαση. Και δεν μου λέτε, τα χρήματα τα οποία θα λείπουν από τον κρατικό προϋπολογισμό, από την υστέρηση εσόδων ως αποτέλεσμα της κρίσης τα οποία μπορεί να είναι 8 με 10 δισ., τα υπολογίσατε ποτέ; Αποκλείω ο κ. Τσακαλώτος να έχει προσυπογράψει αυτόν τον πίνακα. Το αποκλείω. Το αποκλείω. Εγώ προσωπικά το αποκλείω. Γιατί το πραγματικό κόστος της δημοσιονομικής παρέμβασής σας δεν είναι 14 δισ, είναι 25 δισ. Και αν το πραγματικό κόστος είναι τόσο μεγάλο, τότε γνωρίζετε πολύ καλά ότι δεν επαρκούν τα ταμειακά διαθέσιμα για να μπορέσετε να το υποστηρίξετε. Άρα ή θα πρέπει να δανειστείτε επιθετικά, με κάποιο τρόπο από τις αγορές, με επιτόκιο το οποίο δεν γνωρίζω ή θα πρέπει να σπάσετε τα δεσμευμένα χρήματα τα οποία εσείς βάλατε στην άκρη για την εξυπηρέτηση του χρέους. Αν θέλετε να κάνετε αυτό, παρακαλώ να βγείτε και να το πείτε: «Ναι, εμείς θέλουμε να πάρουμε από αυτά τα χρήματα και να υποστούμε, ενδεχομένως, τις συνέπειες από μια τέτοια πολιτική». Εμείς αυτό δεν θα το κάνουμε.
Θεωρούμε απαραίτητο να κρατάμε εφεδρείες για την επόμενη ημέρα. Άκουσα αρκετές ενδιαφέρουσες προτάσεις και από την κ. Γεννηματά, πολλές από τις οποίες τις εξετάζουμε ως μέτρα για την επόμενη ημέρα. Βέβαια, να σας πω κ. Γεννηματά ότι επειδή μελέτησα με προσοχή τα προγράμματά σας, αυτά τα οποία είχατε αναρτήσει στο διαδίκτυο δεν είχαν καμία σχέση με αυτά τα οποία είπατε σήμερα. Είπατε τελείως καινούργια και διαφορετικά πράγματα. Και σε εσάς διέκρινα έναν πλεονασμό παροχών και δαπανών. Πάντως άκουσα κάποιες ενδιαφέρουσες προτάσεις. Ακούω σκέψεις για το τι θα κάνουμε με την προκαταβολή των επιχειρήσεων. Όλα αυτά είναι μέτρα τα οποία εξετάζονται από το οικονομικό επιτελείο. Όποτε είμαστε έτοιμοι θα τα ανακοινώσουμε. Αλλά θα πρέπει πάντα να έχουμε μία εικόνα πόσο είναι το συνολικό δημοσιονομικό αποτύπωμα των παρεμβάσεων τις οποίες θα κάνουμε, να γνωρίζουμε ότι η χώρα εξακολουθεί να έχει πρόσβαση στις αγορές.
Όπως είδατε, βγήκαμε πρόσφατα στις αγορές με αρκετά ικανοποιητικό επιτόκιο για τη συγκυρία. Άρα, έχουμε μία υποχρέωση να ενισχύουμε τα ταμειακά διαθέσιμα. Και από εκεί και πέρα να ετοιμαζόμαστε και για τη μεγάλη αντεπίθεση την οποία πρέπει να κάνουμε το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και φυσικά το 2021, έτσι ώστε το συντομότερο δυνατόν να μπορέσουμε να αντιστρέψουμε τις αρνητικές επιπτώσεις αυτής της πρωτοφανούς κρίσης.
Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, επαναλαμβάνοντας ότι η Κυβέρνηση είναι πάντα εδώ και παρούσα να δίνει τεκμηριωμένες απαντήσεις, να αναγνωρίζει τα λάθη της όποτε αυτά γίνονται. Και για το ζήτημα των vouchers, εμείς ήμασταν αυτοί οι οποίοι πήραμε πίσω το πρόγραμμα. Εμείς το πήραμε πίσω, διότι πράγματι το πρόγραμμα αυτό δεν προσέφερε ποιοτική τηλεκατάρτιση στους ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι μπήκαν και αφιέρωσαν κάποιες δεκάδες ώρες για να καταρτιστούν. Αυτός είναι ο λόγος που το πρόγραμμα το πήραμε πίσω. Το πρόγραμμα δεν ήταν ποτέ ένα υποκατάστατο εισοδήματος. Ήταν εισόδημα και ταυτόχρονα δυνατότητα να αποκτήσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες νέες δεξιότητες. Το πήραμε πίσω.
Εν πάση περιπτώσει, την αγορά των ΚΕΚ δεν τη δημιουργήσαμε εμείς, τη βρήκαμε την αγορά των ΚΕΚ. Αυτή είναι η αγορά των ΚΕΚ. Σε αυτά τα ΚΕΚ και εσείς δίνατε πολλά λεφτά. Δεν τα δώσαμε μόνο εμείς. Και εσείς δίνατε λεφτά σε αυτά τα ΚΕΚ. Κατά συνέπεια, εάν κατά τα λεγόμενά σας υπάρχει υποψία σκανδάλου, αυτή βαραίνει πολύ περισσότερο εσάς από ότι εμάς, γιατί εμείς στο κάτω-κάτω δεν τα δώσαμε τα λεφτά. Εσείς τα δώσατε τα λεφτά.
Εάν όμως το ζήτημα είναι ζήτημα ποιότητας, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πήραμε πίσω το πρόγραμμα. Και πρέπει να σας πω επίσης ότι έχοντας κάνει αρκετή έρευνα για το ζήτημα αυτό, διαπιστώνω ότι η αγορά αυτή είναι μια προβληματική αγορά. Είναι μια προβληματική αγορά η οποία πρέπει να διορθωθεί, στην οποία πρέπει να μπουν αυστηρά εχέγγυα ποιότητας. Είναι μεγάλο σφάλμα πηγαίνοντας προς τα μπρος να απαξιώσουμε συνολικά την έννοια της τηλεκατάρτισης.
Όλη η πολιτική μας, όχι μόνο η δική μας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στηρίζεται στη λογική της απόκτησης νέων δεξιοτήτων σε μεγάλο βαθμό μέσα από εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Άρα έχουμε μια υποχρέωση ως Κυβέρνηση να εξετάσουμε διαρθρωτικά πώς δουλεύει αυτή η αγορά. Να μην δίνεται η εντύπωση η οποία δυστυχώς δινόταν και δινόταν όλα τα τελευταία χρόνια -δεν ξεκίνησε επί ημερών σας το πρόβλημα, πηγαίνει πιο πίσω το πρόβλημα αυτό, δεν το διορθώσατε εσείς, έχουμε μια ευκαιρία να το διορθώσουμε εμείς- ότι η κατάρτιση είναι απλά ένας μηχανισμός με τον οποίο μοιράζουμε ουσιαστικά ευρωπαϊκά χρήματα, επιδόματα ουσιαστικά, χωρίς να υπάρχει κάποια ουσιαστική προστιθέμενη αξία στον τελικό αποδέκτη αυτής της κατάρτισης.
Θα τη φτιάξουμε την αγορά της κατάρτισης, θα την κάνουμε να δουλεύει σωστά και πάντα αυτή η Κυβέρνηση θα έχει το θάρρος να έρχεται στη Βουλή και όταν κάτι συμβαίνει λάθος, να λέει «αυτό ήταν λάθος, το διορθώνουμε». Διπλό λάθος είναι να μην έχεις το θάρρος να διορθώσεις το λάθος σου.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Τριτολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή και στη συζήτηση, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού, με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στη χώρα
Θα είμαι σύντομος κύριε Πρόεδρε. Η φυσική σειρά της κοινοβουλευτικής τάξης με φέρνει να παίρνω το λόγο πάντα μετά τον κύριο Βαρουφάκη και ειλικρινά δεν είχα πρόθεση καθόλου να αναφερθώ σε αυτό το ζήτημα, αλλά δεν μπορώ να μην σχολιάσω την κυνική ειλικρίνεια με την οποία προσδιορίσατε ποιες ήταν οι επιλογές της χώρας στις αρχές του 2015. Νέο μνημόνιο ή αναδιάρθρωση χρέους.
Γιατί δεν τα είπατε αυτά προεκλογικά; Γιατί εξαπατήσατε τον ελληνικό λαό τότε λέγοντάς του ότι θα σκίσετε τα μνημόνια με ένα νόμο και με ένα άρθρο; Αυτό το ερώτημα ακόμα δεν έχει απαντηθεί. Έστω και με μεγάλη καθυστέρηση αποκαθίσταται η τάξη και μαθαίνουμε τι πράγματι συνέβη το πρώτο εξάμηνο του 2015.
Για να επιχειρήσω να κλείσω αυτή τη συζήτηση η οποία θεωρώ, κύριε Πρόεδρε, ότι διεξήχθη σε καλό και βασικά σε εποικοδομητικό κλίμα και θέλω να ελπίζω ότι αυτός θα είναι και ο τόνος ο οποίος θα επικρατήσει στο Κοινοβούλιο τις επόμενες εβδομάδες, τους επόμενους μήνες, καθώς θα έχουμε, όπως σας είπα, ένα πολύ πυκνό νομοθετικό έργο.
Έχουμε μια υποχρέωση να αντιμετωπίζουμε τις μεγάλες προκλήσεις πάνω απ’ όλα με ειλικρίνεια. Και η Κυβέρνηση, όπως έχω πει επανειλημμένως, είναι εδώ για να λογοδοτεί στο Κοινοβούλιο. Να λογοδοτεί μέσω του Kοινοβουλευτικού ελέγχου, ο οποίος ουσιαστικά δεν διεκόπη. Προφανώς να λογοδοτεί και σε επίπεδο Υπουργών και Πρωθυπουργού κάθε φορά που δίνεται η σχετική ευκαιρία με βάση τις διατάξεις που προβλέπει ο κανονισμός της Βουλής.
Δεν κρύβουμε τις δυσκολίες. Και πάλι θα πω ότι η δυνατότητα πρόβλεψης του βάθους της ύφεσης είναι μία άσκηση η οποία έχει σήμερα μόνο θεωρητικά χαρακτηριστικά. Προφανώς άλλα είναι τα σενάρια εάν η ύφεση είναι πάρα πολύ βαριά, άλλα είναι τα σενάρια εάν η ύφεση τελικά αποδειχθεί ότι δεν είναι τόσο βαθιά. Και προφανώς κι εμείς και το οικονομικό επιτελείο και οι υποχρεώσεις οι ευρωπαϊκές στις οποίες έχουμε να καταθέτουμε μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό λαμβάνουν υπόψη και όλες αυτές τις παραμέτρους. Έχουν όμως ένα μεγάλο, έναν εν γενεί παράγοντα εσωτερικής αστάθειας. Επιτρέψτε μου τρία γρήγορα σχόλια για επί μέρους κλαδικά ζητήματα τα οποία αναφέρθηκαν από Πολιτικούς Αρχηγούς και τα οποία δεν θα ήθελα να αφήσω ασχολίαστα.
Μία αναφορά στους αγρότες και από τον κύριο Τσίπρα και από την κυρία Γεννηματά. Όπως γνωρίζετε, έχουμε διαθέσει επιπρόσθετο κονδύλι 150 εκατομμυρίων ευρώ στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για τη στήριξη στοχευμένα του αγροτικού εισοδήματος. Θα εξετάσουμε με μεγάλη προσοχή ποιες είναι οι επιπτώσεις της κρίσης στην αγροτική παραγωγή, στην εφοδιαστική αλυσίδα, στην ασφάλεια των τροφίμων και προφανώς είμαστε εδώ να εξετάσουμε και να μελετήσουμε σε ποιο βαθμό θα χρειαστεί επιπρόσθετη στήριξη του πρωτογενούς τομέα.
Για το ζήτημα του Τουρισμού: πρώτη η Ελλάδα ανέδειξε σε ευρωπαϊκό επίπεδο την απόλυτη ανάγκη να υπάρξει μια ευρωπαϊκή συντονισμένη αντίδραση για το ζήτημα των μεταφορών -κυρίως των αερομεταφορών- αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να λειτουργήσει το τουριστικό προϊόν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Θέλω να θυμίσω ότι μετά από δικές μας δηλώσεις, αρχικές τοποθετήσεις, οι οποίες είχαν γίνει από σημαίνοντα ευρωπαϊκά στελέχη ότι ενδεχομένως να μην ταξιδέψει κανείς από τη βόρεια Ευρώπη στη νότια Ευρώπη φέτος το καλοκαίρι, ανασκευάστηκαν.
Και σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει από το Συμβούλιο μετά από έντονη δική μας πίεση μια ξεκάθαρη κατεύθυνση και εκτιμώ ότι πολύ σύντομα θα υπάρχουν σαφείς ανακοινώσεις για το πώς μπορεί να στηριχθεί ο τουρισμός και ποια κυρίως πρέπει να είναι τα πρωτόκολλα εκείνα τα οποία θα επιτρέπουν σε όλους μας, σε αυτούς που θέλουν να επισκεφτούν στην Ελλάδα αλλά και στους Έλληνες που θέλουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό. Ποια είναι τα πρωτόκολλα εκείνα τα οποία θα τους επιτρέψουν να ταξιδέψουν με ασφάλεια. Και πάνω απ’ όλα βάζουμε την ασφάλεια των επισκεπτών και την ασφάλεια των Ελλήνων πολιτών.
Είναι πολύ σημαντικές αυτές οι εξελίξεις. Ναι, έχετε ένα δίκιο, κύριε Βελόπουλε, όταν λέτε ότι έχουμε μια προστιθέμενη αξία σήμερα ως μια χώρα που «λογίζεται», και δίκαια πιστεύω, ότι διαχειρίστηκε καλά την υγειονομική κρίση. Αυτό δημιουργεί ένα απόθεμα εμπιστοσύνης, το οποίο προφανώς μας βοηθάει την επόμενη μέρα συνολικά στο πως θα προωθήσουμε τον προορισμό Ελλάδα.
Δημιουργεί βέβαια και ενδιαφέρουσες άλλες ευκαιρίες στον μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό μας σχεδιασμό καθώς πιστεύω ότι ενισχύει συνολικά την προοπτική που μπορεί να έχει η Ελλάδα σε αυτό το οποίο αποκαλείται στην αγγλική, χρησιμοποιώ τον αγγλικό όρο διότι δεν υπάρχει ακριβής ελληνική μετάφραση, silver economy. Οικονομία, δηλαδή, που απευθύνεται κυρίως σε ανθρώπους μεσήλικες ή συνταξιούχους για τους οποίους τα ζητήματα υγείας παίζουν προφανώς πολύ σημαντικό ρόλο. Αλλά αυτή είναι μια συζήτηση μεσοπρόθεσμη η οποία πρέπει να γίνει και θα γίνει με πρωτοβουλία της ελληνικής Κυβέρνησης.
Κλείνω με ένα πολύ ουσιαστικό θέμα. Αναδείχθηκε και σωστά από όλους τους Πολιτικούς Αρχηγούς. Και αναφέρομαι στο θέμα του Πολιτισμού. Κοιτάξτε, θα χρειαστεί να κάνουμε μια ειδική άσκηση και έχω ήδη δώσει τις σχετικές κατευθύνσεις στο Υπουργείο Πολιτισμού για το πώς μπορεί και πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος του πολιτισμού βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Θα πρέπει να δούμε και έχω ζητήσει από τους ειδικούς επιστήμονες αν και με ποιο τρόπο, ελπίζω να είναι στο ‘’και με ποιο τρόπο’’ και όχι στο ‘’αν’’ θα μπορούμε να έχουμε ανοιχτές πολιτιστικές εκδηλώσεις το καλοκαίρι: φεστιβάλ, συναυλίες. Ήμουν λίγο πιο επιφυλακτικός στο διάγγελμα το οποίο έκανα, θέλω όμως να εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες ώστε να μην παραλύσει ο κλάδος του πολιτισμού το καλοκαίρι, γιατί ξέρω ότι είναι η περίοδος εκείνη στην οποία πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι ασχολούνται με τον πολιτισμό περιμένουν για να μπορέσουν να υποστηρίξουν το ετήσιο εισόδημά τους. Και έχω ζητήσει, επίσης, από την Υπουργό Πολιτισμού σε συνεννόηση και με το Υπουργείο Εργασίας να δούμε αν μπορούμε, και με ποιο τρόπο μπορούμε, να κατανείμουμε πόρους του ΕΣΠΑ για ένα στοχευμένο πρόγραμμα στήριξης της ανεργίας στον χώρο του πολιτισμού.
Δικαίως ετέθη το ζήτημα αυτό. Θα μιλήσουμε πολύ σύντομα για τον κλάδο αυτό με συγκεκριμένα μέτρα και συγκεκριμένες προτάσεις και πιστεύω ότι θα μπορούμε να καταλήξουμε σ’ ένα πρόγραμμα το οποίο θα απαλύνει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις αρνητικές επιπτώσεις στον κλάδο του πολιτισμού, από το γεγονός ότι φέτος το καλοκαίρι εκ των πραγμάτων ο συγχρωτισμός σε ανοιχτούς χώρους δεν θα μπορεί να γίνει με τις ίδιες διαδικασίες και με τους ίδιους κανόνες που γινόταν πάντα μέχρι σήμερα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
