Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή
κατά την ενημέρωση του σώματος, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού,
για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προκάλεσα τη σημερινή συζήτηση για να μπορέσουμε να κάνουμε ένα νηφάλιο, ειλικρινή διάλογο για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα.
Η κυβέρνηση θα ενημερώσει την Εθνική Αντιπροσωπεία και τους Έλληνες πολίτες για την κατάσταση και προσδοκώ από όλους τους συμμετέχοντες να σεβαστούμε ως προς τον τόνο της συζήτησης, την κρισιμότητα της κατάστασης.
Πιστεύω ότι οι γιατροί μας, οι νοσηλευτές μας, οι συμπολίτες μας οι οποίοι ασθενούν και αναζητούν σήμερα περίθαλψη σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, το τελευταίο το οποίο θα ήθελαν σήμερα να ακούσουν είναι έναν ακόμα ανούσιο πολιτικό καυγά στην Εθνική Αντιπροσωπεία.
Κατά συνέπεια, από όλους μας εξαρτάται εάν θα σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και εάν θα μετατρέψουμε αυτή την συζήτηση σε μία γόνιμη διαδικασία, όπου η κυβέρνηση με ειλικρίνεια θα παρουσιάσει αυτά τα οποία έχει κάνει, αυτά τα οποία προτίθεται να κάνει, θα κάνει την ειλικρινή της αυτοκριτική. Και η αντιπολίτευση θα προτείνει στην κυβέρνηση τρόπους με τους οποίους μπορούμε όλοι μαζί να βελτιώσουμε την κατάσταση και να δώσουμε πιο αποτελεσματικά αυτή τη δύσκολη μάχη. Διότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι επόμενες ημέρες, θα έλεγα η επόμενη εβδομάδα, οι επόμενες δέκα ημέρες, θα είναι ημέρες δύσκολες, ημέρες εξαιρετικά κρίσιμες.
Και σε αυτή την μεγάλη προσπάθεια πολιτική ηγεσία, κόμματα, αλλά και πολίτες πρέπει όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Θα επανέλθω στη συνέχεια στην έννοια της ευθύνης και πώς προσωπικά την αντιλαμβάνομαι σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία.
Πιστεύω τα όσα έχουν μεσολαβήσει από το Μάρτιο μέχρι και σήμερα είναι λίγο – πολύ γνωστά. Αξίζει όμως να γίνει μία σύντομη ανασκόπηση, κυρίως για να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε αυτή την αίθουσα στο ποια είναι τα πραγματικά, τα αληθινά γεγονότα. Για να μην κυνηγάμε μονίμως ανυπόστατες φήμες, κατασκευασμένες, δραματοποιημένες εικόνες που συχνά στοχεύουν περισσότερο σε πρόσκαιρες μικροκομματικές στοχεύσεις και όχι στο να υπηρετήσουμε την εξεύρεση της πραγματικής αλήθειας.
Το τι κάναμε από το Μάρτιο, λοιπόν, μέχρι σήμερα είναι λίγο – πολύ γνωστό. Η χώρα πέτυχε να ανασχέσει το πρώτο κύμα της πανδημίας και το έκανε αυτό διότι ειδικοί, πολιτεία αλλά πρωτίστως πολίτες συστρατευθήκαμε όλοι μαζί σε μία κοινή προσπάθεια.
Ουδέποτε η κυβέρνηση διεκδίκησε εύσημα αποκλειστικότητας για αυτή την εθνική επιτυχία. Σε κάθε δημόσια ομιλία μου, σε κάθε διάγγελμά μου, σε κάθε παρέμβασή μου ευχαριστούσα τους πολίτες οι οποίοι πρώτοι συμμορφώθηκαν με τις υποδείξεις των ειδικών. Και όταν είχαμε καταφέρει να ξεπεράσουμε την έξαρση του πρώτου κύματος, εγώ ο ίδιος προειδοποιούσα ότι δεν έχουμε αφήσει ακόμα τον κίνδυνο πίσω μας και ότι δεν πρέπει, καθώς ανοίγαμε ξανά την οικονομία μας, να εφησυχάσουμε και να επιτρέψουμε στον ιό να επιστρέψει και πάλι.
Το τι έγινε όλο αυτό το διάστημα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι γνωστό. Καταλαβαίνω ότι έχουμε μια δυσκολία να συμφωνήσουμε στους αριθμούς. Η κυβέρνηση δίνει συγκεκριμένα στοιχεία, η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι ακριβή, ότι είναι λιγότερα τα κρεβάτια σε σχέση με αυτά τα οποία λέει η κυβέρνηση, ότι είναι λιγότερες οι προσλήψεις σε σχέση με αυτά τα οποία ισχυρίζεται η κυβέρνηση. Νομίζω ότι είναι μια κουβέντα την οποία δύσκολα μπορούν να παρακολουθήσουν οι πολίτες.
Κατά συνέπεια εγώ σήμερα αντί να παραθέσω ακόμα μια φορά -και τα έχω μαζί μου- όλα τα στοιχεία τα οποία έχει ούτως ή άλλως δώσει στη δημοσιότητα το Υπουργείο σχετικά με το πόσες προσλήψεις έχουν γίνει, σχετικά με το πόσες ΜΕΘ έχουν δημιουργηθεί, θα αρκεστώ στο να διαβάσω αυτό το οποίο είπε η καθηγήτρια εντατικολογίας και πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η κυρία Κοτανίδου.
Την κυρία Κοτανίδου δεν την γνώριζα, την γνώρισα στα πλαίσια της συνεργασίας μας και της τακτικής μας επικοινωνίας με τους εντατικολόγους όλης της χώρας, νομίζω ότι είναι μια επιστήμων η οποία είναι εξαιρετικά καταξιωμένη και σίγουρα γνωρίζει καλά -γιατί έχει υπηρετήσει αυτό το χώρο- τα τεκταινόμενα στη δημόσια υγεία τα τελευταία χρόνια.
Είπε λοιπόν η κυρία Κοτανίδου επί λέξει: «Θα ήθελα να προσθέσω ότι όλοι εμείς οι εντατικολόγοι είμαστε μια μικρή ομάδα η οποία όμως γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Τα τελευταία 25-30 χρόνια αυτό το οποίο ζητάμε από όλες τις κυβερνήσεις που έχουν περάσει είναι να αυξηθούν οι μονάδες και τα κρεβάτια στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Να αυξηθεί το νοσηλευτικό και το ιατρικό προσωπικό και για πρώτη φορά, εν μέσω αυτής της πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης γίνονται βήματα τα οποία είναι όχι απλά θετικά, είναι άριστα στον τομέα της εντατικής θεραπείας». Καταθέτω στα πρακτικά τη σχετική δήλωση της κυρίας Κοτανίδου.
Εγώ δεν θα πω λοιπόν ότι είναι άριστα. Θα πω όμως ότι έχει καταβληθεί κάθε ανθρωπίνως δυνατή προσπάθεια ώστε να μπορέσουμε, το διάστημα το οποίο μεσολάβησε από το πρώτο κύμα μέχρι του σημείου που βρισκόμαστε σήμερα, να ενισχύσουμε με κρεβάτια και με προσωπικό τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν να γίνει έχει γίνει και εξακολουθεί να γίνεται, διότι γνωρίζετε πολύ καλά ότι υπάρχει μία διάκριση μεταξύ των μονίμων Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, όπως παραδείγματος χάριν αυτές που δημιουργήθηκαν στο νοσοκομείο «Σωτηρία» με τη δωρεά της Βουλής, και των παρεμβάσεων οι οποίες γίνονται για να αντιμετωπίσουμε μία έκτακτη κρίση όπου μπορεί να επιστρατευτούν και να δημιουργηθούν κρεβάτια για να αντιμετωπίσουμε την έξαρση της στιγμής. Και αυτή τη στιγμή -μην κοροϊδευόμαστε- γίνονται και τα δύο αυτά τα οποία περιγράφω.
Επίσης δεν νομίζω ότι υπάρχει καμία αμφιβολία ότι σήμερα η χώρα μας διαθέτει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, έναν οργανισμό δημόσιας υγείας, τον ΕΟΔΥ, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με τον μηχανισμό τον οποίο παραλάβαμε και ως προς το προσωπικό του και ως προς τον επαγγελματισμό του και ως προς την τεχνογνωσία του.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η χώρα τους τελευταίους οκτώ μήνες αύξησε κατακόρυφα τον αριθμό των τεστ που διεξάγει. Και είμαστε, αν δει κανείς τον χάρτη του ECDC -το μόνο συγκριτικό δεδομένο το οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε- περίπου στον ευρωπαϊκό μέσο όρο των τεστ.
Ήμασταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη η οποία χρησιμοποίησε rapid tests και τα έχουμε επιστρατεύσει με ένα τρόπο ο οποίος είναι πολύ καλά οργανωμένος, ώστε να βοηθηθούμε στην γρήγορη διάγνωση, σε περιπτώσεις όπου αυτή η γρήγορη διάγνωση είναι επιβεβλημένη.
Όλα, λοιπόν, αυτά έγιναν από τον Απρίλιο μέχρι σήμερα. Θα έρθω στη συνέχεια στο τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει καλύτερα και πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι από εδώ και στο εξής.
Γνωρίζετε, όμως, ότι από το τέλος του πρώτου απαγορευτικού ο στόχος όλων μας ήταν η αποφυγή ενός δεύτερου, οριζόντιου, δρακόντειου lockdown. Γιατί το ξέρουμε καλά ότι ένα καθολικό «πάγωμα» τραυματίζει την οικονομία και την κοινωνία. Είναι ένα γενικό μέτρο, οριζόντιο μέτρο, το οποίο απευθύνεται σε όλους. Όμως δεν φορτώνει και με το ίδιο βάρος τους ώμους όλων. Το ίσο δεν είναι πάντα ισοδύναμο και το συνολικό -το ξέρουμε καλά- δεν είναι πάντα δίκαιο.
Έπρεπε λοιπόν εμείς, όπως και όλες οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες που είναι το άμεσο μέτρο σύγκρισης, να ισορροπήσουμε ανάμεσα σε δύο παράλληλες αλλά και συχνά αντίθετες ανάγκες. Την προστασία της δημόσιας υγείας από τη μία και τη στήριξη της οικονομίας και της κοινωνίας από την άλλη. Επιλέξαμε, όλο το διάστημα το οποίο μεσολάβησε από τη στιγμή που διαπιστώσαμε ότι είχαμε να αντιμετωπίσουμε μία δεύτερη έξαρση του ιού, τις τοπικές παρεμβάσεις.
Εξηγήσαμε ότι αν μπορέσουμε να τηρήσουμε τα μέτρα προστασίας τα οποία μας υποδεικνύουν οι ειδικοί θα μπορέσουμε να αποφύγουμε ένα οριζόντιο δεύτερο lockdown. Το ίδιο, θέλω να τονίσω, έκαναν όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες. Και σε μία συζήτηση de profundis, ειλικρινή, την οποία είχαμε στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, είχα τοποθετηθεί και είχα πει ότι υπάρχει ένα στοίχημα το οποίο δεν ξέρουμε αν μπορούμε να κερδίσουμε. Και το στοίχημα το διατύπωσα με πολύ μεγάλη σαφήνεια: Έχουμε τη δυνατότητα να περιορίσουμε την έξαρση ενός δεύτερου κύματος, παίρνοντας μέτρα τα οποία θα είναι πιο χαλαρά από ένα οριζόντιο lockdown;
Την απάντηση δυστυχώς την ξέρουμε σήμερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι: Δεν μπορούμε να το κάνουμε. Λυπάμαι που το λέω, αλλά στην ίδια διαπίστωση κατέληξαν και όλες ανεξαιρέτως οι Ευρωπαϊκές χώρες.
Όλοι προσπαθήσαμε. Όλοι προσπαθήσαμε να μην «παγώσουμε» την οικονομική δραστηριότητα. Να πάρουμε τοπικά μέτρα, προσωρινά μέτρα, στοχευμένα μέτρα. Δεν καταφέραμε, δυστυχώς, να συγκρατήσουμε τις εστίες της δύσκολης και γρήγορης έξαρσης του ιού, ώστε να φτάσουμε σε ένα σημείο να μην αντιμετωπίζουμε εκθετική αύξηση, έτσι όπως τη αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Αναγκαστήκαμε να πάρουμε το δραστικό μέτρο του οριζόντιου lockdown όταν διαπιστώσαμε ότι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μία εκθετική αύξηση των κρουσμάτων. Δεν δίστασα να το κάνω, λίγες μέρες αφότου είχαμε δρομολογήσει το προηγούμενο πακέτο των μέτρων, επειδή τα στοιχεία τα οποία έθεσαν υπόψη μου οι ειδικοί, δεν επιδέχονταν καμίας απολύτως αμφισβήτησης.
Είδαμε μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα μία δραματική, εκθετική αύξηση των κρουσμάτων, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, την οποία έπρεπε πάση θυσία να συγκρατήσουμε. Επειδή ευθύνη μας είναι να προστατεύσουμε όλη τη χώρα και όχι μόνο να αντιμετωπίσουμε την έξαρση του ιού εκεί που βλέπουμε πολλά κρούσματα, επιλέξαμε τη λύση του οριζόντιου lockdown, έτσι όπως έχει δρομολογηθεί.
Ένα lockdown το οποίο σε σχέση με το lockdown του Μαρτίου και Απριλίου έχει δύο βασικές διαφορές: Η μία είναι ότι, σε αντίθεση με τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, πια η χρήση μάσκας όταν μετακινείται κάποιος είναι υποχρεωτική. Η δεύτερη διαφορά είναι ότι επιλέξαμε να κρατήσουμε τα δημοτικά σχολεία ανοιχτά, να κλείσουμε γυμνάσια και λύκεια, τα οποία λειτουργούν σήμερα με το καθεστώς της τηλεκπαίδευσης.
Θέλω να τονίσω ότι και αυτήν την απόφαση την πήραμε νωρίτερα από άλλες χώρες οι οποίες αντιμετώπισαν ακριβώς την ίδια εκθετική αύξηση του κορονοϊού. Πολύ νωρίτερα από ό,τι το Βέλγιο, νωρίτερα από τη Γαλλία, νωρίτερα από την Ιταλία, η οποία και σήμερα που μιλάμε ακόμα δεν έχει πάει σε οριζόντιο lockdown, παρότι τα νοσοκομεία της πιέζονται πάρα πολύ, όπως πιέζονται τα νοσοκομεία σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στην Ελλάδα ο συναγερμός σήμανε από τις αρχές του φθινοπώρου. Για δύο μήνες, τουλάχιστον, βλέπαμε μία αύξηση των κρουσμάτων η οποία ήταν λελογισμένη και ελεγχόμενη. Μία αύξηση των κρουσμάτων που σύμφωνα με τις δικές μας αναλύσεις, τουλάχιστον, δεν συνδέεται -θα το ξαναπώ- δεν συνδέεται με το άνοιγμα του τουρισμού. Και επιτρέψτε μου αυτό να το τεκμηριώσω.
Χώρες οι οποίες έμειναν τελείως κλειστές, όπως το Ισραήλ, το οποίο δεν δεχόταν κανέναν επισκέπτη, είδε δεύτερη έξαρση του κορονοϊού το Σεπτέμβριο. Η Κύπρος είχε πολύ πιο αυστηρές διαδικασίες από ό,τι είχαμε εμείς, χτυπήθηκε και αυτή και χτυπιέται αυτή τη στιγμή εξίσου σκληρά. Και βέβαια υπάρχει και ένα επιχείρημα για το οποίο τουλάχιστον εγώ δεν έχω ακόμα ακούσει αντίλογο: Εάν η έξαρση του δεύτερου κύματος συνδεόταν με το άνοιγμα στον τουρισμό, θα έπρεπε να την είχαμε δει τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο και όχι στα τέλη Οκτωβρίου, αρχές Νοεμβρίου. Αυτό είναι τελείως προφανές. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς επιδημιολόγος για να το διαπιστώσει.
Θέλω να αναφερθώ λίγο πιο αναλυτικά σε όσα έχει πει η αντιπολίτευση για το ζήτημα του τουρισμού. Θέλω να θυμίσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία ότι η αντιπολίτευση μας ζητούσε τον Μάιο να ανοίξουμε τον τουρισμό. Και μας κατηγορούσατε εσείς κύριε Τσίπρα, γιατί δεν το είχαμε κάνει ακόμα. Δήλωση της 18ης Μαΐου: «Όταν έχουμε φτάσει σήμερα και είναι 18 Μαΐου και δεν ξέρουμε ούτε καν, ούτε πότε, ούτε το πώς θα επανεκκίνησει ο τουρισμός, καταλαβαίνετε ότι δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι».
Και στον τουρισμό είπατε τα αυτά και μετά τα ακριβώς ανάποδα. Ανοίξαμε τον τουρισμό οργανωμένα, με μια πολύ αυστηρή μεθοδολογία τεστ που κάναμε σε ένα ποσοστό των εισερχόμενων επισκεπτών μας. Και βέβαια -ας είμαστε ειλικρινείς επιτέλους σε αυτή την αίθουσα- αν κάναμε εκ των υστέρων αυτό το οποίο μας είχατε πει εσείς να κάνουμε αφού μας είχατε προτρέψει να ανοίξουμε τον τουρισμό, δηλαδή υποχρεωτικά τεστ PCR σε όσους ήθελαν να επισκεφτούν την Ελλάδα, θα είχαμε το 10% του τουρισμού που τελικά είχαμε. Θα ισοδυναμούσε ακριβώς αυτή η απόφαση με το κλείσιμο του τουρισμού και όχι με το άνοιγμά του. Θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι μια επιλογή, θα μπορούσε να είναι μια επιλογή. Θα μπορούσαμε να πούμε… μην βιάζεστε, μην εκνευρίζεστε, θα έχετε τη δυνατότητα μετά να τα πείτε… βλέπετε ότι κάνουμε μια ήρεμη συζήτηση και εύχομαι το κλίμα να παραμείνει έτσι. Γιατί εδώ θα αναμετρηθούμε με επιχειρήματα και με τη λογική των αριθμών.
Θα μπορούσαμε να είχαμε πει ως χώρα ότι δεν θέλουμε τουρισμό. Εάν λέγαμε ότι δεν θέλουμε καθόλου τουρισμό και βάζαμε υποχρεωτικά τεστ PCR θα είχαμε αντί για 5.000.000 επισκέπτες που ήρθαν και κοντά στα 5 δισεκατομμύρια έσοδα το 20%, το 10%.
Αυτό είχατε εισηγηθεί; Αν αυτό είχατε εισηγηθεί να βγείτε να το πείτε, αλλά δεν μπορείτε να τα θέλετε μονά-ζυγά δικά σας. Και από τη μια να λέτε υποχρεωτικά τεστ και από την άλλη να προσδοκάτε ότι σε μια εποχή που στους πελάτες μας, στις χώρες οι οποίες επέλεξαν να ανοίξουν και να στείλουν επισκέπτες στην Ελλάδα δεν μπορούσαν καν να γίνουν τεστ, ότι έπρεπε να ζητάμε υποχρεωτικά τεστ για να μπορεί κάποιος να εισέλθει στη χώρα μας.
Είδαμε λοιπόν τις τελευταίες 10 μέρες μία εκθετική αύξηση των κρουσμάτων. Είδαμε ότι αν συνεχίζαμε με αυτούς τους ρυθμούς το σύστημα υγείας θα δεχόταν κάθε μέρα παραπάνω από 1.000 ασθενείς, εκ των οποίων μπορεί περισσότεροι από τους 100 να χρειάζονταν Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
Και θέλω να κάνω και ένα σχόλιο για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Ο αριθμός των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας που διαθέτει μία χώρα δεν μπορεί να είναι άλλοθι για τις προτεραιότητές μας. Δυστυχώς -και το ξέρουμε- κάποιοι από αυτούς που θα αρρωστήσουν βαριά θα οδηγηθούν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και κάποιοι, ένα σημαντικό ποσοστό, θα καταλήξουν.
Όσο απλώνεται η μετάδοση του κορονοϊού τόσο περισσότεροι θα νοσούν, τόσο περισσότεροι θα χάνονται, όσες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και αν υπάρχουν. Δεν έχει βρεθεί ένας υπουργός Υγείας στην Ευρώπη ο οποίος να μην έχει καταλήξει στην ίδια διαπίστωση. Όσες Μονάδες και αν έχουμε -και προφανώς προτιμούμε να έχουμε περισσότερες παρά λιγότερες- δεν αντέχει ένα σύστημα υγείας εάν δεν χτυπήσουμε το πρόβλημα στην αρχή της αλυσίδας. Και η αρχή της αλυσίδας είναι η ανεξέλεγκτη διασπορά το ιού, κυρίως μέσα από συγχρωτισμούς και από επαφές με ανθρώπους τους οποίους δεν γνωρίζουμε.
Και θα ήθελα να απευθύνω σε όλη την Εθνική Αντιπροσωπεία ένα υποθετικό ερώτημα: Αν είχαμε 3.000 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, αντί τις 1.000 κάτι που έχουμε σήμερα, αν είχαμε 5.000 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας θα ήμασταν πιο χαλαροί στα μέτρα προφύλαξης τα οποία θα παίρναμε;
Διότι αν αυτό υπονοείτε, τότε πρέπει να σας πω ότι και αν γέμιζαν οι 3.000 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας θα είχαμε 1.500 συμπολίτες μας οι οποίοι θα έχαναν τη ζωή τους περίπου κάθε εβδομάδα. Άρα οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και ο αριθμός δεν είναι σε καμία περίπτωση άλλοθι για να μην πάρουμε αυστηρά μέτρα περιορισμού της κινητικότητας νωρίτερα. Αλλά για αυτά θα μιλήσω στη συνέχεια.
Θέλω να ξέρετε ότι η επαναφορά της καραντίνας δεν ήταν εύκολη απόφαση. Διότι εκτός από την εφαρμογή τα μέτρα χρειάζονται και προσαρμογή. Άλλα μέτρα ισχύουν σε μία αναταραχή, άλλα σε μία τρικυμία, άλλα μέτρα πρέπει να πάρουμε όταν η τρικυμία μετατρέπεται σε τσουνάμι. Και μπροστά σε αυτό το τσουνάμι οφείλουμε σήμερα να ορθώσουμε έναν κυματοθραύστη.
Δοκιμάσαμε πολλά αμυντικά σχέδια. Η αλήθεια είναι ότι αυτά προδόθηκαν από τη συμπεριφορά κάποιων. Να βγούμε επιτέλους εδώ και να το αναγνωρίσουμε αυτό, να το αναγνωρίσουμε με θάρρος, να μην κλείνουμε το μάτι σε κάποιους οι οποίοι με την ανέντιμη και ανεύθυνη συμπεριφορά τους υπονόμευσαν την υγεία των πολλών.
Ξέρουμε σήμερα ποιες ήταν οι εστίες διασποράς του ιού. Το ξέρουμε. Δεν το λέμε για να στοχοποιήσουμε κάποιον. Το λέμε για να εξηγήσουμε στην κοινωνία ότι αυτές οι συμπεριφορές δημιουργούν πρόβλημα δημόσιας υγείας σε όλους και θα ήθελα σας παρακαλώ πολύ, απ’ όλα τα κόμματα, αυτό να το ακούσω σήμερα.
Η βασική αιτία διασποράς του ιού στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη ήταν η διασκέδαση νέων ανθρώπων. Αυτό δεν το λέω ως κριτική. Προφανώς οι νέοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς σε τέτοιες συμπεριφορές. Είναι όμως μία διαπίστωση και αυτό πρέπει να ακουστεί. Γιατί το μόνο το οποίο έχω ακούσει από την αντιπολίτευση, είναι «μη στοχοποιείτε τους νέους». Ωσάν οι νέοι να είναι παντελώς ανεύθυνοι και υπεράνω κριτικής σε αυτήν τη μεγάλη κρίση την οποία αντιμετωπίζουμε.
Τα δεδομένα, λοιπόν, εδώ είναι ξεκάθαρα, αμείλικτα και δεν επιδέχονται αυτή τη στιγμή καμία αμφισβήτηση. Και δεν υπάρχει μία λύση, δεν υπάρχει μία λύση, θα το ξαναπώ αυτό. Προτιμώ να ακούσω ότι δώσαμε διαρκείς μάχες βάζοντας αλλεπάλληλα αναχώματα στον υγειονομικό εχθρό, παρά ότι παραδοθήκαμε σε αυτόν.
Είμαι έτοιμος να συζητήσω για το πως πολεμήσαμε, αλλά ποτέ για το αν πολεμήσαμε. Πολύ περισσότερο όταν φωνασκούν για όλα αυτά εκείνοι που έλειψαν από τον πόλεμο της ενημέρωσης για να κάνουν τώρα ανέξοδο κλεφτοπόλεμο.
Φτάσαμε έτσι στο νέο απαγορευτικό του Νοεμβρίου. Ποιος είναι ο στόχος; Θα το εξηγήσω και πάλι: Να μειωθεί η κινητικότητα του πληθυσμού, ώστε να μειωθεί με αυτό τον τρόπο δραστικά και η μετάδοση του ιού, για να αντέξουν τα νοσοκομεία μας, τα οποία διαρκώς και ενισχύονται.
Πρώτος σταθμός μας αυτή τη στιγμή θα είναι οι γιορτές. Αν πετύχουμε μπορούμε να τις κάνουμε σε ομαλότερες συνθήκες. Και βέβαια σήμερα περισσότερο παρά ποτέ χρειάζεται όλοι να επιδείξουμε την απαραίτητη ωριμότητα και υπευθυνότητα. Ξέρω ότι η κοινωνία είναι φοβισμένη, κουρασμένη, αγχωμένη, αγανακτισμένη. Και η διαπίστωση την οποία κάνουμε κοιτάζοντας τα πραγματικά δεδομένα είναι ότι δεν πείθουμε τους πολίτες όλοι μαζί -χρησιμοποιώ α’ πληθυντικό- με την ίδια αποτελεσματικότητα ότι πρέπει να τηρήσουν αυτά τα βασικά μέτρα περιορισμού της κινητικότητας για να περιορίσουμε τον ιό.
Η εντύπωσή μου είναι ότι μερικές φορές χρειάζεται να πάρουμε πιο αυστηρά μέτρα από ό,τι πήραμε τον Μάρτιο και τον Απρίλιο για να πετύχουμε το ίδιο αποτέλεσμα το οποίο πετύχαμε τότε. Για αυτό και έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία το μήνυμα το οποίο θα εκπέμπεται από τις πολιτικές δυνάμεις για τους βασικούς άξονες της δημόσιας υγείας να είναι ενιαίο, ομοιόμορφο και να μην αμφισβητείται.
Όταν ερχόμαστε και διευκρινίζουμε τι σημαίνει απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 21:00 το βράδυ, το κάνουμε για να περιορίσουμε μετακινήσεις που ενδεχομένως να έχουν το χαρακτήρα της προαιρετικότητας.
Δεν το κάνουμε το πρωί γιατί οι άνθρωποι πρέπει να εξακολουθούν αυτοί που μπορούν και πρέπει να πάνε στη δουλειά τους, να πάνε στη δουλειά τους, και οι γονείς πρέπει να πάνε και να πάρουν τα παιδιά από το δημοτικό σχολείο. Αλλά αυτό το οποίο δεν πρέπει να γίνεται σε αυτή τη συγκυρία είναι να μετακινούμαστε το βράδυ με τη δήθεν δικαιολογία της άσκησης και να πηγαίνουμε από το ένα σπίτι στο άλλο, κάνοντας παρέες με ανθρώπους που δεν αποτελούν μέρος του στενού οικογενειακού μας περιβάλλοντος. Αυτό θα είναι δραματικό αν συμβεί.
Αν, λοιπόν, δεν μπορώ να το εξηγήσω στους συμπολίτες μου ότι αυτό είναι κάτι το οποίο δεν πρέπει να γίνεται, τι δυνατότητες έχουμε παρά μόνο να εφαρμόσουμε τέτοιου είδους μέτρα. Και θα παρακαλούσα όλες και όλους, και τους πολιτικούς αρχηγούς, αυτά τα μέτρα να τα στηρίξουν. Είναι τα μόνα μέτρα τα οποία θα μας επιτρέψουν σήμερα να περιορίσουμε τη γρήγορη μετάδοση του ιού.
Και βέβαια έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι τα μέτρα αυτά θα αποδώσουν. Ενδεχομένως να χρειαστούν ακόμα μία εβδομάδα, δέκα ημέρες δύσκολες για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Θα δούμε όμως στη συνέχεια μία πτώση των κρουσμάτων και μικρότερη πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Αλλά οι επόμενες ημέρες θα είναι δύσκολες. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι δύσκολες. Όπως είναι ήδη δύσκολες για τους εργαζόμενους συμπολίτες μας οι οποίοι καλούνται να υποστούν τις συνέπειες αυτής της δεύτερης οριζόντιας παρέμβασης στη λειτουργία της οικονομίας.
Γι’ αυτό όμως βγήκαμε μπροστά και είπαμε ότι θα στηρίξουμε πάνω από όλα τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας. Γι’ αυτό ήρθαμε και είπαμε ότι ειδικά για το Νοέμβριο θα αυξήσουμε κατά 50% την αποζημίωση στη μισθωτή εργασία και θα την πάμε στα 800 ευρώ.
Γι’ αυτό ερχόμαστε και ενισχύουμε και παρατείνουμε τα επιδόματα της ανεργίας. Και για αυτό θα είμαστε πάντα εδώ, και τους επόμενους μήνες, να στηρίξουμε εκείνα τα νοικοκυριά τα οποία είναι πιο ευάλωτα και θα υποστούν τις μεγαλύτερες πιέσεις από αυτή την πρωτοφανή οικονομική κρίση.
Αυτό είναι το δεύτερο κύμα φροντίδας αυτής της κυβέρνησης για το εισόδημα και την παραγωγή, το οποίο θα αγγίξει τα 3,5 δισεκατομμύρια μέσα σε ένα μήνα.
Ερχόμαστε λοιπόν να δούμε και να συζητήσουμε τι κάναμε σωστά και τι δεν κάναμε σωστά. Με ειλικρίνεια και με πραγματική διάθεση αυτοκριτικής.
Θέλω να ξέρετε ότι δεν υπάρχει ένα βράδυ το οποίο θα γυρίσω σπίτι μου και δεν θα σκεφτώ τι θα μπορούσαμε ενδεχομένως να κάνουμε καλύτερα την επόμενη μέρα για να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Και αυτό δεν δέχομαι να το αμφισβητεί κανείς. Όπως δεν δέχομαι αυτό να αμφισβητείται για κανέναν ο οποίος δίνει σήμερα έναν αγώνα, είτε είναι μέλος της κυβέρνησης, είτε είναι υγειονομικός, είτε είναι ο ΕΟΔΥ, είτε είναι η Πολιτική Προστασία, να ακυρώνεται οριζόντια μια τεράστια προσπάθεια η οποία γίνεται ώστε να αντιμετωπίσουμε έναν εχθρό άγνωστο, ο οποίος αλλάζει συνέχεια μορφή και συνιστά τον ορισμό μιας ασύμμετρης απειλής.
Θα παρακαλούσα ειλικρινά μην μπείτε σήμερα στον πειρασμό, κύριε Τσίπρα, να επαναλάβετε τα στοιχεία τα οποία δείξατε την προηγούμενη φορά σχετικά με τους θανάτους στη χώρα μας. Μην το κάνετε. Μην το κάνετε. Σας δίνω ειλικρινά αυτή τη συμβουλή αν το έχετε αυτό στην ομιλία σας μην το κάνετε, μην παίξετε αυτό το απαράδεκτο παιχνίδι πάνω στις πλάτες των οικογενειών ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους για να στοιχειοθετήσετε τι ακριβώς, θέλω να καταλάβω. Ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι, όλη η Ευρώπη, με ένα δεύτερο κύμα πανδημίας το οποίο προσπαθούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο να ελέγξουμε;
Δεν θέλω, ειλικρινά. Θα το κάνω στη δευτερολογία μου μόνο εάν επιμείνετε να χρησιμοποιήσετε αυτά τα στοιχεία. Δεν θέλω να μιλάω με στατιστικές νεκρών. Δεν θέλω να το κάνω. Μην με αναγκάσετε να μπούμε και σε αυτή την άχαρη σύγκριση, εάν επιλέξετε πάλι να κάνετε σπέκουλα ειδικά πάνω σε αυτά τα στατιστικά στοιχεία. Οποιαδήποτε άλλα στοιχεία χρησιμοποιείστε τα αν θέλετε, αλλά αυτό σας λέω ειλικρινά να μην το κάνετε, γιατί είναι προσβολή. Είναι προσβολή στη μνήμη των συμπολιτών μας που έχασαν τη ζωή τους και νομίζω ότι είναι και μια προσβολή σε όλους όσους δίνουν μια τεράστια προσπάθεια να σώσουν ανθρώπινες ζωές, υπερβάλλοντας εαυτούς εν μέσω αυτής της πρωτοφανούς κρίσης.
Τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει διαφορετικά; Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να είχαμε επιβάλλει τη χρήση μασκών παντού νωρίτερα. Θα μπορούσαμε να περιορίσουμε τη βραδινή διασκέδαση νωρίτερα από ό,τι το κάναμε. Ναι, ενδεχομένως στη Θεσσαλονίκη έπρεπε κάποιες μέρες νωρίτερα, ενδεχομένως μία εβδομάδα νωρίτερα, να πάρουμε πιο δραστικά μέτρα. Ναι, αυτά θα μπορούσαμε να τα είχαμε κάνει.
Δεν είδα έναν, όμως, από την αντιπολίτευση να τα εισηγείται αυτά. Δεν είδα έναν από την αντιπολίτευση να εισηγείται «πάρτε τώρα πιο δραστικά μέτρα lockdown, κλείστε την οικονομία, κλείστε την οικονομία τώρα», νωρίτερα από ό,τι το είχαμε κάνει. Γιατί το μονά-ζυγά δικά μας είναι πολύ βολική τακτική όταν κάποιος είναι στην αντιπολίτευση και μπορεί εύκολα να λέει το αυτό και το ακριβώς ανάποδο.
Στον τόπο μας συμβαίνει ένα παράδοξο. Δεν ενοχοποιείται ο COVID, αλλά η κυβέρνηση γιατί αυτό ισχυρίζεστε όταν λέτε ότι το απαγορευτικό το προκάλεσε η πολιτική μας και όχι ο ιός.
Μας είπατε: «Αν ήμουν εγώ δεν θα άφηνα την κατάσταση με τον κορονοϊό να εξελιχθεί έτσι». Πράγματι, ε; Με ένα νόμο και με ένα άρθρο. Πάλι καλά που δεν κηρύξατε το νέο υγειονομικό αντιμνημόνιο.
Πριν από μερικές μέρες μίλησα στους Έλληνες έχοντας δίπλα μου τον επικεφαλής της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής, τον καθηγητή κύριο Τσιόδρα. Ο κύριος Τσιόδρας παρουσίασε δημόσια τα ίδια ερευνητικά δεδομένα που λαμβάνει καθημερινά η κυβέρνηση. Ανέλυσα τις επιλογές μας, απάντησα σε ερωτήσεις και πιστεύω ότι με αυτό τον τρόπο σηματοδοτούμε σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία την εμπιστοσύνη της πολιτικής προς τους ειδικούς, αλλά και διαχωρίζουμε τους ρόλους.
Δικός μας ρόλος είναι να παίρνουμε τις τελικές αποφάσεις. Πιστεύω ότι αυτό είναι μια διαδικασία δημοκρατικής λογοδοσίας, είναι όμως και μία κίνηση αναγνώρισης της προσφοράς των επιστημόνων στην προστασία της υγείας.
Δεν μπορώ εδώ να μην σχολιάσω το γεγονός ότι υπήρξαν φωνές από την δική σας παράταξη που θέλησαν να την μειώσουν. Πρώτος ο γνωστός κύριος Πολάκης χύμηξε στον κύριο Τσιόδρα.
Ανακαλύψατε και εσείς κύριε Τσίπρα «εργαλειοποίηση» των επιστημόνων. Σας σκανδάλισε τόσο πολύ το γεγονός ότι απευθύνθηκα στον κύριο Τσιόδρα στον ενικό. Ήταν «σκανδαλώδες» αυτό το οποίο έγινε. Πράγματι, με έναν άνθρωπο με τον οποίον επικοινωνώ πολλές φορές την ημέρα καθημερινά, έχει δημιουργηθεί ένας βαθμός οικειότητας και σεβασμού που μου επέτρεψαν να τον κάνω αυτό. Αλλά από εκεί και πέρα οφείλω να επαναλάβω ότι το συγκεκριμένο γεγονός δεν ήταν τυχαίο.
Θέλω να τονίσω και να καταθέσω στα πρακτικά το βίντεο το οποίο διακινήσατε ως ΣΥΡΙΖΑ, στο οποίο στοχοποιείτε προσωπικά τον κύριο Τσιόδρα. Αυτό είναι screenshot από το βίντεο. Τον στοχοποιήσατε προσωπικά. Τον βάλατε σε ένα βίντεο. Δείτε το κύριε Τσίπρα, μπορεί να σας έχει διαφύγει. Αυτό είναι στο βίντεό σας. Το καταθέτω στα πρακτικά.
Επιλέξατε την πολιτική στοχοποίηση των επιστημόνων αντί της στοχοποίησης της κυβέρνησης. Με αυτόν τον τρόπο όμως υποβιβάζετε την πολιτική αντιπαράθεση. Υποσκάπτοντας τους ειδικούς στρώνετε το δρόμο στο σκοταδισμό της άγνοιας και της ημιμάθειας. Αυτά δεν έχουν θέση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Αλλά φοβάμαι ότι είναι και η μοιραία κατάληξη ενός αντιπολιτευτικού κατήφορου που δεν αναζητά λύση στα προβλήματα αλλά μόνο προβλήματα στις λύσεις που δίνει η κυβέρνηση. Μιας πολιτικής που από την αρχή της πανδημίας θυμίζει ένα εκκρεμές έτοιμο να σπάσει, κινούμενο μεταξύ ανέξοδης πλειοδοσίας και ανεύθυνης καταγγελίας.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, όπως σας είπα πρώτος εγώ είμαι έτοιμος να παραδεχθώ και καθυστερήσεις και αστοχίες, μπροστά σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση για ολόκληρο τον πλανήτη.
Ποτέ όμως δεν θα μηδενίσω την κοινή προσπάθεια Πολιτείας, ειδικών και πολιτών που δείχνει ότι μπορεί να φέρει αποτελέσματα όταν υπάρχει συστράτευση και όταν ακούγονται θετικές προτάσεις.
Φοβάμαι ότι αυτή την άποψη, δυστυχώς, δεν τη συμμερίζεται η αξιωματική αντιπολίτευση. Και θα ήθελα, με αυτή την ευκαιρία, να απαντήσω στην πρωτολογία μου στις τρεις προτάσεις που έκανε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης για να αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίση. Μας προτείνατε τρία πράγματα, κύριε Τσίπρα και θα ήθελα να τα απαντήσω, ώστε ενδεχομένως να τα σχολιάσετε και εσείς στην τοποθέτησή σας.
Μας είπατε, πρώτον, ότι πρέπει ως κυβέρνηση να «παγώσουμε» το πρόγραμμά μας, για το οποίο εκλεγήκαμε, για έξι μήνες μέχρι που να περάσει η πανδημία. Μας είπατε να αλλάξει η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, την ώρα που δίνει μία καθημερινή μάχη, και να επιλεγεί Υπουργός κοινής αποδοχής. Και μας είπατε να συνέλθει το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, λες και δεν έχετε τακτική ενημέρωση σε επίπεδο των ειδικών σας, των ανθρώπων που έχετε εξουσιοδοτήσει να μιλάνε με το Υπουργείο Υγείας για το τι ακριβώς κάνει η κυβέρνηση.
Δηλαδή επειδή δεν έχετε σχέδιο, αν το καταλαβαίνω καλά, προτείνετε περίπου να συγκυβερνηθεί η χώρα. Μας λέγατε ότι είμαστε πολιτικοί απατεώνες και τώρα ξαφνικά θέλετε να γίνετε εταίρος της κυβέρνησης.
Και επειδή, κύριε Τσίπρα, μας είπατε ότι δεν σας αρκεί η απάντηση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, ακούστε το λοιπόν καλά και από εμένα: Η Ελλάδα έχει κυβέρνηση, σοβαρή αντιπολίτευση δεν έχει.
Φαντάζομαι ότι επειδή ζητάτε και συχνά την παραίτηση Υπουργών, της κυρίας Κεραμέως ζητήσατε την παραίτηση επειδή έπεσε ο server της Cisco -προς τιμήν σας, κύριε Λοβέρδο, αναγνωρίσατε ότι η αρχική σας κριτική ήταν υπερβολική- εσείς επιμείνατε να παραιτηθεί η κυρία Κεραμέως γιατί έπεσε ο server της Cisco στο Λονδίνο. Και θέλετε να πιστεύετε ότι με αυτό τον τρόπο θα γίνετε αξιόπιστη αντιπολίτευση.
Φαντάζομαι όμως ότι σε λίγο -δεν θα σας πάρει πολύ καιρό- θα ζητήσετε να παραιτηθεί όλη η κυβέρνηση και να σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Φαντάζομαι είναι το επόμενο το οποίο θα ακούσουμε από τα στόματά σας.
Κοιτάξτε, παντού στον κόσμο δεν έχει ανασταλεί ο πολιτικός διάλογος και η πολιτική κριτική. Παντού, όμως, υπάρχει το υπερκείμενο καλό και η ανάγκη ο διάλογος αυτός να συνοδεύεται από δημιουργικές και από ουσιαστικές προτάσεις. Και θέλω να δώσω ένα παράδειγμα του τι σημαίνει εποικοδομητική αντιπολίτευση από μια χώρα που σας είναι οικεία. Ο αρχηγός των Εργατικών στην Αγγλία, ο διάδοχος του Jeremy Corbyn με τον οποίο τόσο καλές σχέσεις είχατε, ο Σερ Keir Starmer, ζήτησε πριν από ένα μήνα καθολικό lockdown. Είπε ξεκάθαρα ότι κοιτάξτε δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ο κορονοϊός με ημίμετρα και πρέπει να πάμε σε καθολικό lockdown. Δεν σας άκουσα ποτέ να λέτε κάτι αντίστοιχο. Αν το είχατε πει αυτό και είχατε αναλάβει το βάρος της επιλογής σας, γιατί ξέρετε αυτά τα μέτρα έχουν κόστος, τότε θα μπορούσα πραγματικά να δεχθώ πως είχατε δίκιο ότι ενδεχομένως έπρεπε να κινηθούμε νωρίτερα και η κριτική σας θα ήταν τεκμηριωμένη.
Δεν είπατε ποτέ αυτό. Είπατε μόνο αυτά τα οποία μπορούν να ακούγονται ωραία και ευχάριστα στα αυτιά των διαφορετικών ακροατηρίων στα οποία απευθύνεστε.
Και νομίζω ότι σήμερα έχει έρθει η ώρα να τοποθετηθούν όλα τα κόμματα, όχι μόνο εσείς κύριε Τσίπρα. Και η κυρία Γεννηματά και ο κύριος Κουτσούμπας και ο κύριος Βελόπουλος και ο κύριος Βαρουφάκης, επί της ουσίας. Έπρεπε ή δεν έπρεπε να πάμε σε lockdown τώρα; Έπρεπε να πάμε νωρίτερα; Δεν το άκουσα από κανέναν. Από κανέναν δεν άκουσα σε αυτή την αίθουσα ότι έπρεπε να πάμε σε lockdown νωρίτερα.
Δεν έπρεπε να πάμε σε lockdown; Έπρεπε να περιμένουμε να δούμε αν τα προηγούμενα μέτρα τα οποία είχαμε εφαρμόσει θα δούλευαν; Έπρεπε ή δεν έπρεπε να στηρίξουμε την πραγματική οικονομία με ένα έκτακτο πακέτο μέτρο όπως τα 800 ευρώ τα οποία δίνουμε στους μισθωτούς; Γιατί την τελευταία φορά που τοποθετηθήκατε επί ενός έκτακτου πακέτου μέτρων, αν θυμάμαι καλά για τους πλημμυροπαθείς της Καρδίτσας, δεν το ψηφίσατε.
Τελικά πρέπει ή δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τους ειδικούς; Ποιος έχει το πάνω χέρι; Ο κύριος Ξανθός, ο κύριος Πολάκης; Εμπιστευόμαστε ή δεν εμπιστευόμαστε τους ειδικούς; Ακούμε ή δεν ακούμε τις συστάσεις τους, έστω και όταν αυτοί αλλάζουν άποψη, γιατί πολύ απλά αλλάζουν τα δεδομένα.
Αυτά λοιπόν είναι καλό να τα συζητήσουμε σήμερα, καθώς μπαίνουμε ίσως στην πιο δύσκολη φάση αντιμετώπισης της πανδημίας. Και τώρα έχει έρθει η ώρα να κρατηθούμε όλοι όρθιοι έτσι ώστε όταν έρθει με το καλό το εμβόλιο να βρει όρθια και την κοινωνία.
Πειθαρχώντας ατομικά, ζητώντας πειθαρχία και από τον διπλανό μας γιατί κάθε προσωπική αστοχία αυτή τη στιγμή είναι και συλλογική.
Και σε αυτή την στιγμή οι πολίτες έχουν ανάγκη από σύμπνοια. Η Πολιτεία έχει την ανάγκη από τη συμβολή όλων, από την ψύχραιμη κριτική των αντιπάλων. Όχι από ανοησίες, γιατί περί ανοησιών πρόκειται, όπως αυτές που ακούσαμε παραδείγματος χάρη για το ζήτημα της τηλεκπαίδευσης.
Και σίγουρα όχι από την εγκληματική στάση όσων -και εδώ απευθύνομαι σε εσάς κύριε Γενικέ Γραμματέα- εν μέσω πανδημίας βλέπουν ακόμα και μιλούν ακόμα για την πορεία του Πολυτεχνείου, παραβλέποντας ότι δεν υπήρχαν εκδηλώσεις ούτε σε άλλες εθνικές επετείους και ρισκάροντας να μετατρέψετε μία πορεία τιμής, σε μία πορεία πόνου προς τις Μονάδες Εντατικής.
Ας συμφωνήσουμε, λοιπόν, τουλάχιστον σήμερα σε αυτή την αίθουσα, ότι μπορούμε να τιμήσουμε την μνήμη του Πολυτεχνείου με μία εξαιρετικά περιορισμένη και λιτή τελετή κατάθεσης στεφάνου στο Πολυτεχνείο και να δηλώσετε όλοι ότι δεν θα συμμετέχετε σε καμία πορεία και ότι δεν ενθαρρύνετε κανέναν σε αυτές τις κρίσιμες συνθήκες να βρεθεί στο δρόμο και να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Και να ξέρετε ότι η κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει καμία τέτοια συμπεριφορά. Σας το λέμε από τώρα να το γνωρίζετε. Όπως η κυβέρνηση πήρε την απόφαση να μην γιορταστεί η 28η Οκτωβρίου, έτσι παίρνει και την απόφαση να μην γίνει σε αυτές τις συνθήκες η πορεία του Πολυτεχνείου. Και είμαι σίγουρος ότι αυτό θα ήθελαν και αυτοί οι οποίοι πρωταγωνίστησαν σε αυτή την εμβληματική εξέγερση.
Σήμερα πάντως -και θα κλείσω με αυτό- τουλάχιστον δεν βαδίζουμε χωρίς κατεύθυνση. Ανεβαίνουμε ένα βουνό και βλέπουμε την κορυφή. Δεν ξέρουμε ακριβώς πόσο χρόνο θα μας πάρει να φτάσουμε στην κορυφή, ξέρουμε ότι υπάρχουν αρκετές χαράδρες και γκρεμοί από το σημείο που βρισκόμαστε μέχρι την κορυφή, αλλά βλέπουμε την κορυφή.
Και η κορυφή είναι το εμβόλιο και είναι εξαιρετικά αισιόδοξο το γεγονός ότι μία τουλάχιστον εταιρεία έχει ήδη εξαγγείλει ότι το εμβόλιό της δεν είναι απλά ασφαλές, αλλά και άκρως αποτελεσματικό. Και εκτιμώ ότι και άλλες εταιρείες θα προβούν σε αντίστοιχες εξαγγελίες εντός των επόμενων εβδομάδων.
Η κυβέρνηση διαθέτει ήδη σχέδιο προμήθειας του εμβολίου και μαζικής θωράκισης του πληθυσμού. Το Υπουργείο Υγείας και η Επιτροπή Εμβολιασμού είναι απολύτως ανοιχτή -επειδή είδα και μία ενδιαφέρουσα ερώτηση την οποία κατέθεσε το ΚΙΝΑΛ- να ακούσει τις απόψεις κομμάτων για το πώς αυτό το σχέδιο μπορεί να γίνει ακόμα καλύτερο και ακόμα αποτελεσματικότερο.
Και βέβαια θα πρέπει να δώσουμε όλοι έναν αγώνα να πείσουμε την ελληνική κοινωνία ότι από τη στιγμή που το εμβόλιο θα είναι διαθέσιμο δωρεάν για όλους τους Έλληνες πολίτες, ότι πρέπει οι Έλληνες πολίτες να εμβολιαστούν.
Προφανώς και δεν πρόκειται να πάμε σε κανενός είδους υποχρεωτικό εμβολιασμό. Όπως όμως οι συμπολίτες μας εμβολιάστηκαν για τη γρίπη, με πολύ μεγάλη ταχύτητα με εμβόλια τα οποία είχε εγκαίρως προμηθευτεί η ελληνική κυβέρνηση, η ίδια λογική πρέπει να επικρατήσει και στο εμβόλιο κατά του Covid.
Και βέβαια να πω και κάτι ακόμα, το οποίο το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό. Όταν βλέπουμε τη κορυφή του βουνού, το φως στην άκρη του τούνελ, όπως θέλετε πείτε το, μπορούμε να αντιδράσουμε ψυχολογικά με δύο διαφορετικούς τρόπους: Ο ένας είναι να χαλαρώσουμε και να πούμε «δεν βαριέσαι, θα βρεθεί το εμβόλιο, όλα καλά είναι». Ο δεύτερος είναι να είμαστε ακόμα πιο συγκρατημένοι, να σφίξουμε τα δόντια, γιατί γνωρίζουμε πια ποιο είναι το τέλος αυτής της διαδρομής.
Πρέπει, επιβάλλεται να κάνουμε το δεύτερο. Θα έχουμε εμβόλια στη διάθεσή μας, ενδεχομένως και από τον Ιανουάριο. Τα εμβόλια αυτά θα έρθουν τμηματικά. Θα χρειαστεί χρόνος να εμβολιαστεί ένα ικανό ποσοστό του πληθυσμού ώστε να σπάσουμε την αλυσίδα της μετάδοσης και βέβαια σε αυτό το διάστημα σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να χαλαρώσουμε.
Αλλά γνωρίζουμε πια ότι στο τέλος αυτής της διαδρομής υπάρχει ένα εμβόλιο το οποίο είναι και το μόνο εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας για να αντιμετωπίσουμε οριστικά αυτήν την πρωτοφανή κρίση. Και αυτή η προοπτική του εμβολίου πρέπει να μας οπλίσει όλους μας με νέα δύναμη και νέα αντοχή, ώστε το τέλος αυτού του εφιάλτη να βρει όλους τους πολίτες υγιείς, τον παραγωγικό ιστό της χώρας έτοιμο να ξαναπιάσει το νήμα της ανάπτυξης.
Κλείνω, λοιπόν, με ένα ειλικρινές κάλεσμα συσπείρωσης και προοπτικής. Εμείς θα συνεχίσουμε παρά τις δυσκολίες να δίνουμε τη μάχη για την προστασία της δημόσιας υγείας, ακούγοντας τις οδηγίες των επιστημόνων. Υιοθετώντας κάθε γόνιμη πρόταση, μη διστάζοντας να διορθώσουμε αδυναμίες όπου αυτές εντοπίζονται, με τόλμη και με αλήθεια.
Από την πλευρά τους, όλοι οι Έλληνες καλούνται να υψώσουν το δικό τους ανάστημα εθνικής ευθύνης. Να συνεχίσουν να τηρούν τα μέτρα προστασίας και τους κανόνες της Πολιτείας, ώστε τα πράγματα να μην γίνουν χειρότερα πριν γίνουν καλύτερα.
Επιτρέψτε μου να κλείσω με μία αναφορά στην έννοια της ευθύνης. Η ευθύνη είναι μία λέξη που μπορεί κανείς να τη διαβάσει από δύο διαφορετικές οπτικές. Μπορεί την ευθύνη να τη δει κανείς ως φταίξιμο ή μπορεί να τη δει κανείς ως υπευθυνότητα.
Διαβάζω την έννοια της ευθύνης με το δεύτερο ορισμό. Ευθύνη σημαίνει υπευθυνότητα. Υπευθυνότητα απέναντι στον εαυτό μας, απέναντι στους συμπολίτες μας. Η ευθύνη δεν είναι φταίξιμο. Δεν κουνάμε το δάχτυλο σε κανέναν να του πούμε ότι φταίει για αυτά τα οποία συμβαίνουν. Τον καλούμε να αναλογιστεί ότι η ευθύνη είναι ο δίδυμος αδελφός της ελευθερίας. Ότι δεν υπάρχει ελευθερία χωρίς ατομική ευθύνη, χωρίς συμπεριφορά η οποία να προστατεύει το ίδιο το άτομο και το κοινωνικό σύνολο.
Και είμαι σίγουρος ότι αυτή την έννοια της ευθύνης, ευθύνη ως υπευθυνότητα και όχι ως φταίξιμο, θα την αγκαλιάσει η ελληνική κοινωνία. Και ότι και τώρα που ίσως αντιμετωπίζουμε τις πιο δύσκολες ημέρες, τις πιο σκοτεινές ημέρες, θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε και αυτή τη μεγάλη δυσκολία, να βγούμε νικητές από αυτή τη μάχη με όσο το δυνατόν λιγότερα τραύματα, όσο το δυνατόν λιγότερες αμυχές. Έτσι ώστε το 2021 να είναι η χρονιά της μεγάλης επανεκκίνησης και η χρονιά που θα έχουμε αφήσει οριστικά πίσω μας αυτή την πρωτοφανή περιπέτεια.
Σας ευχαριστώ.
Δευτερολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή
κατά την ενημέρωση του σώματος, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού της Βουλής, για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επέλεξα στην πρωτολογία μου να είμαι όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένος, να απαντήσω σε ερωτήματα τα οποία είχαν τεθεί από την αξιωματική αντιπολίτευση και από τα υπόλοιπα κόμματα, κάνοντας ταυτόχρονα μία έκκληση: Να μην ανέβουν οι τόνοι και να εκπέμψουμε σε αυτή την αίθουσα μία εικόνα αν μη τι άλλο συναίσθησης της κρισιμότητας της κατάστασης.
Ξεκινώ από τον τελευταίο ομιλητή. Δεν ήταν ούτε εικόνα, ούτε λεξιλόγιο αυτό το οποίο χρησιμοποιήσατε, κ. Βαρουφάκη. Αν πιστεύετε ότι μπορείτε να έρχεστε εδώ για να κάνετε μόνο ένα επικοινωνιακό σόου, να αναλογιστείτε τις δικές σας προσωπικές ευθύνες για την κατάσταση στην οποία οδηγήσατε τις ελληνικές τράπεζες. Δεν θυμάμαι να επιδεικνύετε την ίδια ευαισθησία για τους πιο αδύναμους όταν γυρνούσατε και λέγατε «αγάπη μου έκλεισα τις τράπεζες», και έκλαιγαν οι συνταξιούχοι έξω από τα Α.Τ.Μ. Ούτε όταν φωτογραφιζόσασταν σε διάφορα lifestyle περιοδικά, αναδεικνύοντας τη «φρέσκια» εικόνα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Καλό είναι, λοιπόν, σε αυτή την αίθουσα να έχουμε αίσθηση των ιστορικών μας ευθυνών και δυστυχώς εσάς προσωπικά για το τρίτο μνημόνιο, για τη χρεοκοπία των ελληνικών τραπεζών, σας βαραίνουν πολλές τέτοιες ευθύνες για να νομίζετε ότι τα έχουμε ξεχάσει, έτσι εύκολα.
Έρχομαι τώρα, και θα επιχειρήσω να απαντήσω σε αυτά τα οποία άκουσα, τηρώντας και το πλαίσιο του χρόνου το οποίο έχετε ορίσει, κ. Πρόεδρε. Κατανοώ, βέβαια, ότι η συζήτηση αυτή έχει την ιδιαίτερη σημασία της. Ελπίζω και εύχομαι να την παρακολουθούν αρκετοί Έλληνες πολίτες. Θέλω κατ’ αρχάς να ξεκινήσω απαντώντας στον κ. Τσίπρα για ένα σχόλιο το οποίο μου έκανε, μία διαπίστωση που μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση.
Μου κάνει πραγματικά εντύπωση -και νομίζω ότι είναι άξιο σχολιασμού ως προς τα κοινοβουλευτικά τεκταινόμενα- το γεγονός ότι πριν καν ανεβείτε στο βήμα να εκφωνήσετε την ομιλία σας, έχετε ήδη διανείμει το κείμενο της ομιλίας σας στους δημοσιογράφους. Την ομιλία, την οποία θα εκφωνήσετε, απαντώντας σε αυτά τα οποία έχω πει εγώ την έχετε μοιράσει στους δημοσιογράφους. Είναι εδώ μοιρασμένη. Και είναι, επίσης, πολύ ενδιαφέρον ότι στην πρώτη σελίδα της ομιλίας σας ξεκινάτε λέγοντας -είναι αυτά τα οποία είπατε για το πόσο αυτάρεσκος και διχαστικός ήμουν στην ομιλία μου. Αυτά τα γράψατε ή σας τα έγραψαν πριν με ακούσετε. Δεν καταλαβαίνω δηλαδή. Δεν εκφώνησα την ομιλία που περιμένατε ότι θα πω και παρά ταύτα εσείς και μοιράσατε την ομιλία και είπατε τα ίδια. Μα είναι σοβαρά κοινοβουλευτικά πράγματα αυτά, κ. Τσίπρα;
Ασχολήθηκα λίγο με την αντιπολίτευση και με εσάς προσωπικά και πολύ με το να απαντήσω σε εύλογα ερωτήματα τα οποία έχουν οι Έλληνες πολίτες. Δεν μπορώ όμως να αφήσω ασχολίαστο το γεγονός ότι υπήρξε εδώ μία αντιπαράθεση που -από ό,τι καταλαβαίνω κ. Πρόεδρε- έχει πάρει και δημόσια χαρακτηριστικά, σχετικά με μία αναφορά σας για το πόσες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας λειτουργούν πραγματικά στο Νοσοκομείο «Σωτηρία». Είπατε ότι λειτουργούν εννέα από τις 50. Η δική μας ενημέρωση από τον Διοικητή του Νοσοκομείου είναι ότι λειτουργούν όλες και αυτό ακριβώς μετέφερε και ο Πρόεδρος της Βουλής στην τοποθέτησή του. Δεν πήγε ο ίδιος να τις δει. Έκανε δήλωση ο Διοικητής του Νοσοκομείου και είπε ότι όλες δουλεύουν. Και τι έγινε μετά; Ο απών κ. Πολάκης, με ένα χυδαίο υβρεολόγιο στο διαδίκτυο, επιτέθηκε κατά του Προέδρου της Βουλής, κατά όλων ημών δηλαδή, με αχαρακτήριστες φράσεις, ότι είναι ψεύτης γιατί είπε ότι λειτουργούν και οι 50 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Εδώ πέρα δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: Ή η πληροφόρηση την οποία έχουμε δεν είναι ακριβής, οπότε μπορώ να σας δεσμευτώ ότι θα απομακρυνθεί ο Διοικητής του «Σωτηρία» που μας έδωσε αυτή την πληροφορία, ή ο κ. Πολάκης λέει ψέματα, οπότε κάποια στιγμή πρέπει να αποφασίσετε εσείς να τον απομακρύνετε για τον προσβλητικό τρόπο με τον οποίο εξακολουθεί να εκφράζεται. Έχω την υποψία όμως, ότι το πρόβλημα δεν είναι ο ίδιος ο κ. Πολάκης. Το πρόβλημα είναι ευρύτερο. Το πρόβλημα είναι ο «Πολακισμός». Τον «Πολακισμό» τον περιγράφω ως ένα μείγμα ειρωνείας, αλαζονείας, ψευτομαγκιάς, ψεμάτων, ανορθολογισμού. Αυτό σημαίνει «Πολακισμός». Μόνο που αυτόν τον «Πολακισμό» ούτε εσείς μπορείτε να αποστείτε, διότι τέτοια χαρακτηριστικά διέκρινα και στη δική σας ομιλία. Ο κ. Πολάκης ήταν απών, το πνεύμα του όμως εκφράστηκε μέσα από τα δικά σας λεγόμενα.
Σας το λέω ειλικρινά, έχετε την ψευδαίσθηση ότι έχετε πολιτικό κεφάλαιο να καταναλώσετε χρησιμοποιώντας αυτού του είδους τον λόγο. Πρέπει να σας πω, όμως, ότι δεν είστε πια ο φέρελπις υποψήφιος Πρωθυπουργός. Είστε ο αποτυχημένος τέως Πρωθυπουργός. Και το αποτυχημένος δεν είναι δική μου κρίση, είναι η κρίση του ελληνικού λαού, διότι αν ήσασταν επιτυχημένος δεν θα ήσασταν στα έδρανα της αντιπολίτευσης. Μερικές φορές -πραγματικά- ακούγοντάς σας έχω την εντύπωση ότι όσο πιο δύσκολα είναι τα προβλήματα τα οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, τόσο αναδεικνύεται η ρηχότητα των θέσεών σας. Και τόσο λιγότερο επαρκής είστε στο να μπορείτε να αρθρώσετε έναν έστω και στοιχειωδώς τεκμηριωμένο, πειστικό, εναλλακτικό πολιτικό λόγο.
Έρχομαι τώρα να απαντήσω σε μια σειρά από συγκεκριμένα ζητήματα τα οποία ετέθησαν από τους πολιτικούς αρχηγούς. Σας ζήτησα στην πρωτολογία μου να μην χρησιμοποιήσουμε στατιστικά στοιχεία θανάτων και να μην επιχειρήσετε την ίδια ακροβασία την οποία κάνατε να χρησιμοποιήσετε ποσοστιαία αύξηση θανάτων, μη λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα νούμερα βάσης τα οποία συγκρίνετε ήταν πάρα πολύ χαμηλά γιατί τα πήγαμε εξαιρετικά στο πρώτο κύμα. Και είπατε ότι στο δεύτερο κύμα, σε επίπεδο θανάτων, τα έχουμε πάει χάλια.
Θέλω να καταθέσω λοιπόν για να υπάρχει απλά στα πρακτικά -αφήνω στην άκρη το πρώτο κύμα- στοιχεία για τα κρούσματα και τους θανάτους του τελευταίου 24ωρου στην Ευρώπη. Όταν στην Ελλάδα είχαμε 43 θανάτους, στην Πορτογαλία είχαμε 82, στο Βέλγιο είχαμε 345. Στην Ιταλία είχαμε 623. Αυτά είναι τα νούμερα, δυστυχώς. Υπάρχει μία σκληρή στατιστική. Η μία σκληρή στατιστική, δυστυχώς είναι αδυσώπητη -κάποια στιγμή μπορεί να το καταλάβετε- και είναι δυστυχώς ο αριθμός θανάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Αυτός είναι ο τραγικός δείκτης απολογισμού. Υπάρχει κι ένας δεύτερος δείκτης, σας το έχω πει πολλές φορές, επιμένετε να μην το καταλαβαίνετε, και αυτός είναι ο δείκτης της επιπλέον θνησιμότητας, του excess mortality. Πόσοι παραπάνω άνθρωποι από αυτούς που θα περίμενε κανείς να χάσουν τη ζωή τους σε μία φυσιολογική χρονιά πεθαίνουν λόγω κάποιας τέτοιας πανδημίας ή λόγω κάποιας ιδιαίτερης κρίσης. Αυτά είναι τα στοιχεία και αυτά είναι τα μόνα συγκρίσιμα στοιχεία.
Σταματήστε, λοιπόν, να σπεκουλάρετε πάνω σε αυτούς τους αριθμούς. Και σταματήστε και σήμερα να παρουσιάζετε μία εικόνα της πατρίδας μας η οποία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Σας το έχω πει πολλές φορές, έχετε δικαίωμα να έχετε την άποψή σας, δεν έχετε όμως δικαίωμα να αμφισβητείτε τα επίσημα δεδομένα, έτσι όπως τουλάχιστον παρουσιάζονται από τον ECDC, τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό πρόληψης λοιμώξεων.
Και αυτό ισχύει και για τα τεστ. Δεν είναι σε χειρότερη μοίρα η Ελλάδα από τις υπόλοιπες χώρες που κάνουν τεστ, είναι περίπου στην ίδια μοίρα με όλους. Θα θέλαμε να κάνουμε περισσότερα τεστ; Ναι, θα θέλαμε να κάνουμε περισσότερα τεστ. Και σε όσους μίλησαν για στρατηγική testing στον πληθυσμό και τυχαίες δειγματοληψίες, αυτά γίνονται, κυρίες και κύριοι. Και θα επαναλάβω ότι ήμασταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη η οποία προμηθεύτηκε rapid tests αξιόπιστα, διότι υπάρχουν και rapid tests τα οποία είναι παντελώς αναξιόπιστα. Και αυτά τα rapid tests τα έχουμε χρησιμοποιήσει και μέσα από το διαγωνισμό έχουμε παραγγείλει ακόμα 2 εκατομμύρια για να πάμε σε τελείως τυχαίες δειγματοληψίες, για να έχουμε καλύτερη ακρίβεια στην προβλεψιμότητα των μοντέλων μας.
Όλα αυτά, λοιπόν, τα οποία ζητάτε είναι πράγματα τα οποία γίνονται. Και θα ξαναπώ αυτό το οποίο είπα και στην πρωτολογία μου και θα ήθελα πραγματικά όλοι σας να το σχολιάσετε: Όταν οι ίδιοι οι γιατροί που δουλεύουν στις Εντατικές έρχονται και λένε ότι «αυτά τα οποία έγιναν τους τελευταίους μήνες είναι αυτά τα οποία ζητούσαμε πάντα να γίνουν και δεν γινόντουσαν», πιστεύετε πραγματικά κύριοι πολιτικοί αρχηγοί ότι ο κόσμος θα πιστέψει εσάς και όχι τους γιατρούς, τους ειδικούς, οι οποίοι το λένε;
Πράγματι μέσα στην κρίση αναγκαστήκαμε να κάνουμε πράγματα τα οποία ενδεχομένως υπό άλλες συνθήκες θα έπαιρναν περισσότερο χρόνο. Και είναι θαύμα ότι αυτή η μονάδα του «Σωτηρία», την οποία έσπευσε με τέτοιο χυδαίο τρόπο να λοιδορήσει ο συνήθης ύποπτος κ. Πολάκης, έγινε σε τρεις μήνες. Ήταν θαύμα αυτό το οποίο έγινε. Δεν είναι συνηθισμένο το ελληνικό Δημόσιο να δουλεύει με αυτούς τους ρυθμούς. Το ίδιο ισχύει και για τη δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχος, διότι δεν αρκεί απλά να πάρει κανείς ένα κρεβάτι, πρέπει να έχει κατάλληλο χώρο να το βάλει. Χρειάζονται κατασκευαστικές εργασίες οι οποίες πρέπει να γίνουν στα νοσοκομεία και προφανώς χρειάζεται και κατάλληλο προσωπικό, το οποίο δεν είναι εύκολο να το ανακαλύψει κανείς. Δεν υπάρχει ατελείωτος αριθμός (και στις λίστες των υποψηφίων και των επιλαχόντων εντατικολόγων ή αναισθησιολόγων), άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να στελεχώσουν αυτές τις Εντατικές. Όλα αυτά λοιπόν είναι πράγματα τα οποία γίνονται και θα ήθελα από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς να σχολιάσουν τη δήλωση της κυρίας Κοτανίδου. Τι συμβαίνει εδώ πέρα; Είναι και αυτή εγκάθετη, όπως ο κ. Τσιόδρας; Εξυπηρετεί την κυβέρνηση; Έχει πολιτικές φιλοδοξίες; Έχει άλλες πολιτικές σκοπιμότητες; Ή μήπως πολύ απλά λέει την αλήθεια, ότι μέσα στην κρίση έγινε μία σημαντική πρόοδος. Δεν είμαστε εκεί που θέλουμε να είμαστε αλλά σας παρακαλώ πολύ επιτέλους.
Για ρωτήστε τον κ. Ξανθό πίσω σας. Δεν μου λέτε κ. Ξανθέ, επί δικών σας ημερών υπήρχαν ασθενείς οι οποίοι έπρεπε να νοσηλευτούν σε Εντατικές και δεν έβρισκαν κρεβάτι; Πείτε μου με ένα ναι ή με ένα όχι. Βεβαίως και γινόταν, όπως συνέβαινε και επί δικών μας ημερών. Όπως συνέβαινε πάντα σε αυτή τη χώρα, διότι είχαμε σταθερά έλλειμμα κρεβατιών εντατικής. Αυτό μέχρι και σήμερα, παρά την τεράστια πίεση, δεν συμβαίνει.
Και μην μιλήσετε πάλι για διαλογή ασθενών, για το τι γίνεται με το αν τα χειρουργεία τα υποχρεωτικά ή τα μη υποχρεωτικά αναβάλλονται. Ρωτήστε, κ. Τσίπρα, τον κ. Ξανθό. Υπάρχει μία Ευρωπαϊκή χώρα, η οποία σήμερα να μην έχει αναστείλει μη επείγοντα χειρουργεία; Ναι, κ. Ξανθέ; Υπάρχει μία; Μία; Μία πείτε μου. Μία Ευρωπαϊκή χώρα που να μην το έχει κάνει. Πως έρχεστε, λοιπόν, εδώ, και κατηγορείτε την κυβέρνηση γι’ αυτό το οποίο συμβαίνει παντού στον κόσμο, όταν υπάρχει μία τεράστια, μοναδική στα τελευταία 100 χρόνια κρίση παγκόσμιας υγείας. Ρωτήστε τον κ. Ξανθό, κ. Τσίπρα, ρωτήστε τον να μας πείτε αν υπάρχει μία χώρα στην οποία να μη συμβαίνει αυτό.
Όπως και στο ζήτημα της επιλογής. Άκουσα από κάποιους ότι δήθεν υπάρχουν και κάποιοι ασθενείς οι οποίοι χάνουν τη ζωή τους και δεν συμβαίνει αυτό στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Βεβαίως και συμβαίνει αυτό και πάντα συνέβαινε και πάντα θα συμβαίνει. Κι έτσι πρέπει να συμβαίνει. Διότι, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που οι γιατροί, οι υπεύθυνοι των Εντατικών που έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για το ποιος πρέπει να διασωληνωθεί, σε συνεννόηση με τις οικογένειες και για να μην υποφέρει ο αγαπημένος τους -όλοι οι γιατροί εδώ μέσα το ξέρουν, όλοι το ξέρουν- αποφασίζουν να μην διασωληνωθεί. Και αυτό γίνεται σε όλα τα κράτη του κόσμου, γίνεται στην Ελλάδα, γινόταν και θα εξακολουθεί να γίνεται. Όχι επειδή δεν υπάρχουν Εντατικές, αλλά επειδή αυτό είναι τελικά το ανθρώπινο και το ιατρικά ορθό. Αυτά, λοιπόν, για να αποκαταστήσουμε την αλήθεια σχετικά με τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος, κ. Πρόεδρε. Να έρθω λίγο στο ζήτημα των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, για το οποίο άκουσα αρκετή κριτική από άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Κοιτάξτε, κάναμε μία μεγάλη προσπάθεια να προσθέσουμε λεωφορεία στο σύστημα των αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Δεν χρειάζεται να περιγράψω την κατάσταση στην οποία μας παραδώσατε, ειδικά τον ΟΑΣΘ στη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Παππάς, πατήρ του κ. Παππά, βουλευτή, μας παρέδωσε έναν ΟΑΣΘ διαλυμένο. Και αυτό είναι κάτι το οποίο, νομίζω, ότι δεν υπάρχει βουλευτής, ο οποίος να προέρχεται από τη Θεσσαλονίκη που να μην το γνωρίζει πολύ καλά. Προσθέσαμε, λοιπόν, λεωφορεία με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ταχύτητα.
Προφανώς διαγωνισμοί οι οποίοι είχαν απορριφθεί από τις αρμόδιες αρχές ως παράνομοι δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν επί δικών μας ημερών. Έτσι δεν είναι; Δεν φαντάζομαι να μας ζητάτε να παρανομήσουμε επειδή είχατε γράψει τσάτρα-πάτρα, είχατε ετοιμάσει διαγωνισμούς οι οποίοι δεν στέκονταν πουθενά. Αλλά από εκεί και πέρα, υπάρχουν ουκ ολίγες μελέτες οι οποίες λένε ότι τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς δεν παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στη διάδοση του ιού. Βλέπω εδώ «Public transport is covid free». Σχετική έρευνα από τη Γαλλία, η οποία λέει ότι σε σχέση με άλλες εστίες πιθανής διάδοσης μόλις το 1,2% των Covid clusters συνδέονται με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Αυτά είναι στοιχεία. Δεν λέμε ότι μας ικανοποιεί η εικόνα. Δεν μας ικανοποιεί η εικόνα όχι μόνο λόγω Covid, διότι έχουμε μια υποχρέωση να στηρίξουμε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, γιατί αυτά χρησιμοποιούν οι συμπολίτες μας που δεν έχουν άλλο τρόπο να μετακινηθούν. Και είναι υποχρέωση και δέσμευσή μας και προχωράνε οι σχετικοί διαγωνισμοί και οι προσλήψεις, γιατί δεν θυμάμαι -η αλήθεια είναι- να είχατε κάνει τόσες προσλήψεις επί δικών σας ημερών.
Και εν πάση περιπτώσει, εάν πράγματι το έργο σας στις Εντατικές και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ήταν τόσο επιτυχημένο, φαντάζομαι ότι με κάποιο τρόπο θα το αναδεικνύατε. Ένας συνεργάτης μου, μου έδειξε ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο. «Απολογισμός ΣΥΡΙΖΑ 2012-2019». Έψαξα, λοιπόν, όχι εγώ, δεν το διέτρεξα όλο, αλλά ψάξαμε και είπαμε: δεν θα υπάρχει μια σελίδα για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και για την υγεία, για τις Εντατικές; Δεν θα υπάρχει μια παράγραφος για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και για τις Εντατικές; Δεν θα υπάρχει μια πρόταση στο δικό σας απολογισμό; Μα δεν υπάρχει μία λέξη στον δικό σας απολογισμό. Πάρτε το, λοιπόν εδώ, πάρτε τον εδώ πέρα να τον δείτε, τίποτα δεν έχετε πει, εσείς οι ίδιοι δεν είπατε τίποτα, γιατί δεν είχατε τίποτα να πείτε γι’ αυτό το θέμα, γιατί πολύ απλά δεν κάνατε απολύτως τίποτα.
Κλείνω, κ. Πρόεδρε, με μια αναφορά σε αυτά τα οποία άκουσα για την πορεία του Πολυτεχνείου και τον τρόπο με τον οποίο θα εορταστεί η φετινή επέτειος. Αντιπαρέρχομαι όλες αυτές τις -και χρησιμοποιώ βαριά λέξη συνειδητά- σαχλαμάρες που είπε ο κ. Βαρουφάκης ότι το Πολυτεχνείο τάχα είναι ταυτισμένο με το ακροδεξιό μας DNA. Και στο Πολυτεχνείο υπήρχαν πολίτες όλων των πολιτικών παρατάξεων, απλά κάποιοι έχτισαν καριέρα πάνω στο Πολυτεχνείο και κάποιοι άλλοι με σεμνότητα κράτησαν την αντίσταση την οποία έκαναν για τον εαυτό τους.
Πάλι θα μας πείτε ότι μόνο αριστεροί ήταν στο Πολυτεχνείο. Απλά κάποιοι δεν έχτισαν καριέρα πάνω στο Πολυτεχνείο, να το θυμούνται όποτε τους βολεύει. Άντε να τελειώνουμε πια με αυτά τα ιδεολογικά άβατα σε αυτή την αίθουσα. Αρκετά πια, σας τα είπα για την Αντίσταση, θα τα ακούσετε και για το Πολυτεχνείο.
Αλλά κοιτάξτε, αυτό απευθύνεται και στον κ. Κουτσούμπα και στον κ. Βαρουφάκη που μίλησε -πώς μας την είπε την ανυπακοή; Την υπεύθυνη ανυπακοή. Ήταν μετά τη δημιουργική ασάφεια, μαζί, παρέα πάει. Εντάξει, δεν είστε ο Μαχάτμα Γκάντι που μίλησε γι’ αυτά. Εντάξει, λοιπόν, υπάρχει πράγματι αυτή η έννοια, μόνο που χρησιμοποιήθηκε σε άλλες εποχές και σε αντίσταση σε καθεστώτα τα οποία ήταν ανελεύθερα και μη δημοκρατικά.
Επειδή, λοιπόν, εδώ υπάρχει Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και επειδή οι νόμοι ισχύουν για όλους, θέλω να ενημερώσω και τον κ. Κουτσούμπα και τον κ. Βαρουφάκη ότι δεν εξαιρούνται από τη συνολική εφαρμογή των νόμων. Ό,τι ισχύει για κάθε Έλληνα πολίτη, ισχύει και για το Κομμουνιστικό Κόμμα και για εσάς και για τον κ. Βαρουφάκη.
Τριτολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή
κατά την ενημέρωση του σώματος, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού της Βουλής, για την κυβερνητική πολιτική σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείσαμε αισίως επτά ώρες συζήτησης για το πιο ουσιαστικό ζήτημα, το οποίο απασχολεί την επικαιρότητα και πιστεύω ότι θα μας απασχολεί για αρκετό διάστημα ακόμα. Θα ήθελα να ολοκληρώσω την τοποθέτησή μου με μία πιο αισιόδοξη, θετική προσέγγιση, στα πράγματα.
Μέσα από τη συζήτηση και παρά τις επιμέρους εντάσεις, που αναπόφευκτα συνοδεύουν τον κοινοβουλευτικό διάλογο, ακούστηκαν, πιστεύω, ενδιαφέροντα πράγματα, τα οποία πρέπει να αξιολογηθούν από την κυβέρνηση. Επισημαίνω κάποια: Πρώτον, τί γίνεται στη Θεσσαλονίκη. Το ερώτημα, το οποίο τίθεται από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, είναι εύλογο, καθώς εκεί αντιμετωπίζουμε σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα ως προς την πίεση που δέχεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Θα ήθελα κατ’ αρχάς, να απαντήσω στην κυρία Γεννηματά, η οποία με έψεξε επειδή δήθεν δεν άκουσα αυτά τα οποία είπε, αλλά ταυτόχρονα με κατηγόρησε ότι δεν έκανα καμία αυτοκριτική, ότι ειδικά στο ζήτημα της Θεσσαλονίκης, πιστεύω ότι αν όλοι γυρίζαμε το ρολόι του χρόνου πίσω, θα έπρεπε να πάρουμε δραστικά μέτρα νωρίτερα. Το λέω ξεκάθαρα: Η ευθύνη βαραίνει όλους, πρώτα απ’ όλα την κυβέρνηση, αλλά νομίζω ότι και τους τοπικούς άρχοντες και ενδεχομένως όλους όσοι επεδίωξαν να εορτάσουμε έτσι -έστω όπως εορτάστηκε τελικά, ο εορτασμός του Αγίου Δημητρίου. Η αλήθεια είναι, ότι στη Θεσσαλονίκη, η ταχύτητα της αύξησης των κρουσμάτων μας έδωσε τη δυνατότητα να πούμε ότι, ναι, πέσαμε έξω στην εκτίμησή μας. Αυτό το οποίο, δηλαδή, αναφέρατε επανειλημμένως ότι δήθεν είπε ο κ. Γεωργιάδης. Πέσαμε έξω στην εκτίμηση στη Θεσσαλονίκη, όχι στον τουρισμό. Στο πόσο γρήγορα αυξήθηκαν τα κρούσματα. Αυτή είναι η αλήθεια. Δεν έχω καμία δυσκολία να το κρύψω. Πέσαμε έξω όχι μόνο εμείς, όλοι οι ειδικοί, όλοι οι επιδημιολόγοι. Εκ των υστέρων προφανώς και θα έπρεπε να είχαμε κάνει παρέμβαση πιο νωρίς. Αλλά, επειδή ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω, αυτή τη στιγμή θέλω να διαβεβαιώσω όλους τους συμπολίτες μας ότι γίνεται ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες, όχι μόνο του Εθνικού Συστήματος Υγείας αλλά και του ιδιωτικού τομέα.
Αναφέρθηκε ο κ. Τσίπρας στο Διαβαλκανικό. Έχει ήδη μπει στην εφημερία. Σωστή είναι η επισήμανση. Προφανώς δεν πρέπει να υπάρχει κρεβάτι το οποίο να είναι κενό και το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί, είτε ως Covid, είτε ως Νon Covid για να αποδεσμευτούν άλλα κρεβάτια ως Covid, το οποίο να μην αξιοποιηθεί. Και σας διαβεβαιώνω ότι αυτό γίνεται -και θα εξακολουθεί να γίνεται στη Θεσσαλονίκη- μέχρι που να φτάσουμε στο σημείο τα κρούσματα να φτάσουν σ’ ένα πλατό και από εκεί και πέρα να αρχίσουν να πέφτουν.
Έχει γίνει μία μεγάλη συζήτηση για το ζήτημα της επίταξης. Κοιτάξτε να δείτε, θα πρέπει, νομίζω, κι εσείς να αναγνωρίσετε ότι εάν είχαμε προχωρήσει σε επίταξη κλινών του ιδιωτικού τομέα όταν τη ζητούσατε, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, θα είχαμε δαπανήσει αχρείαστα χρήματα, διότι ουδέποτε χρειαστήκαμε αυτές τις κλίνες του ιδιωτικού τομέα. Αυτό σημαίνει επίταξη. Πληρώνω και έχω στη διάθεσή μου εκείνη τη στιγμή. Αλλά πληρώνω κάθε μέρα που περνάει. Εμείς επιλέξαμε ένα διαφορετικό μοντέλο που έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιούμε κλίνες του ιδιωτικού τομέα όποτε αυτό είναι απαραίτητο. Και αυτό έχουμε κάνει σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και όχι σε αντιπαράθεση. Το τελικό αποτέλεσμα ποιο είναι και ποιο πρέπει να είναι; Να χρησιμοποιούμε κλίνες του ιδιωτικού τομέα όταν είναι πραγματικά απαραίτητο. Ναι, τώρα είναι πραγματικά απαραίτητο να τις χρησιμοποιήσουμε. Και αν είναι απαραίτητο να το κάνουμε και σε άλλες πόλεις, εύχομαι να μη χρειαστεί, θα το κάνουμε και σε άλλες πόλεις. Αν όμως είχαμε ακολουθήσει τη συνταγή της επίταξης το Μάρτιο και τον Απρίλιο, θα είχαμε δαπανήσει χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου χωρίς τελικά να χρειαστούμε ούτε μία από αυτές τις κλίνες εντατικής τις οποίες θα είχαμε επιτάξει.
Αναστολή πλειστηριασμών. Σωστή είναι η πρόταση. Νομίζω την έκανε ο κ. Βελόπουλος. Βεβαίως, θα υπάρξει αναστολή πλειστηριασμών με τη σχετική ρύθμιση, την οποία θα φέρει το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Αυτονόητο, σωστό, επισημαίνεται, καταγράφεται, θα γίνει.
Ζήτημα που αφορά την Παιδεία. Ο κ. Τσίπρας δεν έχει άδικο όταν λέει ότι υπάρχουν νοικοκυριά τα οποία σήμερα δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην τεχνολογική υποδομή για να υποστηρίξουν τηλεκπαίδευση ειδικά εάν υπάρχει παραπάνω από ένα παιδί ή αν υπάρχει εργαζόμενος γονέας. Δεν είναι μια άστοχη επισήμανση αυτή, έχει δίκιο σε αυτό το οποίο λέει. Όμως, ταυτόχρονα έχουμε κι εμείς δίκιο όταν δρομολογούμε προγράμματα υποστήριξης των σχολείων με laptop και ηλεκτρονικούς υπολογιστές αντίστοιχα με αυτά στα οποία αναφερθήκατε στην Πορτογαλία, τα ίδια προγράμματα υλοποιούνται και στην Ελλάδα. Μέχρι στιγμής έχουν διατεθεί παραπάνω από 40.000 tablets και laptops στα σχολεία και ο προγραμματισμός είναι να φτάσουμε σχεδόν τις 90.000 τον Φεβρουάριο του 2021. Θα ζητήσω από το Υπουργείο Παιδείας, εάν αυτό είναι εφικτό, να επιταχυνθεί περαιτέρω αυτό το πρόγραμμα. Δεν πρέπει να φτάσουμε στο σημείο να υπάρχει παιδί το οποίο να ζητά πρόσβαση, να πρέπει να έχει πρόσβαση σε τηλεκπαίδευση και για τεχνικούς λόγους να μην μπορεί να την έχει, διότι εκεί πράγματι δημιουργούνται ανισότητες, οι οποίες νομίζω ότι από κανέναν από εμάς δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές.
Τεστ και μαζικά τεστ. Δεν είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να μπορέσουμε πριν ξανά ανοίξουμε τα σχολεία και δεν πιστεύω ότι θα ήταν και κατ΄ ανάγκη και χρήσιμο να αναλώσουμε όλα τα τεστ μας σε ένα μαζικό τεστ όλου του σχολικού πληθυσμού. Αυτό το οποίο μπορούμε να κάνουμε όμως -και θα το κάνουμε- είναι να κάνουμε τη μεθεπόμενη εβδομάδα «έξυπνα», στοχευμένα τεστ, σε μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου, έτσι ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε εάν υπάρχει οποιαδήποτε κυκλοφορία ιού σε αυτές τις ηλικίες που δεν θα μας επιτρέψει να ανοίξουμε τα σχολεία όποτε προγραμματίζουμε, δηλαδή στα τέλη Νοεμβρίου. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα δρομολογηθεί. Έχουμε τα αλγοριθμικά μοντέλα για να μπορούμε να τρέχουμε έξυπνα τέτοια δειγματοληπτικά τεστ. Θα μας δώσει μια πολύ χρήσιμη πληροφόρηση για το αν έχουμε ή δεν έχουμε τη δυνατότητα να ανοίξουμε τα σχολεία, όπως προσβλέπουμε και όπως ελπίζουμε στα τέλη του μήνα ή αν θα πρέπει να παρατείνουμε για κάποιες εβδομάδες ακόμα την τηλεκπαίδευση από το σπίτι. Αλλά θα πρέπει να πάρουμε αυτή την απόφαση με βάση συγκεκριμένα επιστημονικά δεδομένα.
Επαναλαμβάνω, στην εθνική αντιπροσωπεία ότι ήμασταν η πρώτη χώρα η οποία απέκτησε πρόσβαση σε αξιόπιστα rapid test. Ότι τα rapid test αυτά έχουν αξιοποιηθεί ειδικά σε δομές όπου πρέπει να έχουμε, πρέπει να παίρνουμε γρήγορα αποτελέσματα σε δομές μεγάλης ευαισθησίας, όπως τα γηροκομεία, όπου γίνονται τακτικότατα εβδομαδιαία τεστ σε όλους τους εργαζόμενους. Όμως, από μόνο του -θέλω να το ξεκαθαρίσω- το τεστ από μόνο του δεν συνιστά δίχτυ ασφάλειας για αυτόν ο οποίος εκείνη την ημέρα τεστάρετε αρνητικός. Πολλές φορές δημιουργεί και μία αίσθηση ψεύτικου εφησυχασμού. Είμαι αρνητικός, άρα μπορώ να είμαι λίγο πιο χαλαρός. Και την επόμενη μέρα θα είσαι θετικός και άμα είσαι εργαζόμενος στο γηροκομείο, θα μπεις στο γηροκομείο και θα κολλήσεις συμπολίτες μας, οι οποίοι κινδυνεύει η ζωή τους από μία διασπορά. Άρα, το ζήτημα προφανώς και αφορά και τις διοικήσεις των γηροκομείων. Προφανώς και αφορά τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, πρωτίστως τις Περιφέρειες, που έχουν την ευθύνη να ελέγχουν τα γηροκομεία, αφορά όμως και τους ίδιους τους εργαζόμενους, ειδικά σε χώρους πολύ μεγάλης ευαισθησίας, όπως είναι τα γηροκομεία.
Κλείνω με την πρόταση του κ. Τσίπρα, για οικονομική ενίσχυση των πιο αδύναμων νοικοκυριών. Θα υπάρξει οικονομική ενίσχυση των πιο αδύναμων νοικοκυριών τα Χριστούγεννα. Το πόσα χρήματα θα δώσουμε, το πού θα το δώσουμε, το πώς θα τα δώσουμε, είναι κάτι το οποίο θα εξειδικευτεί από το οικονομικό επιτελείο. Από τη στιγμή, όμως, που προφανώς η ταμειακή δυνατότητα υπάρχει και αναγνωρίζουμε εμείς ότι υπάρχουν νοικοκυριά τα οποία μπορεί για οποιοδήποτε λόγο έχουν μείνει έξω από το πλαίσιο προστασίας, το οποίο έχουμε θεσπίσει ή που χρειάζονται μία ειδική στήριξη, η κυβέρνηση θα σταθεί, όπως το έχει κάνει μέχρι σήμερα, με απτή στήριξη κοντά στους συμπολίτες μας, οι οποίοι έχουν περισσότερη ανάγκη. Το λέω αυτό, γιατί έχει σημασία, να μπορέσουμε να κλείσουμε τη σημερινή συζήτηση, αφού αναλώσαμε πολλές ώρες στο να δούμε πού διαφωνούμε. Να καταλήξουμε, τουλάχιστον, στο πού μπορούμε να συμφωνήσουμε.
Τέλος, θέλω να ζητήσω από όλα τα κόμματα να υποδείξουν ένα συγκεκριμένο συνομιλητή, του Υπουργείου Υγείας, ειδικά της Επιτροπής Εμβολιασμών για τον τρόπο με τον οποίον θα προχωρήσουμε στη στρατηγική εμβολιασμού του πληθυσμού από τη στιγμή που θα έχουμε στη διάθεσή μας το εμβόλιο, τα εμβόλια. Ειδικά το πρώτο εμβόλιο της Pfizer, το οποίο έχει δείξει τόσο ενθαρρυντικά αποτελέσματα στις πρώτες δοκιμές, είναι ένα εμβόλιο το οποίο για να διατεθεί χρειάζεται αρκετά περίπλοκη αλυσίδα διανομής, καθώς πρέπει να μετακινείται μέχρι που να φτάσει στον τελικό του αποδέκτη, σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Είμαστε στους μείον 70 για την ακρίβεια. Είμαστε, όμως, απολύτως ανοιχτοί να ακούσουμε ιδέες και προτάσεις από τα κόμματα και θα ήθελα πραγματικά αυτή η αποστολή του εθνικού εμβολιασμού Covid να αποτελεί μία προτεραιότητα, την οποία θα αγκαλιάσουν όλα τα κόμματα της εθνικής αντιπροσωπείας. Και η αναφορά μου για το ζήτημα της γρίπης αφορούσε το κλείσιμο του ματιού το οποίο γινόταν, δεν θα αποδώσω πολιτικές ευθύνες, στο αντιεμβολιαστικό κίνημα, και θυμάστε πόσες δυσκολίες είχαμε να πείσουμε συμπολίτες μας ότι πρέπει να εμβολιαστούν για τη γρίπη. Δεν πρέπει να γίνει το ίδιο με το εμβόλιο του Covid. Και θα ζητήσω επίσης, ας αφήσετε στην άκρη, προφανώς η κριτική γίνεται, οι πολίτες ακούν, κρίνουν, ο καθένας έχει το δικαίωμα στην άποψή του. Θα ζητήσω όμως από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς, από όλους τους συναδέλφους οι οποίοι αρθρώνουν δημόσιο λόγο να επαναλαμβάνουν αυτές τις ημέρες το βασικό μήνυμα: περιορίστε τις περιττές μετακινήσεις. Οι μετακινήσεις πρέπει να είναι οι απολύτως απαραίτητες. Και κυρίως, να μην υπάρχουν συγχρωτισμοί μεταξύ ατόμων, τα οποία δεν βρίσκονται μαζί στο ίδιο σπίτι, δηλαδή καλέσματα, επισκέψεις χρησιμοποιώντας το άλλοθι μίας μετακίνησης. Αυτά δεν πρέπει να γίνονται αποδεκτά.
Όπως έχω ζητήσει και από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, δεν θυμάμαι ποιος πολιτικός αρχηγός έκανε την επισήμανση, να υπάρχουν αυξημένοι έλεγχοι στους χώρους εργασίας και για τη μάσκα, η οποία είναι απολύτως απαραίτητη αλλά και για την εφαρμογή της τηλεργασίας εκεί που αυτή είναι εφικτή. Οι χώροι εργασίας και στον ιδιωτικό τομέα και στο δημόσιο μας γεννούν ορισμένα ερωτηματικά. Αποτέλεσαν κάποιες εστίες υπερμετάδοσης. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να γνωρίζουν και οι εργοδότες αλλά και οι εργαζόμενοι ότι το κράτος μέσω των ελεγκτικών του μηχανισμών θα εφαρμόσει αυτή την πτυχή της νομοθεσίας γιατί έτσι προστατεύονται πρώτα από όλα οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
Θέλω να κλείσω σε αυτή τη δύσκολη μέρα, σε αυτή τη δύσκολη εβδομάδα συνολικά για τη χώρα πάλι με έναν τόνο αισιοδοξίας. Το εμβόλιο θα έρθει. Και όταν θα έρθει το εμβόλιο και θα μπορέσουμε να εμβολιαστούμε αρκετοί. Πιστεύω ότι θα αφήσουμε πίσω μας αυτή την περιπέτεια. Αλλά για να γίνει αυτό θα χρειαστεί να αντέξουμε κάποιους μήνες ακόμα. Σε αυτούς οι οποίοι μας κατηγόρησαν και μας είπαν ότι δεν πρέπει να πάμε σε μία «στρατηγική ακορντεόν» ανοίγουμε–κλείνουμε, θα τους ζητήσω να καταθέσουν, ενδεχομένως, εναλλακτική πρόταση μέχρι που να φτάσουμε στο εμβόλιο. Διότι, αυτό το οποίο δεν μπορεί να γίνει σε καμία περίπτωση, είναι όταν με το καλό ξαναρχίζουμε να ανοίγουμε, να έχουμε την ίδια αντίδραση όλοι μας, προσέξτε, δεν εξαιρώ την Κυβέρνηση, όλοι μας που είχαμε μετά την επιτυχία του πρώτου κύματος. Δεν θα κουραστώ να το λέω, βεβαίως και υπήρξε εφησυχασμός από όλους, ενδεχομένως και από την Κυβέρνηση, διότι υπήρχε η φυσική ανακούφιση, ίσως, η πεποίθηση ότι τελειώσαμε με αυτή την περιπέτεια. Αυτή είναι η αλήθεια, δεν έχουμε λόγο να την κρύψουμε. Ε, δεν πρέπει να ξανακάνουμε το ίδιο λάθος. Και δεν πρέπει να ξανακάνουμε το ίδιο λάθος ειδικά ενόψει Χριστουγέννων με την ελπίδα ότι θα μπορέσει με κάποιο τρόπο να λειτουργήσει η αγορά, να βρεθούμε ενδεχομένως με τους αγαπημένους μας, αλλά μπορεί να πρέπει να βρεθούμε μόνο με τους αγαπημένους μας, δηλαδή να περάσουμε διαφορετικά Χριστούγεννα μόνο με τις οικογένειές μας. Διότι, αν ξανά ανοίξουμε και βρεθούμε πάλι στις αρχές Ιανουαρίου στην ίδια κατάσταση που βρισκόμαστε τώρα, θα έχουμε ουσιαστικά κάνει μια τρύπα στο νερό που είναι κάτι το οποίο νομίζω ότι κανείς δεν επιθυμεί.
Κλείνω -θυμήθηκα, γιατί μερικές φορές καλό είναι να εμπνεόμαστε από την τέχνη και από τη μουσική, ειδικά έναν ωραίο στίχο, δεν είναι του Σεφέρη, θα πάω λίγο πιο μακριά. Του Λέοναρντ Κόεν από το Άνθεμ «υπάρχει μια ρωγμή, μια ρωγμή στα πάντα, έτσι μπαίνει το φως μέσα». Έτσι θα μπει και το φως μέσα και θα κερδίσουμε και αυτή τη μάχη, αρκεί να το κάνουμε όλοι ενωμένοι, όλοι συστρατευμένοι, με ευθύνη και με αλληλεγγύη.
Σας ευχαριστώ πολύ.
